Cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja stanowi ważny element prawosławnej architektury oraz duchowości w Poznaniu. Jest to nie tylko cerkiew konkatedralna, lecz również parafialna świątynia, która pełni istotną rolę w życiu religijnym społeczności prawosławnej.
Świątynia umiejscowiona jest na ulicy Marcelińskiej 20, przy skrzyżowaniu z ulicami Polną i Wojskową. Znajduje się na terenie jednostki pomocniczej Osiedle Św. Łazarz, które jest częścią dzielnicy Grunwald w Poznaniu. To miejsce zarówno historyczne jak i kulturowe, które łączy mieszkańców i pielgrzymów.
W ramach swojej działalności, cerkiew ta nie tylko organizuje nabożeństwa, ale także angażuje się w różne inicjatywy społeczne i kulturalne. Jest to miejsce spotkań, modlitwy, a także działalności liturgicznej, propagującej wartości prawosławne w społeczności lokalnej.
Historia
Cerkiew św. Mikołaja w Poznaniu ma bogatą historię, której korzenie sięgają początków XX wieku. Uroczysta konsekracja odbyła się 13 kwietnia 1924 roku. Budowla, zanim stała się miejscem kultu, była wykorzystywana jako stajnia dla pułku kawalerii. Był to czas, kiedy wyznawcy prawosławia w Poznaniu, głównie Grecy, nie mieli własnej świątyni i gromadzili się w prywatnych domach, na przykład u Jana Konstantego Żupańskiego.
W powstaniu cerkwi kluczową rolę odegrali emigranci polityczni ze Związku Radzieckiego, w znacznej mierze byli oficerowie carskiej armii, którzy przebywali w Poznaniu w ramach azylu (tzw. „biała emigracja”). W okresie międzywojennym pomieszczenia świątyni pełniły funkcję cerkwi garnizonowej dla prawosławnych żołnierzy.
Budynek cerkwi, po adaptacji dawnej stajni, wyszedł na światło dzienne w 1924 roku. Kolejne zmiany nastąpiły w latach 80. XX wieku, kiedy to drewniane ściany obmurowano, co nadało świątyni jej dzisiejszy wygląd. Ponowne poświęcenie po przebudowie miało miejsce w 1982. W roku 2011 zainicjowano generalny remont cerkwi.
Z kolei 3 lutego 2013 roku arcybiskup łódzki i poznański Szymon wprowadził pięć nowych dzwonów, które zostały odlane na jubileusz 90-lecia parafii prawosławnej w Poznaniu.
Architektura
Świątynia, o której mowa, została zaprojektowana na podstawie prostokątnego planu, tworząc trójnawową bazylikę. Jej interesującą cechą jest nieco węższe prezbiterium, które zostało dobudowane do głównej części budowli. Ikonostas, który można podziwiać wewnątrz, pochodzi z XVIII wieku.
Wrota królewskie, stanowiące ważny element ikonostasu, są zdobione sześcioma medalionami, które przedstawiają: na lewo od góry – św. Mateusza, archanioła Gabriela, św. Marka, a po prawej stronie – św. Łukasza, Bogurodzicę Maryję oraz św. Jana Ewangelistę. Ikony archaniołów zdobią drzwi diakońskie; po prawej stronie umieszczono ikonę Michała, natomiast po lewej – Gabriela. Pozostałe elementy ikonostasu uzupełniają: ikony św. Piotra i św. Pawła, którzy są patronami archidiecezji poznańskiej oraz miasta, a także Matka Boska Hodigitria, Ostatnia Wieczerza, św. Cyryl i św. Metody oraz Chrystus Pantokrator.
Powyżej wymienionych ikon i drzwi królewskich znajduje się kolejne pas ikon, w którym centralnie umieszczono Wniebowstąpienie Pańskie, a obok sześć ikon apostołów. Na ikonostasie, tuż nad Ostatnią Wieczerzą, wisi kopia Poczajowskiej Ikony Matki Bożej.
W przestrzeni za ikonostasem ulokowany został ołtarz z tronem bożym, gdzie znajduje się siedmioramienny świecznik, a także witraż ilustrujący Zmartwychwstałego Chrystusa. Po prawej stronie od ołtarza umieszczono ikony przedstawiające św. Mikołaja, patrona cerkwi, oraz św. Michała.
Cenne ikony można także odnaleźć na ścianach naw. Po lewej stronie od ikonostasu umieszczono dzieła przedstawiające: Ukrzyżowanie, św. Maria Magdalena, Zdjęcie z Krzyża oraz św. Dymitra. Wyżej z kolei widnieją ikony św. Cyryla i św. Metodego. Natomiast po prawej stronie znajdują się: św. Mikołaj z Miry, Opieka Matki Bożej, Pantokrator, Matka Boża Orantka oraz Matka Boska Częstochowska, a nad nimi ikona Trzech Świętych Hierarchów: Jana Złotoustego, Bazylego Wielkiego oraz Grzegorza Teologa.
Całość świątyni zamyka chór muzyczny, który znajduje się tuż przy wejściu. Nad nim umiejscowiony jest witraż przedstawiający Włodzimierską Ikonę Bogarodzicy, obok której uwieczniono św. Mikołaja z Miry oraz św. Hioba Poczajowskiego.
Nabożeństwa
Nabożeństwa w Cerkwi św. Mikołaja mają miejsce regularnie w określonych porach. W soboty odprawiane są o godzinie 17:00, a natomiast w niedziele rozpoczynają się o godzinie 10:00.
Przypisy
- a b c Prawosławny arcybiskup odprawił w cerkwi przy Marcelińskiej nabożeństwo i poświęcił dzwony
Pozostałe obiekty w kategorii "Cerkwie":
Parafia św. Mikołaja w Poznaniu | Cerkiew Opieki Matki Bożej w PoznaniuOceń: Cerkiew św. Mikołaja w Poznaniu