Fryderyk Scherfke


Fryderyk Eugeniusz Scherfke, znany również pod niemiecką formą swojego imienia jako Friedrich Egon Scherfke, urodzony 7 września 1909 roku w Poznaniu, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego sportu.

Był on piłkarzem o niemieckim pochodzeniu, który odniósł znaczące sukcesy na boisku jako napastnik. Jego kariera we w reprezentacji Polski trwała od 1932 do 1938 roku, co jest dowodem na jego umiejętności oraz znaczenie dla drużyny narodowej. Fryderyk miał również zaszczyt być olimpijczykiem, co dodaje splendoru jego osiągnięciom sportowym.

Jego życie zakończyło się 15 września 1983 roku w Bad Soden am Taunus, gdzie pozostawił po sobie niezatarte ślady w pamięci fanów piłki nożnej.

Życiorys

Urodziny Fryderyka Scherfke miały miejsce w niemieckiej rodzinie, gdzie jego ojcem był Gustaw Fryderyk, a matką Alberta z d. Krenz. Jego brat Günther odniósł sukcesy jako zawodnik w Warcie Poznań. Fryderyk miał syna, Michała, który kontynuował rodzinne tradycje sportowe. Podczas swojej kariery piłkarskiej wyróżniał się nie tylko bramkostrzelnością, ale również przebojowością, siłą oraz imponującą szybkością. Wychował się w klubie Warta Poznań, gdzie pełnił rolę zarówno środkowego napastnika, jak i pomocnika.

W wieku 17 lat zadebiutował w pierwszej drużynie zielonych. Jako 20-latek osiągnął sukces, zdobywając w 1929 roku pierwsze w historii klubu mistrzostwo Polski. Ponadto w 1938 roku przyczynił się do wicemistrzostwa. W trakcie swojej kariery w Warcie, Scherfke rozegrał imponujące 236 meczów ligowych, podczas których strzelił 129 goli, co sprawiło, że do dziś (lipiec 2012) jest najlepszym strzelcem w historii tego zespołu. Jego osiągnięcia pozwoliły mu zająć 11. lokatę na liście „Klub 100”.

W trakcie Igrzysk Olimpijskich w 1936 roku, Fryderyk doznał poważnej kontuzji, grając w meczu z Wielką Brytanią, co skutkowało złamaniem żeber. W związku z tym nie zdołał wziąć udziału w półfinałowym meczu, który Polska przegrała. Wiele osób wskazywało na jego nieobecność jako jedną z możliwych przyczyn tej porażki. Po tym incydencie napisał także książkę dla młodych adeptów piłki nożnej.

W czasie Mistrzostw Świata 1938, które odbywały się we Francji, Scherfke rozegrał pierwszy mecz FIFA reprezentacji Polski. Spotkanie to miało miejsce z Brazylią, gdzie Fryderyk strzelił pierwszego gola w historii polskiej reprezentacji w turniejach finałowych Mistrzostw Świata. Zdarzenie miało miejsce po faulu na Erneście Wilimowskim, a rzut karny został wykorzystany w 23. minucie mecz. Ostatni raz w reprezentacji Polski zagrał 25 września 1938 roku, biorąc udział w meczu przeciwko Łotwie, gdzie wystąpił jako kapitan drużyny.

Od lutego 1940 roku, Fryderyk grał w niemieckim zespole 1. FC Posen, pozostając tam do października tego samego roku, gdy klub uległ przekształceniu w Luftwaffen SV Posen. W 1940 roku przez pewien czas zajmował również stanowisko kierownika zespołu tego klubu oraz tymczasowego kierownika działu piłki nożnej w niemieckiej administracji. W trakcie swojego pobytu w zespole pełnił rolę kapitana drużyny Kraju Warty w Pucharze Regionów Niemieckich. W tym samym roku strzelił bramkę w przegranym 1:2 meczu przeciwko Śląskowi. Lato 1941 roku przyniosło nową przygodę, gdyż Fryderyk wstąpił do powstałej Sportgemeinschaft SS Posen, jednak większość zawodników z drużyny nie przynależała do SS. Kariera Fryderyka zakończyła się w wyniku rozwiązania SG w lutym 1942 roku, mając zaledwie 32 lata.

W lutym 1940 roku, Fryderyk objął tymczasowe kierownictwo wydziału piłki nożnej w nowej niemieckiej administracji. Zyskał opinię osoby, która wykorzystywała swoje kontakty do ochrony kolegów z boiska przed nazistowskimi represjami. Warto zaznaczyć, że pomógł wydostać się z niewoli kolegom, w tym Marianowi Fontowiczowi, oraz Bolesławowi Genderze, który został aresztowany. Scherfke działał głównie na rzecz kolegów i ich rodzin, udało mu się m.in. ocalić rodzinę mecenasa Bolesława Dembeckiego przed wysiedleniem do Generalnego Gubernatorstwa, a także ostrzegł Michała Fliegera, żołnierza podziemia, przed aresztowaniem. Jego liczne interwencje w sprawie zagrożonych Polaków przyciągnęły uwagę Gestapo.

W 1942 roku Fryderyk został wcielony do Wehrmachtu, gdzie służył na froncie wschodnim, a później w Jugosławii. W maju 1945 roku dostał się do brytyjskiej niewoli, jednak został zwolniony 25 lipca 1945 roku. Po wojnie osiedlił się w Senftenbergu w południowej Brandenburgii, a później przeniósł się do Berlina Zachodniego, gdzie założył sklep meblowy. Fryderyk był zaangażowany w działalność polonijnego towarzystwa Strzecha Polska w Senftenbergu. W latach 80. zdecydował się na sprzedaż swojego sklepu i osiedlenie się w rejonie Frankfurtu nad Menem.

Mecze w reprezentacji

W tej sekcji przedstawiamy szczegółowe informacje o meczach, w których wzięła udział reprezentacja z udziałem Fryderyka Scherfke. Poniżej znajduje się tabela, która dokumentuje poszczególne spotkania, daty ich rozgrywania oraz wyniki tych zmagań.

Lp.DataMiejsceGospodarzWynikGośćTyp meczuUwagiŹródło
StadionMiasto
1.2 października 1932Wojska PolskiegoWarszawaPolska2:1Łotwatowarzyski
2.12 maja 1935PraterWiedeńAustria5:2Polskatowarzyski
3.15 września 1935SchlesierkampfbahnWrocławNiemcy1:0Polskatowarzyski
4.3 listopada 1935ONEFBukaresztRumunia4:1Polskatowarzyski
5.16 lutego 1936du JubiléBrukselaBelgia0:2Polskatowarzyski
6.6 września 1936Beogradski SKBelgradJugosławia9:3Polskatowarzyski
7.13 września 1936Wojska PolskiegoWarszawaPolska1:1Niemcytowarzyski
8.4 października 1936IdrætsparkenKopenhagaDania2:1Polskatowarzyski
9.23 czerwca 1937Wojska PolskiegoWarszawaPolska3:1Szwecjatowarzyski
10.25 maja 1938Wojska PolskiegoWarszawaPolska6:0Irlandiatowarzyski
11.5 czerwca 1938de la MeinauStrasburgBrazylia6:5PolskaMundial 1938
12.25 września 1938ASKRygaŁotwa2:1Polskatowarzyski

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j RadosławR. Nawrot RadosławR., Fryderyk Scherfke, strzelec pierwszego gola dla reprezentacji Polski. Tajemnica z czasu wojny, „wyborcza.pl”, 11.06.2018 r. [dostęp 12.06.2018 r.]
  2. Thomas Urban: Czarny orzeł biały orzeł. Piłkarze w trybach polityki. Katowice 2012 r., s. 127.
  3. Radosław Nawrot, Sylwetka Fryderyka Scherfkego. Był miejscowy, w: Gazeta Wyborcza (Wielkopolska), 14.09.2001 r., s. 20.
  4. Ostdeutscher Beobachter, 28.07.1941 r., s. 5.
  5. Ostdeutscher Beobachter, 07.10.1940 r., s. 6.
  6. Der Kicker, 18.06.1940 r., s. 23.
  7. International football MATCH report: 05.06.1938 Brazil vs Poland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  8. International football MATCH report: 22.05.1938 Poland vs Rep. of Ireland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  9. International football MATCH report: 23.06.1937 Poland vs Sweden. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  10. International football MATCH report: 04.10.1936 Denmark vs Poland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  11. International football MATCH report: 13.09.1936 Poland vs Germany. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  12. International football MATCH report: 06.09.1936 Yugoslavia vs Poland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  13. International football MATCH report: 16.02.1936 Belgium vs Poland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  14. International football MATCH report: 03.11.1935 Romania vs Poland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  15. International football MATCH report: 15.09.1935 Germany vs Poland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  16. International football MATCH report: 12.05.1935 Austria vs Poland. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  17. International football MATCH report: 02.10.1932 Poland vs Latvia. eu-football.info. [dostęp 22.07.2012 r.] (ang.).
  18. D. Matelski, Mniejszość niemiecka w Wielkopolsce w latach 1919–1939, Poznań 1997 r., s. 307; tenże, Niemcy w Polsce w XX wieku, op. cit., s. 138, za: „Konferencja. Udział mniejszości narodowych w różnych formacjach wojskowych w czasie kampanii wrześniowej 1939 r.” Warszawa 2009 r., s. 42.

Oceń: Fryderyk Scherfke

Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:20