Edmund Białas, znany również pod pseudonimem Kosiba, urodził się 15 sierpnia 1919 roku w Poznaniu i tam także zmarł 24 lipca 1991 roku. Był nie tylko utalentowanym, ale także znaczącym przedstawicielem polskiej piłki nożnej.
W swojej karierze sportowej Białas zasłynął jako zawodnik Lecha Poznań, gdzie odegrał kluczową rolę w historii klubu. Jego umiejętności na boisku, szczególnie niezwykle silne uderzenie z obu nóg oraz znakomita technika strzału, przyczyniły się do jego renomy jako jednego z najlepszych piłkarzy swojego czasu.
Oprócz kariery zawodniczej, Białas był także trenerem piłkarskim, co otworzyło przed nim nowe horyzonty w dziedzinie futbolu.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Edmund Białas przyszedł na świat 15 sierpnia 1919 roku w Poznaniu, będąc trzecim dzieckiem w rodzinie Michała Białasa oraz Wiktorii z domu Derezińskiej. Wśród jego rodzeństwa znalazło się pięcioro dzieci: Irena, która żyła tylko krótko (1915), a także Franciszek (ur. 1916), Feliks (ur. 1921), Zofia (ur. 1928) oraz Joanna (ur. 1930). Warto również zauważyć, że jego wuj, Stanisław Dereziński, pełnił funkcję prezesa Lecha Poznań w latach 1926-1933, co zapewne miało wpływ na przyszłą karierę Edmunda.
Kariera klubowa
W wieku zaledwie 12 lat, w 1931 roku, rozpoczął treningi w klubie Lech Poznań. Już cztery lata później zadebiutował w pierwszej drużynie, biorąc udział w meczu z Legią Poznań, gdzie wynik wyniósł 0:6. Tego samego roku, w meczu z Ostrovią, strzelił swoją pierwszą bramkę. W 1947 roku odegrał kluczową rolę w awansie Lecha do I ligi, a jego debiut w tym prestiżowym rozgrywkach odbył się 14 marca 1948 roku w spotkaniu z Widzewem Łódź, które zakończyło się wynikiem 3:4, a Edmund zdobył w nim swoją premierową bramkę.
W latach 1949-1950, Edmund Białas, wspólnie z Teodorem Aniołą oraz Henrykiem Czapczykiem, stworzył znany tercet napastników, który znany był jako „A-B-C”. Jego pozycja na boisku to lewy łącznik, a na murawie był powszechnie znany jako „Kosiba”. Niestety, w 1950 roku zakończył swoją karierę z powodu kontuzji kolana. W czasie swojej kariery w ekstraklasie rozegrał 64 mecze, w których strzelił 27 goli. Swój ostatni mecz rozegrał w Pucharze Polski, 29 listopada 1950 roku, przegrywając z Pomorzaninem w Toruniu wynikiem 0:1. Warto również wspomnieć o jego występach w rozgrywkach, które dały mu szansę na zaprezentowanie swojego talentu – 16 meczów i 26 bramek w 1947 roku oraz 30 meczów z 49 golami w sezonie 1945/46 i 7 meczów i 14 goli w 1946/47.
Kariera reprezentacyjna
Reprezentacja Poznania
Tuż przed rozpoczęciem drugiej wojny światowej, Białas zadebiutował w reprezentacji Poznania. W ramach rozgrywek o Puchar Mościckiego w latach 1937-1939, brał udział w czterech meczach, w których zdobył jedną bramkę. Dodatkowo, w latach 1946-1949 wziął udział w rozgrywkach o Puchar Kałuży, gdzie rozegrał 14 meczów, zdobywając 6 goli.
Reprezentacja Polski
W lipcu 1939 roku otrzymał powołanie do reprezentacji Polski na mecze przeciwko Bułgarii i Jugosławii, jednakże wybuch wojny uniemożliwił mu debiut. Jego marzenie spełniło się dopiero w kwietniu 1948 roku, kiedy to zadebiutował w narodowej drużynie, stając się pierwszym zawodnikiem Lecha Poznań, który miał zaszczyt reprezentować Polskę. W biało-czerwonych barwach wystąpił dwukrotnie, 4 kwietnia 1948 roku w Sofii przeciwko Bułgarii (1:1) oraz 18 kwietnia 1948 roku w Warszawie w meczu z Czechosłowacją, zakończonym wynikiem 3:1.
Kariera trenerska
Po zakończeniu kariery gracza, w 1953 roku po raz pierwszy objął funkcję trenera Lecha Poznań. Przez lata wielokrotnie prowadził drużynę (m.in. w 1957, 1965-1966 oraz 1969-1972). W okresie od września 1969 do czerwca 1972 roku, pod jego przewodnictwem zespół awansował z III ligi do I ligi, notując przy tym rekordową serię 61 meczów mistrzowskich bez porażki. Ostatnie spotkanie w roli trenera w ligowej drużynie Lecha prowadził w 1976 roku, współpracując z Mieczysławem Chudziakiem.
Śmierć i pogrzeb
Edmund Białas odszedł z tego świata 24 lipca 1991 roku w Poznaniu, mając 71 lat. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu na Junikowie w Poznaniu, gdzie został pochowany 31 lipca.
Upamiętnienie
W Poznaniu odbywa się memoriał poświęcony Edmundowi Białasowi, podczas którego gromadzą się licznie młode osoby, bliscy, przedstawiciele mediów oraz dawni znajomi Edmunda. To wyjątkowe wydarzenie, które ma na celu uczczenie jego pamięci.
Dodatkowo, jedna z trybun miejskiego stadionu w Poznaniu została nazwana imieniem Edmunda Białasa, co stanowi trwały znak jego obecności w sercach wielu ludzi.
Przypisy
- Rodzina Białasów - spis ludności - Akta Miasta Poznania cz.2 [dostęp 12.04.2016 r.]
- Rodzina Białasów - spis ludności - Akta Miasta Poznania cz.1 [dostęp 12.04.2016 r.]
- Prezesi Lecha Poznań [dostęp 12.04.2016 r.]
- Edmund Białas - miejsce pochówku [dostęp 11.04.2016 r.]
- a b c d Bombardier - Edmund Białas. lechpoznan.pl, 14.08.2009 r. [dostęp 16.10.2013 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Klaudiusz Hirsch | Fryderyk Scherfke | Weronika Glinkiewicz | Magdalena Idziorek | Ryszard Ostrowski (lekkoatleta) | Ewelina Wojnarowska | Dominik Sadzawicki | Sylwia Siemienas | Ryszard Łukasik (piłkarz) | Agnieszka Korneluk | Bronisław Szwarc | Adrianna Najtkowska | Józef Wybieralski | Krzysztof Tylkowski | Włodzimierz Matuszyński | Michał Kudła | Zygmunt Heljasz | Bogna Jóźwiak | Artur Marciniak | Tomasz Białkowski (kierowca rajdowy)Oceń: Edmund Białas