Marian Spoida

---

Życiorys

Marian Spoida przyszedł na świat 4 stycznia 1901 roku w Poznaniu, w rodzinie Piotra oraz Jadwigi z Przybylskich. W niemieckich dokumentach dotyczących jego urodzenia jego nazwisko zapisano jako Spoida. W aktach personalnych, przechowywanych w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie, widnieje również jako Spojda. Zmiana ta była odnotowywana w Komunikacie Oficjalnym Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w Krakowie z 1926 roku (dokument załączony poniżej) oraz w różnych publikacjach międzywojennych. Niestety, nie ma dostępnych dokumentów, które mogłyby potwierdzić sądową zmianę pisowni nazwiska, co sprawia, że podstawowe brzmienie Spoida pozostaje ważne.

Spoida pracował przez pewien czas jako urzędnik bankowy. Warto również zaznaczyć, że brał udział w powstaniu wielkopolskim, a także w wojnie polsko-bolszewickiej. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Warszawie oraz Szkołę Podchorążych Wojsk Łączności w Zegrzu. Został zweryfikowany w stopniu podporucznika, z datą starszeństwa wyznaczoną na 1 czerwca 1921 roku, w korpusie oficerów rezerwy łączności, figurując tam jako Spojda. W 1934 roku miał przydział mobilizacyjny do 6 Batalionu Telegraficznego w Jarosławiu (również jako Spojda).

Jego kariera sportowa rozpoczęła się w poznańskiej drużynie Chelsea, a następnie grał w większych klubach, takich jak Posnania (w latach 1915-1916) oraz Warta Poznań (1916-1929). Z tym ostatnim zespołem wziął udział w finałach mistrzostw Polski, zdobywając mistrzostwo kraju w 1929 roku. Debiut w reprezentacji narodowej miał miejsce 3 września 1922 roku, kiedy to zagrał przeciwko Rumunii, a ostatni występ odnotowano w 1928 roku. Brał także udział w igrzyskach olimpijskich w Paryżu, a w sumie zagrał 14 oficjalnych meczów w biało-czerwonych barwach, przy czym jeden z meczów uznano jako nieoficjalny w 1997 roku. Pozycje, na których grał, to lewy a później środkowy pomocnik. Jest także mistrzem Polski z 1929 roku oraz wicemistrzem z lat 1922, 1925 i 1928.

Po zakończeniu czynnej kariery piłkarskiej zajął się trenowaniem, prowadząc kluby w swoim rodzinnym Poznaniu, w tym Legię (w 1930 roku) i Wartę (1931-1932). Po ukończeniu kursu trenerskiego rozpoczął pracę jako trener objazdowy w PZPN w dniu 1 maja 1932 roku, gdzie m.in. współpracował jako asystent Józefa Kałuży (1934-1939). Podczas jednego z meczów finałowych mistrzostw świata w 1938 roku we Francji, pełnił rolę asystenta selekcjonera, a w jednym spotkaniu, przegranym 1:2 z Łotwą, poprowadził reprezentację samodzielnie (25 września 1938 roku w Rydze). Mecz ten był jednym z dwóch, jakie rozegrała wówczas polska drużyna w tym dniu, w drugim zaś – drużyna prowadzona przez Kałużę zremisowała z Jugosławią.

Jako podporucznik rezerwy 3 pułku lotniczego wziął udział w kampanii wrześniowej, jednak został wzięty do niewoli przez wojska radzieckie. Tragicznie zmarł, gdyż został rozstrzelany przez NKWD w Lesie Katyńskim. W trakcie prac ekshumacyjnych przeprowadzonych w 1943 roku przez Niemców odnaleziono przy jego ciele (numer 3624) dowód osobisty oraz legitymację KS Warta.

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień porucznika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Mecze w reprezentacji Polski

W historii polskiej piłki nożnej istotną rolę odgrywają mecze rozgrywane przez reprezentację kraju.

Lp.	Data	Miejsce		Gospodarz	Wynik	Gość	Typ rozgrywek	Źródło
		Stadion	Miasto
1.	3 września 1922	Maccabi	Czerniowce	Rumunia	1:1	Polska	towarzyski	_
2.	1 października 1922	HASK	Zagrzeb	Jugosławia	1:3	Polska	towarzyski	_
3.	3 czerwca 1923	Cracovia	Kraków	Polska	1:2	Jugosławia	towarzyski	_
4.	23 września 1923	Töölön Pallokenttä	Helsinki	Finlandia	5:3	Polska	towarzyski	_
5.	25 września 1923	Kalevi	Tallinn	Estonia	1:4	Polska	towarzyski	_
6.	18 maja 1924	Olimpijski	Sztokholm	Szwecja	5:1	Polska	towarzyski	_
7.	26 maja 1924	Bergeyre	Paryż	Węgry	5:0	Polska	IO	_
8.	26 czerwca 1924	MOSiR	Łódź	Polska	2:0	Turcja	towarzyski	_
9.	10 sierpnia 1924	Agrykola	Warszawa	Polska	1:0	Finlandia	towarzyski	_
10.	31 sierpnia 1924	Üllői út	Budapeszt	Węgry	4:0	Polska	towarzyski	_
11.	30 sierpnia 1925	Töölön Pallokenttä	Helsinki	Finlandia	2:2	Polska	towarzyski	_
12.	2 września 1925	Kalevi	Tallinn	Estonia	0:0	Polska	towarzyski	_
13.	20 sierpnia 1926	Hungária körúti	Budapeszt	Węgry	4:1	Polska	towarzyski	_
14.	1 lipca 1928	1.FC Katowice	Katowice	Polska	2:1	Szwecja	towarzyski	_

---

Oceń: Marian Spoida

---