Port rzeczny w Poznaniu

---

Historia

„Port rzeczny w Poznaniu został stworzony z inicjatywy władz miejskich w latach 1896–1902 i znajduje się na rzece Warcie. Wcześniej w obszarze miasta istniało kilka nabrzeży przeładunkowych, w tym targi solny i chwaliszewski targ rybny. Ostatecznie port powstał w miejscu jednego z nabrzeży – bulwaru Kleemana. Jego lokalizacja była na ulicy Szyperskiej, blisko mostu Chwaliszewskiego. Całkowity teren, który został zakupiony przez miasto, miał powierzchnię 57 000 m².

Nowo wybudowane nabrzeże charakteryzowało się wysokością 8,5 m i długością 704 m, łącząc dawny bulwar Kleemana z mostem kolejowym przy Tamie Garbarskiej. Jego konstrukcja opierała się na żelaznych słupach wbitych na głębokość 5 metrów w dno rzeki, a koryto rzeki zostało pogłębione, co umożliwiło efektywna obsługę portu. Na nabrzeżu zainstalowano 5 dźwigów portowych o ładowności 1,5 tony, 2 żurawie bramowe o ładowności 2 ton oraz dziewięć koryt do przesypu węgla z wagonów na barki. Port miał też bezpośrednie połączenie kolejowe z dworcem Tama Garbarska. W obrębie bocznicy portowej znajdowało się 17 torów oraz 43 rozjazdy. Nabrzeża mogły jednocześnie przyjąć w podwójnym rzędzie 42 barki o ładowności 400 ton lub 36 barki, których ładowność wynosiła 600 ton.

Oficjalne otwarcie portu miało miejsce 1 października 1902 roku, kiedy nazwano go Przeładownią Miejską. W 1913 roku port obsłużył 220 tys. ton towarów, w tym głównie zboża, mąki, cukru, płodów rolnych, spirytusu, cegły, piasku, cementu, paszy i nawozów. Transport towarów kierowano do Szczecina, Hamburga, Frankfurtu nad Odrą, Kostrzyna, Berlina oraz Gorzowa.

Po przyłączeniu Poznania do Polski w 1919 roku port uległ znacznemu osłabieniu, jednak po podpisaniu umów celnych z Niemcami w 1923 roku, jego działalność zaczęła zyskiwać na znaczeniu. W 1924 roku powstała Żegluga Wielkopolska, a w 1926 roku port przeładował 120 tys. ton towarów. W latach 1926–1932 przez Poznań przetransportowano łącznie 300 tys. ton węgla. Najlepszym okresem w historii portu były lata 1926–1932, przy czym sezon 1929/1930 okazał się szczególnie udany, gdzie zacumowano 724 statki i obsłużono 15 918 wagonów.

Niestety, podczas bitwy o Poznań w 1945 roku port został zniszczony w 95% i nigdy nie został w pełni odbudowany. W sierpniu 1945 roku znajdowało się tam sześć statków z napędem własnym o łącznej sile maszyn 1200 HP oraz łącznym tonażu 1600 ton, a także 14 barek zabierających 3700 ton. W portowym zestawieniu znajdował się również statek wycieczkowy, który kursował do Puszczykowa.

Między 20 lipca 1981 a 15 czerwca 1983 roku przeprowadzono generalny remont nabrzeża portowego.

Palarnia kawy

Integralną częścią portu rzecznego w Poznaniu była palarnia kawy, która odgrywała kluczową rolę w historię handlu w tym regionie. W 1950 roku, wówczas port, który przeżywał trudności związane z transportem, został wzbogacony o nowoczesny, podłużny budynek magazynowy, wybudowany z cegły.

Budynek ten służył jako przestrzeń dla Państwowej Centrali Handlowej i charakteryzował się rampą załadunkową, co ułatwiało transport towarów. Architektura obiektu była interesująca, z ozdobnymi półkolistymi szczytami, które dodawały mu unikalnego charakteru.

W kolejnych latach, w latach 60. XX wieku, budynki portowe zostały przejęte przez Związek Spółdzielni Spożywców „Społem” z Warszawy, w wyniku czego zaczęto tu paczkować kawę. Przez długi czas, aż do 1977 roku, produkcja ta była związana z gdyńskim Przedsiębiorstwem Obrotu Spożywczymi Towarami Importowanymi, które także było częścią „Społem”.

Rok 1977 był kluczowy, ponieważ wtedy to uruchomiono zakład palenia i paczkowania kawy pod marką społem, co przyczyniło się do rozwoju tej gałęzi działalności. W 1992 roku, firma zdobyła niezależność, przyjmując nazwę POSTI, a dwa lata później przekształciła się w spółkę pracowniczą działającą jako „Astra”.

Ostatnią zmianą w historii zakładu było przeniesienie go do Starczanowa w 2018 roku, co zakończyło pewien rozdział w tej ciekawej historii smażenia kawy w Poznaniu.

---

Oceń: Port rzeczny w Poznaniu

---