Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego

---

Historia

Historia Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania sięga 1913 roku, kiedy to w Poznaniu powstało Towarzystwo Krajoznawcze. Wkrótce, bo już w roku 1914, powołano w ramach tego stowarzyszenia Sekcję Miłośników Miasta Poznania. Jej głównym zadaniem była opieka nad polskimi pomnikami narodowymi oraz organizacja profesjonalnych wycieczek po mieście.

14 grudnia 1922 roku, w sali 15 ratusza w Poznaniu, z inicjatywy Zygmunta Zaleskiego (później znanego jako Zalewski) oraz Cyryla Ratajskiego, zostało formalnie powołane Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania. Organizacja ta miała na celu przyjęcie wzorców z Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków w Krakowie, co stało się inspiracją dla powstania podobnych inicjatyw także w takich miastach jak Bydgoszcz, Toruń, Grudziądz czy Grodno.

Niestety, w 1939 roku działalność towarzystwa została wstrzymana z powodu II wojny światowej. Po zakończeniu działań wojennych, już w 1945 roku, dzięki zebraniu organizacyjnemu, które miało miejsce 29 maja, struktury towarzystwa zostały przywrócone. Uczestniczyło w nim niemal 40 osób, a jednym z postanowień było wznowienie Kroniki stoł. Miasta Poznania. Z dniem 27 lutego 1947 roku, towarzystwo zostało oficjalnie zarejestrowane przez Urząd Wojewódzki Poznański pod numerem 15.

W latach sześćdziesiątych podjęto nowe formy działalności. Wśród nich znalazły się wystawy, konkursy związane z tematyką poznańską dla młodzieży, a także działania na rzecz ochrony środowiska. Członkowie towarzystwa czynnie uczestniczyli w dyskusjach dotyczących odbudowy miasta po zniszczeniach wojennych, a także organizowali opiekę nad miejscami pamięci narodowej oraz zabytkowymi cmentarzami. Utworzono Komisję Młodzieżową, której przewodniczyła Irena Wingerowa przez 20 lat, a także ustanowiono odznakę Młodego Miłośnika Miasta Poznania.

Dnia 11 kwietnia 1984 roku przy towarzystwie powstał Klub im. Stanisława Strugarka. W 1990 roku, z inicjatywy Krystyny Srokówny oraz we współpracy z Muzeum Polskim w Rapperswilu, zainaugurowano działalność Klubu 6 Kontynentów, z hasłem przewodnim „Nic co poznańskie nie jest mi obce”. Kolejne lata przyniosły powołanie Koła Bambrów Poznańskich w 1993 roku, a rok później dla ratowania Fary Poznańskiej utworzono Koło Przyjaciół Fary Poznańskiej pod przewodnictwem Renaty Linette, oraz Koło Miłośników Ratusza, które skupiało dzieci w wieku przedszkolnym i młodzież szkolną, zainicjowane przez G. Polarczyk.

Cele towarzystwa

Celem działalności towarzystwa jest pobudzanie obywatelskiej inicjatywy oraz szerzenie wszechstronnej wiedzy o historii i teraźniejszości Poznania. Dodatkowo, istotnym aspektem jest popularyzacja poznańskich tradycji, co w efekcie przyczynia się do pogłębiania lokalnego patriotyzmu.

Organizacja realizuje swoje założenia poprzez różnorodne działania, które obejmują:

• ścisłe współdziałanie z władzami miasta, wyrażanie opinii na temat jego spraw,
• aktywną działalność w ramach komisji problemowych, klubów oraz koł,
• angażowanie członków w swoje działania na terenie ich zamieszkania, miejscach pracy oraz w szkołach różnych typów,
• organizację wykładów publicznych dotyczących historii, aktualnych wydarzeń oraz przyszłości miasta,
• organizowanie wystaw, wydarzeń kulturalnych, konkursów itp.,
• podejmowanie spotkań i dyskusji związanych z tematyką miejską,
• inicjowanie wydawnictw poświęconych miastu,
• dbanie o krajobraz kulturowy oraz zabytki historyczne, jak też obiekty komunalne o szczególnym znaczeniu,
• działanie na rzecz ochrony środowiska naturalnego,
• współpracę z innymi organizacjami o pokrewnym profilu działalności,
• prowadzenie działalności gospodarczej, która wspiera realizację celów statutowych towarzystwa.

Władze towarzystwa

Władze Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego stanowią istotny aspekt działalności tej organizacji. Obecna struktura zarządu oraz komisji rewizyjnej jest kluczowa dla efektywności działania towarzystwa.

Data	Prezes Zarządu	Zastępca Prezesa	Sekretarz	Skarbnik	Inni członkowie Zarządu	Komisja rewizyjna
14 grudnia 1922	Kazimierz Ruciński	F. S. Krysiak	Zygmunt Zaleski	Ludwik Frankiewicz	Nikodem Pajzderski, Antoni Stychel, Kazimierz Kaczmarczyk, D. Królikowski, Roman Leitgeber	St. Robiński, K. Gadebusch, Kowalski
1923					Nikodem Pajzderski, Antoni Stychel, Kazimierz Kaczmarczyk, D. Królikowski, Roman Leitgeber, Bolesław Erzepki, Szczęsny Dettloff, Henryk Likowski, L. Kasprowicz, M. Wicherkiewiczowa
27 marca 1924				Kasprowicz		_
30 marca 1925		Kazimierz Kaczmarczyk			Nikodem Pajzderski, Antoni Stychel, Roman Leitgeber, Białkowski	_
18 lutego 1933		Adam Wodziczko	A. Chybiński		Zygmunt Zaleski, St. Nowicki, Roman Leitgeber, Kazimierz Kaczmarczyk, B. Kasprowicz, J. Kuglin	_
18 maja 1934			St. Nowicki	Wł. Kultys	Zygmunt Zaleski, St. Nowicki, Roman Leitgeber, Kazimierz Kaczmarczyk, B. Kasprowicz, J. Kuglin, Czarnecki	K. Gadebusch, Wł. Berkan, B. Kasprowicz
19 maja 1936	Zygmunt Zaleski	Kazimierz Ruciński	B. Wietrzychowski	J. Kuglin	St. Nowicki, Adam Wodziczko, Roman Leitgeber, Kazimierz Kaczmarczyk, Czarnecki
31 maja 1937					St. Nowicki, Adam Wodziczko, Kazimierz Kaczmarczyk, Czarnecki	K. Gadebusch, Wł. Berkan, A. Chybiński
10 maja 1938					St. Nowicki, Adam Wodziczko, Kazimierz Kaczmarczyk, Czarnecki, M. Jabczyński
4 września 1939	II wojna światowa
6 czerwca 1945	Franciszek Jaśkowiak	_	_	_	_	_
10 czerwca 1946	Feliks Dropiński	_	_	_	_	_
25 kwietnia 1948	Ignacy Kaczmarek	_	_	_	_	_
8 lutego 1960	Józef Górski	_	_	_	_	_
13 lutego 1961	Stanisław Kubiak	_	_	_	_	_
16 października 1978	Zygmunt Wolniewicz	_	_	_	_	_
14 marca 1983	Stanisław Nawrocki	_	_	_	_	_
17 lutego 2000	Jadwiga Rotnicka	_	_	_	_	_
12 czerwca 2008	Antoni Szczuciński	_	_	_	_	_

Informacje zawarte w tabeli mogą dostarczyć cennych wskazówek na temat ewolucji i zmian w kierownictwie towarzystwa przez lata, a także ukazują znaczenie poszczególnych osób w rozwój lokalnej społeczności.

Wydawnictwa

Od 1923 roku to Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania rozpoczęło publikację „Kroniki Miasta Poznania”. W pierwszym etapie, do 1926 roku, czasopismo ukazywało się w formie miesięcznika, a po tej dacie przekształciło się w kwartalnik. Warto zaznaczyć, że do 1950 roku czasopismo pełniło rolę oficjalnego organu towarzystwa.

Członkowie

Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego, założone przez grupę 36 pasjonatów, odegrało ważną rolę w historii miasta. W ciągu swojego istnienia organizacja ta przyciągnęła wielu członków, co potwierdzają zachowane w kronikach publikacje. Tuż przed II wojną światową, wykazywano nowe imiona członków, które były zamieszczane w Kronice Miasta Poznania, co świadczy o aktywności towarzystwa. W ciągu pierwszego roku istnienia, do organizacji dołączyło imponujących 206 osób, a do 1939 roku liczba członków wzrosła do ponad 300.

Członkowie założyciele w 1923 roku

1. Nikodem Badurski, asystent 2. Franciszek Babst, sekretarz związku 3. Władysław Berkan, radca miejski 4. Aleksander Chybiński, naczelnik biura 5. Stanisław Cofta, prokurent 6. Stanisław Czasz, asesor 7. Ksawery Gadebusch, kupiec 8. Wiktor Gładysz, kupiec 9. Stanisław Grzegorzewicz, radny miasta 10. Witold Hedinger, inżynier 11. Stanisław Janczewski, drogerzysta 12. Ignacy Kaczmarek, kierownik urzędu pomiarów 13. Kazimierz Kaczmarczyk, doktor, wicedyrektor Archiwum Państwowego 14. Leon Kasprowicz, kupiec 15. Kazimierz Kierski, nadradca prokuratury generalnej 16. Marcin Koralewski, monter 17. Franciszek Kowalewski, sekretarz związku 18. Teodor Krause, radny miasta 19. Dionizy Królikowski, dziennikarz 20. Franciszek Salezy Krysiak, radca wojewódzki 21. Henryk Likowski, ksiądz doktor, wicedyrektor biblioteki 22. Stefan Matuszewski 23. Stanisław Mechliński, radny miasta 24. Szymon Nawrocki, dziennikarz 25. Marian Nowakowski, budowniczy miejski 26. Stanisław Nowicki, radca miejski 27. Nikodem Pajzderski, doktor, konserwator 28. Maksymilian Pluciński, mistrz siodlarski 29. Jan Popławski 30. Stanisław Robiński, kupiec 31. Cyryl Ratajski, prezydent Poznania 32. Antoni Stychel, ksiądz prałat, senator 33. Roman Witkowski, starszy referent wojewódzki 34. Andrzej Wojtkowski, doktor, archiwista 35. Zygmunt Zaleski, dyrektor Urzędu Statystycznego 36. Leon Zugehoer, kotlarz

---

Oceń: Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego

---