Daniel Szczechura


Daniel Szczechura, ur. 11 lipca 1930 roku w Wilczogębach, to postać o wyjątkowym dorobku w polskiej kulturze filmowej. W swojej karierze pełnił wiele funkcji, w tym reżysera oraz scenarzysty filmów animowanych. Jako artysta wyróżnia się także jako scenograf, a jego praca nie ogranicza się jedynie do kwestii technicznych, ale także obejmuje edukację, gdzie przekazuje swoją wiedzę jako pedagog.

Ogromna pasja do animacji oraz zaangażowanie w rozwój tej sztuki w Polsce przyniosły mu znaczne uznanie i rozgłos w środowisku twórczym.

Praca naukowa

Daniel Szczechura rozpoczął swoją edukację na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie studiował w latach 1951–1952. Następnie kontynuował naukę historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując dyplom w 1958 roku. Warto także wspomnieć, że ukończył wydział operatorski w łódzkiej szkole filmowej w 1962 roku.

Aktualnie jest uznawany za profesora sztuk filmowych i swoją wiedzę oraz doświadczenie przekazuje kolejnym pokoleniom uczniów. W latach 70. XX wieku był wykładowcą na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie prowadził Pracownię Filmu Animowanego w Katedrze Projektowania Graficznego, a jego uczniem był m.in. Piotr Dumała, znany z wyjątkowych filmów animowanych.

Kariery międzynarodowej Szczechury również nie można pominąć, jako że wykładał w takich placówkach jak Królewska Akademia Sztuki w Gandawie oraz Emily Carr College w Vancouver. Jego wiedza i doświadczenie doceniane były zarówno w kraju, jak i za granicą.

Znajdował się na czołowej pozycji w Zakładzie Realizacji Obrazu Telewizyjno-Filmowego na Wydziale Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Uczył również na Wydziale Informatyki w Śląskiej Wyższej Szkole Informatyczno-Medycznej w Chorzowie oraz na Wydziale Informatyki w Śląskiej Wyższej Szkole Informatyki w Chorzowie.

Obecnie pracuje na Wydziale Sztuki Nowych Mediów w Polsko-Japońskiej Wyższej Szkole Technik Komputerowych w Warszawie, gdzie jego wiedza jest cenna, a doświadczenie inspiruje młodych twórców.

Charakterystyka dorobku

W latach pięćdziesiątych Daniel Szczechura stworzył wiele filmów amatorskich, nagrywanych na taśmach 16 mm. Spośród nich, kilka zyskało znaczące uznanie na różnych festiwalach filmowych, w tym współtworzony z Andrzejem Błasińskim film Spojrzenie.

Jego film dyplomowy, Konflikty, powstał w 1960 roku jako etiuda filmowa. Od 1961 roku aż do początku lat dziewięćdziesiątych, Szczechura był związany z łódzkim Studiem Małych Form Filmowych Se-ma-for, gdzie znacząco wpłynął na rozwój polskiej animacji.

Oprócz pracy w filmie, był także współzałożycielem oraz twórcą scenografii w warszawskim Studenckim Teatrze Satyryków STS. Swoim talentem i twórczością zyskał liczne nagrody, w tym medal Złotego Grona w 1969 roku oraz nagrodę im. Zenona Wasilewskiego w 1975 roku.

Daniel Szczechura został także uhonorowany Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w tym samym roku, a także Nagrodą Specjalną ASIFA za jego nieoceniony wkład w rozwój oraz sztukę filmu animowanego w 1990 roku. To nie koniec jego osiągnięć, bowiem w 2008 roku otrzymał Złoty Medal „Gloria Artis – Zasłużony Kulturze” za swoje wszechstronne znaczenie w kulturze.

Jego filmy zdobyły wiele indywidualnych nagród, w tym wyróżnienia w Ogólnopolskim Konkursie Filmów Amatorskich w Warszawie, Złotego Smoka Wawelskiego na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie, oraz Złote Koziołki na OFF dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu. Poza tym, uzyskał także nagrody od Klubu Krytyki Filmowej SDP, Syrenkę Warszawską i Nagrody Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych.

Szczechura cieszył się również międzynarodowym uznaniem, zdobywając wyróżnienia na festiwalach w takich miastach jak Adelaide, Auckland, Barcelona, Bergamo, Buenos Aires, Cordoba, Filadelfia, Linz, Mamai, Montevideo, Oberhausen, Biennale Młodych w Paryżu, Trydencie oraz Wiedniu.

19 grudnia 2008 roku, Szczechura odebrał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego. W 2017 roku, został również uhonorowany nagrodą specjalną Smok Smoków na 57. Krakowskim Festiwalu Filmowym za jego wyjątkowy wkład w rozwój światowej kinematografii, szczególnie w dziedzinie filmu animowanego.

Filmografia

Daniel Szczechura to znakomity twórca filmowy, którego bogata filmografia obejmuje szereg zarówno animacji, jak i filmów dokumentalnych, a także realizacji zdjęciowych. W jego dorobku znajdują się różnorodne dzieła, które zdobyły uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Wśród filmów fabularnych wyróżniamy:

  • 1955 Spojrzenia, realizowany w parze z Andrzejem Błasińskim,
  • 1957 Stadion, również stworzony we współpracy z Andrzejem Błasińskim,
  • 1960 Konflikty, dyplomowy film aktorsko-rysunkowy,
  • 1978 Test pilota Pirxa, animacja.

Filmografia Szczechury obejmuje także bogaty zbiór filmów animowanych, takich jak:

  • 1961 Maszyna, wycinankowy film, stworzony we współpracy z Mirosławem Kijowczykiem,
  • 1962 Litera, zrealizowany z Andrzejem Błasińskim,
  • 1963 Duet pod pseudonimem Karol Wirten, scenariusz Emil Saski,
  • 1963 Fotel, wycinankowy film, również przy współpracy z Emilem Saskim,
  • 1964 Na jezdni, reżyserowany pod pseudonimem Karol Wirten, z jego własnym scenariuszem,
  • 1964 Pierwszy, drugi, trzeci…, film kombinowany, scenariusz Emila Saskiego,
  • 1966 Karol, satyryczny film wycinankowy,
  • 1966 Wykres, kolejny film kombinowany,
  • 1968 Desant, w którym współautorem scenariusza jest Andrzej Warchał,
  • 1968 Hobby, łączący techniki wycinankowe z rysunkowymi,
  • 1969 Zbrodnia Stelli i Sindbad pogrzebany, filmy wycinankowe z serii opartej na Bolesławie Leśmianie,
  • 1970 Podróż, film kombinowany,
  • 1971 Differenzen, produkcja austriacka,
  • 1971 Jeśli ujrzysz kota fruwającego po niebie, kolejny film wycinankowy,
  • 1971 Zamek w lesie, część serii realizowanej przez różnych reżyserów,
  • 1972 Lamus, film kombinowany,
  • 1972 Ogrodnik, film kombinowany,
  • 1973 Arena, film rozrywkowy,
  • 1973 Mysia wieża, włoska produkcja,
  • 1973 Poema de fumetti, produkcja włoska,
  • 1974 O królu Popielu, część międzynarodowej serii Bajki Narodów,
  • 1975 Gorejące palce, film kombinowany,
  • 1977 Problem, film łączący różne formy z scenariuszem Janusza Weissa,
  • 1978 Skarpetka, żart filmowy z scenariuszem Kazimierza Żórawskiego,
  • 1978 Skok, w którym bohater posiada twarz reżysera,
  • 1981 Fatamorgana, film łączący elementy aktorskie z animacją,
  • 1983 Fatamorgana 2, kontynuacja poprzedniego filmu,
  • 1986 XYZ, film kombinowany,
  • 1988 Rybką być, film rysunkowy,
  • 1991 NOVI SINGERS, film muzyczny z muzyką Chopina,
  • 1991 Grande Valse Brillante, film muzyczny,
  • 1992 Odgłosy wiosny, film muzyczny,
  • 1992 Humoreska Dvořáka, film muzyczny,
  • 1997 Dobranocka, animowany film,
  • 2002 Hobby. Daniel Szczechura, dokumentujący krótkometrażowe animacje, w tym Konflikty, Fotel, Wykres, Hobby, Podróż, Gorejące palce, Skok, Fatamorgana 1 i 2, oraz Dobranocka.

Wśród filmów dokumentalnych należy wspomnieć o:

  • 1995 Henryk Tomaszewski.

Daniel Szczechura z powodzeniem koordynował również prace jako autor zdjęć w takich dziełach jak:

  • 1959 STS 58, etiuda filmowa Agnieszki Osieckiej,
  • 1959 Nie śpij, bo cię okradną, film Stefana Szlachtycza,
  • 1959 Świat na nas czeka, etiuda Wojciecha Solarza,
  • 1960 Śmierć i dziewczyna, etiuda Wojciecha Solarza,
  • 1961 Plakat z drewna, etiuda filmowa Agnieszki Osieckiej,
  • 1961 Ułan i dziewczyna, etiuda Krzysztofa Zanussiego,
  • 1962 Wizyta, etiuda Wojciecha Solarza.

Prace Szczechury cechuje bogata różnorodność tematów oraz innowacyjne podejście do narracji filmowej.

Przypisy

  1. Skład osobowy Wydziału Sztuki Nowych Mediów Polsko-Japońskiej Wyższej Szkoły Technik Komputerowych w Warszawie. [dostęp 01.01.2022 r.]
  2. Dwa Smoki Smoków na 57. Krakowskim Festiwalu Filmowym [online] [dostęp 21.02.2017 r.] (pol.).
  3. Uroczystość wręczenia medali Gloria Artis. mkidn.gov.pl, 19.12.2008 r.

Oceń: Daniel Szczechura

Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:24