Mikołaj Szczęsny

Kultura i sztuka

Mikołaj Szczęsny, który przyszedł na świat 28 lipca 1945 roku w Poznaniu, był wyjątkową postacią w świecie muzyki. Jego działalność wykraczała daleko poza granice możliwości, jakie oferowała mu jego rodzinna miejscowość. Jako pianista, uwielbiał dzielić się swoją pasją z innymi, inspirując młodsze pokolenia do odkrywania dźwięków i melodii.

Oprócz umiejętności muzycznych, Mikołaj Szczęsny był również wykwalifikowanym pedagogiem muzycznym, co pozwoliło mu na skuteczne przekazywanie wiedzy o muzyce oraz kształcenie młodych artystów. Jego zrozumienie dla teorii muzyki uczyniło go również cenionym muzykologiem, który badał i analizował różne aspekty muzyki.

Szczęsny był nie tylko nauczycielem, ale także krytykiem muzycznym, co pozwoliło mu na wyrażanie swojego zdania na temat różnych aspektów sztuki muzycznej w mediach. Jego teksty, publikowane w różnych czasopismach, przyciągały uwagę szerokiego grona odbiorców, a jego historyczne spojrzenie na muzykę wzbogacało publikacje poświęcone tej dziedzinie.

Uroczystość jego odejścia miała miejsce 14 maja 2010 roku w Szczecinie, lecz jego dziedzictwo muzyczne oraz intelektualne wciąż żyje w sercach jego uczniów oraz miłośników sztuki.

Życiorys

Mikołaj Szczęsny urodził się jako syn Mieczysława Szczęsnego oraz Marii z domu Kroemer. Wraz z rodzicami dotarł do Szczecina we wrześniu 1945 roku, a jego nowym domem stała się kamienica przy ulicy Piłsudskiego (dawniej Mariana Buczka) 24a/7. Początek jego przygody z muzyką związany był z nauką gry na fortepianie, którą rozpoczął w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia im. Tadeusza Szeligowskiego znajdującej się przy ul. Wojska Polskiego 115 w Szczecinie. Uczył się tam aż do 1959 roku, kiedy to ukończył szkołę w klasie fortepianu prowadzonej przez Jerzego Hoffmana.

Po sukcesie w pierwszej szkole, Mikołaj kontynuował edukację muzyczną w Państwowej Szkole II stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego przy ul. Staromłyńskiej 13 w Szczecinie, gdzie jego nauczycielką była Małgorzata Doliwa-Dobrowolska. Szkołę tę ukończył w 1965 roku. Równolegle do nauki w szkole muzycznej, w 1964 roku uzyskał świadectwo maturalne w Liceum Ogólnokształcącym nr 6 im. Stefana Czarnieckiego w Szczecinie.

W 1965 roku Mikołaj wstąpił na studia w Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu, gdzie kształcił się w klasie fortepianu u Olgi Iliwickiej-Dąbrowskiej. W 1970 roku z powodzeniem ukończył studia zdobywając tytuł magistra sztuki.

Działalność pedagogiczna i naukowa

Po ukończeniu studiów, Mikołaj powrócił do Szczecina, gdzie zaczął pracować jako nauczyciel gry na fortepianie w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia. Przez rok pełnił funkcję wizytatora szkół artystycznych w Wydziale Kultury i Sztuki Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, a następnie, w 1971 roku, rozpoczął pracę w Punkcie Konsultacyjnym oraz w szczecińskiej Filii Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, gdzie uczył gry na fortepianie do 1984 roku.

Od 1977 roku Mikołaj angażował się także w działalność medialną, pisząc recenzje, felietony oraz eseje dla takich czasopism jak „Głos Szczeciński”, „Kurier Szczeciński”, „Spojrzenia”, „Gazeta Wyborcza”, „Nowy Kurier”, „Obserwator Zachodniopomorski”, „Szczeciński Przegląd Aktualności Kulturalnych 'Szpak'”, „Klakier” oraz „Kościół nad Odrą i Bałtykiem”. Rozszerzył także swoje horyzonty, uczestnicząc jako prelegent w międzynarodowych festiwalach muzycznych, takich jak Międzynarodowe Festiwale Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim oraz Międzynarodowy Festiwal Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.

Od 1984 roku Mikołaj pełnił rolę redaktora programów festiwali odbywających się w Kamieniu Pomorskim, Kołobrzegu i Szczecinie. Równocześnie wrócił do nauczania w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia oraz I stopnia przy im. T. Szeligowskiego. W 1981 roku zainaugurował dwuletnie studia doktoranckie na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, które zakończył w 1983 roku.

Aby pogłębić swoją wiedzę, w latach 1989–1991 studiował w Düsseldorfie, gdzie skupił się na badaniach dotyczących życia i twórczości Carla Loewego. W 1994 roku Mikołaj był jednym z założycieli oraz dyrektorów Społecznej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Szczecinie. Jego zaangażowanie w działalność naukową rozwinęło się w 1998 roku, kiedy to rozpoczął współpracę z Katedrą Przedmiotów Artystycznych Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Muzeum w Stargardzie Szczecińskim, badając historię życia muzycznego miasta.

W 2001 roku Mikołaj obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Szczecińskim zatytułowaną „Carl Loewe w życiu kulturalnym Szczecina w latach 1820–1866”, uzyskując stopień doktora nauk humanistycznych. W trakcie swojej kariery wykształcił wielu utalentowanych pianistów, w tym Sławomira Wilka, Michała Francuza oraz Andrzeja Janaszka. Niestety, Mikołaj Szczęsny zmarł 14 maja 2010 roku w Szczecinie. Uroczystości pogrzebowe miały miejsce 22 maja w bazylice archikatedralnej św. Jakuba w Szczecinie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kwatera 3B).

Publikacje książkowe i artykuły naukowe

Mikołaj Szczęsny zdobył uznanie jako autor licznych publikacji książkowych oraz artykułów naukowych, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy o muzyce w regionie Szczecina.

W obszarze jego publikacji książkowych można wyróżnić takie tytuły jak:

  • Szczecińscy Filharmonicy 1948–1998, Szczecin 1999,
  • Kompozytorzy szczecińscy t. I i II, Szczecin 2002, 2003,
  • Udział artystów berlińskich w życiu muzycznym Szczecina w latach 1800–1870, Stargardia 2003,
  • Stefan Marczyk, 2006 (niepublikowana),
  • Carl Loewe (1796-1869), Szczecin 2007,
  • Kształcenie muzyczne w Szczecinie w przestrzeni wieków, Szczecin 2008.

Oprócz książek, Szczęsny jest również autorem licznych artykułów naukowych, w tym:

  • Wspomnienie o Tadeuszu Bursztynowiczu. Dyrektor spełnionych marzeń. „Kronika Miasta Szczecina”, 1985,
  • Życie muzyczne Szczecina na przełomie XVIII i XIX wieku, „Przegląd Zachodniopomorski”, 1993,
  • 20 lat szczecińskiej sceny muzycznej. Opera na Zamku, Szczecin 1998,
  • Loewes Einfluss auf das Musikleben in Stettin in den Jahren 1820, Frankfurt am Main, 1998,
  • Życie muzyczne Szczecina w XIX stuleciu. Regiony w dziejach Polski, 2000,
  • Prolegomena do historii kultury muzycznej Stargardu w latach 1534–1939, Stargard 2000,
  • Stargardzcy kompozytorzy utworów okolicznościowych w pierwszej połowie XVII wieku, Stargardia 2001,
  • Stargardzka estrada kameralna końca XX wieku. U wrót mistrzostwa, Stargardia 2002,
  • Małgorzata Doliwa-Dobrowolska. Portret nauczycielki gry na fortepianie, Stargardia 2004.

Warto także wspomnieć o jego wybranych referatach i publikacjach z lat 1979-2001, które obejmują:

  • Encyklopedia Szczecina t. I. i t. II. Hasła muzyczne XIV–XIX wiek (1999-2000),
  • Szkolnictwo artystyczne – stan i perspektywy rozwoju. „Biuletyn kulturalny WDK” nr 38/1989 (1989),
  • Muzyka w diaporamie – próba wstępnych uogólnień, WDK 1989 (1989),
  • Życie muzyczne Szczecina na przełomie XVIII i XIX wieku. „Przegląd Zachodniopomorski” nr 4 (1993),
  • Główne nurty w rozwoju życia muzycznego Szczecina w XIX wieku. [w:] Regiony w dziejach Polski (1993),
  • Fanny Hensel – życie i twórczość w cieniu geniusza. [w:] Muzyka fortepianowa XI. Akademia Muzyczna w Gdańsku,
  • Organy Katedry w Kamieniu Pomorskim. Zamek Książąt Pomorskich (1996).

Upamiętnienie

Obchody pamięci dra Mikołaja Szczęsnego miały miejsce w dniu rocznicy jego śmierci, a ich forma przybrała postać dwóch wyjątkowych koncertów.

13 maja 2011 roku w Filharmonii Szczecińskiej zaprezentowano zróżnicowany program, w którego skład weszły: Koncert fortepianowy a-moll op. 16 autorstwa Edvarda Griega, VI symfonia A-dur Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego oraz Uwertura do opery Sroka Złodziejka Gioacchino Rossiniego. Za batutą stanęła Agnieszka Duczmal, a w programie koncertu znalazł się również biogram upamiętniający Mikołaja Szczęsnego.

Natomiast 15 maja 2011 roku, w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, odbył się koncert wspomnieniowy w sali Anny Jagiellonki. W programie znalazły się utwory m.in. Ludviga van Beethovena – Sonata Es-dur op. 81a, Siergieja Rachmaninowa – dwa preludia op. 23 oraz Sonata g-moll op. 19, a także Elegia op. 24 Gabriela Fauré. Wśród wykonawców wystąpiła pianistka i żona Mikołaja, Jolanta Jankowiak Szczęsna, wiolonczelista i syn Tomasz Szczęsny oraz uczniowie Sławomir Wilk i Aleksandra Pstrągowska, a koncert prowadził Bogdan Twardochleb.

Oceń: Mikołaj Szczęsny

★★★★★
Średnia ocena:4.95 Liczba ocen:21