Wojciech Gedeliusz


Wojciech Gedeliusz, urodzony na Śródce, dzisiejszej części Poznania, to postać, która pozostawiła znaczący ślad w historii polskiego drukarstwa. Zmarł około roku 1632 w Kaliszu, gdzie koncentrowała się jego działalność zawodowa.

Jako drukarz, Gedeliusz przyczynił się do rozwoju kultury i edukacji w Polsce, wydając wiele ważnych dzieł, które przyczyniły się do upowszechnienia wiedzy i literatury. Jego wkład w tę dziedzinę zasługuje na szczególne uznanie, ponieważ w czasach, gdy druk był nowością, każdy drukarz miał kluczowe znaczenie dla szerzenia informacji i idei.

Życiorys

Wojciech Gedeliusz pochodził z rodziny związanej z rzemiosłem stolarzowskim, gdzie jego ojcem był Ludwik. Podejmując swoją karierę zawodową, w okresie do 1601 roku pracował jako czeladnik-zecer w drukarni, którą prowadzili potomkowie Jana Wolraba (młodszego), znajdującej się w Poznaniu. Już w 1601 roku sygnował wydanie Oratio ad Laurentium Goslicki Episcopum, które zostało stworzone przez Jana Dziekczyńskiego.

W 1602 roku drukarnia została przeniesiona do Kalisza przez Jana Wolraba (młodszego), co skutkowało przeprowadzką Gedeliusza do tegoż miasta. Tam szybko usamodzielnił się i zawarł małżeństwo z Anną. Wspólnie, 13 stycznia 1605 roku, zakupili drukarnię na kredyt od Wolraba, którą on prowadził przez resztę swojego życia. Po uregulowaniu należności wobec Wolraba, stał się protegowanym Wawrzyńca Gembickiego, co było znaczącym krokiem w jego karierze.

W roku 1617 Gedeliusz opublikował wierszowaną rozprawę na temat drukarstwa w Kaliszu, noszącą tytuł Typographiae Calissiensis studium honoris, która była dedykowana arcybiskupowi Gembickiemu. W latach 1618-1630 na swoich publikacjach podpisywał się jako typograf arcybiskupi. W swojej pracy drukował różnorodne pozycje zarówno w języku łacińskim, jak i polskim, jednak większość z nich była w łacinie (łącznie w Kaliszu wydał 73 druki, co w przybliżeniu daje około 545 arkuszy, a niekiedy nawet 90).

Gedeliusz współpracował głównie z kaliskim kolegium jezuickim, ale także realizował zamówienia na potrzeby lokalnej społeczności. W swoim dorobku wydawniczym ma na przykład Yoriorum poernatun fascilulus autorstwa Karola Malaperta. W latach 1632-1634 jezuici przejęli jego oficynę, co oznaczało koniec jego działalności.

Warto podkreślić, że druki Gedeliusza cechowały się relatywnie wysokim poziomem edytorskim oraz były przygotowywane na papierze, zwykle pochodzącym z wytwórni śląskich, co dodatkowo podnosiło ich jakość.

Przypisy

  1. Info Kalisz, Historia Kalisza
  2. a b Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku, Drukarnia - Pracownia czerpania papieru
  3. a b c praca zbiorowa, Wielkopolski Słownik Biograficzny, PWN, Warszawa-Poznań, 1981, s.198-199, ISBN 83-01-02722-3

Oceń: Wojciech Gedeliusz

Średnia ocena:4.61 Liczba ocen:10