Towarzystwo Wioślarzy „Polonia” Poznań

---

Historia klubu

Dwudziestolecie międzywojenne

W 1921 roku, Mieczysław Grzybkowski wraz z grupą ponad dwudziestu wioślarzy opuścił swoje dotychczasowe stowarzyszenie, PTW Tryton Poznań, aby założyć nowe, które nazwali „Polonia”. Spotkanie, na którym formalnie ochrzczono klub miało miejsce 22 października tego samego roku. Wybór nazwy był symboliczny; podkreślał on patriotyzm założycieli, a sama idea stanowiła kontrast do istniejącego stowarzyszenia niemieckiego, zwanego „Germanii”.

Nowo utworzone społeczeństwo wioślarzy, w którego gronie znajdował się także część uczestników powstania wielkopolskiego, dążyło do budowy przystani. Już w 1922 roku wynajęto dwie morgi ziemi nad prawym brzegiem Warty, co posłużyło jako fundament pod budowę przystani, która została otwarta 14 października 1923 roku. Wcześniej, sprzęt do treningów był przechowywany w łazienkach rzecznych. Całe dwudziestolecie międzywojenne to czas modernizacji przystani, aby móc korzystać z niej także zimą; w latach 1929-1930 zrealizowano budowę basenu wioślarskiego.

Jak na tamte czasy, TW Polonia była niewielką organizacją. W 1925 roku grupa liczyła jedynie 44 członków, a tuż przed wybuchem wojny ich liczba wzrosła do około stu. Dla porównania, klub sąsiadujący KW 04 Poznań oraz Tryton Poznań miały odpowiednio 349 i 272 członków. Klub dysponował kilkunastoma łodziami, z czego niewielka ich liczba była przeznaczona do wyścigów. W tym czasie, Stanisław Przybylski, członek TW Polonia, był inicjatorem powołania Międzychodzkiego Towarzystwa Wioślarzy.

Podobnie jak inne kluby wioślarskie w Polsce, także TW Polonia nie mogła sobie pozwolić na zatrudnienie profesjonalnego trenera. Szkolenia zawodników prowadzone były przez członków klubu i instruktorów, którzy działali na zasadzie wolontariatu. Niestety, po wybuchu II wojny światowej działalność klubu została wstrzymana, a przystań znalazła się w rękach niemieckich wioślarek.

Okres po II wojnie światowej

Po zakończeniu działań wojennych i przybyciu Armii Czerwonej, sprzęt w posiadaniu klubu został zniszczony, uznany za mienie poniemieckie. Stan budynku przystani również pozostawiał wiele do życzenia. Niemniej, zawodnicy, którzy przetrwali wojnę, postanowili wznowić aktywność sportową już w 1945 roku, zmieniając statut klubu na bardziej inkluzyjny, otwierając drzwi dla kobiet. W tym okresie TW Polonia straciła swoją przystań, która została bezprawnie zajęta przez klub kajakowy ZMP. Dopiero po długim procesie sądowym udało się odzyskać straconą nieruchomość.

W 1950 roku, z polecenia komunistycznych władz, klub został włączony do ZKS „Spójnia” jako autonomiczna sekcja wioślarska. W wyniku dalszych reorganizacji, w 1955 roku sekcja „Polonia” połączyła się z sekcją wioślarską „KW 04 Poznań”, tworząc nową strukturę w Zrzeszeniu Sportowym „Sparta”. Na fali gomułkowskiej odwilży w 1956 roku, klub uzyskał część swojej niezależności, co pozwoliło zrealizować prace remontowe w przystani, choć klub wciąż tracił na elitarności, a liczba jego członków wyniosła około 50.

Dynamiczny rozwój nastąpił w latach 60., kiedy klub nabył prawdziwe tereny przystani, a basen wioślarski został przekształcony. W roku 1972 liczba członków wzrosła do 156, a do klubu zakupiono nowy sprzęt. Intensywna praca z młodzieżą przyniosła efekty w postaci sukcesów na zawodach, w tym medalu Mistrzostw Świata oraz Igrzysk Olimpijskich, który zdobył wychowanek klubu, G. Nowak.

Niestety, w połowie lat 80. klub przeżywał kryzys spowodowany zakończeniem kariery przez najlepszych zawodników. Liczba aktywnych członków spadła do 15, a to głównie młodzi wioślarze. Kryzys ten miał swoje źródła również w problemach gospodarczych końca PRL. Przemiany polityczne 1989 roku zastały klub w trudnej sytuacji, z brakiem funduszy i odpowiedniego sprzętu. Ostatnie znaczące sukcesy miały miejsce w latach 90., a od początku XXI wieku klub skoncentrował się na szkoleniach sportowych dla młodszych grup wiekowych oraz prowadzeniu sekcji masters.

Prezesi klubu

W historii klubu na przestrzeni lat funkcje prezesa sprawowali: Mieczysław Grzybkowski (1921–1926, w 1926), Stefan Pawlak (1924–1925), Kazimierz Drobnik (1926, 1930), Zygmunt Ciesielczyk (1927–1929), Aleksander Thomas (1931), Marian Wtorkowski (1932–1933), Franciszek Nowicki (1934), Leon Poplewski (1935–1936), Marian Urbański (1937–1939, 1957, 1959–1971), Bernard Konieczny (1947–1949), Stefan Kasprzak (1950–1956, jako kierownik sekcji wioślarskiej ZS „Spójnia”), Paweł Osiecki (1957–1958), Stanisław Buchwald (1971), Edwin Witt (1972–1975), Wiesław Witkowski (1975–1996), Olaf Bergmann (1996–2001), Włodzimierz Adamiak (od 2001).

Wyniki sportowe

Osiągnięcia przedwojenne

W okresie przed II wojną światową, zawodnicy Towarzystwa Wioślarzy Polonia nie odnotowali zdobycia tytułów Mistrza Polski. Sytuacja ta była w pewnym sensie zrozumiała, gdyż tytuły te przyznawano jedynie w wybranych konkurencjach, które wówczas były znacznie mniej liczne niż obecnie. Co więcej, tytuł Mistrza Polski przyznawano wyłącznie w kategorii seniorów.

Dla przykładu, w roku 1920 tytuł ten przypadł tylko zwycięzcom w biegach ósemek oraz czwórek ze sternikiem, a w 1928 przyznano go wyłącznie w pięciu konkurencjach. Od roku 1929, w ogólnopolskiej rywalizacji organizowanej przez PZTW, TW Polonia była klasyfikowana, a wyniki w poszczególnych latach przedstawiają się następująco, zgodnie z danymi z punktacji PZTW:

• w 1929 – 17 miejsce na 19 klubów,
• w 1930 – 18 miejsce na 22 kluby,
• w 1931 – 14 miejsce na 27 klubów,
• w 1932 – 7 miejsce na 27 klubów,
• w 1933 – 21 miejsce na 42 kluby,
• w 1934 – 17 miejsce na 41 klubów,
• w 1935 – 23 miejsce na 46 klubów,
• w 1936 – 31 miejsce na 42 kluby,
• w 1937 – 25 miejsce na 41 klubów,
• w 1938 – 30 miejsce na 44 kluby,
• w 1939 – 30 miejsce na 36 klubów.

Warto jednak zauważyć, że w wielu latach część klubów nie brała udziału w zawodach lub nie zdobywała punktów, co dodatkowo wpływało na wyniki.

Wartością dodaną do działalności TW Polonia były także wyprawy turystyczne, które można określić jako wyjątkowe osiągnięcia sportowe. Znane są dwa niezwykłe wyczyny braci Adama i Bogdana Czamańskich, którzy w 1926 roku, w towarzystwie sternika Stanka, przepłynęli trasę z Poznania do Gdyni i z powrotem, pokonując 1600 km w ciągu 4 tygodni. Rok później, bracia Czamańscy ze sternikiem Klarowiczem przebyli trasę z Poznania do Morza Czarnego i z powrotem, osiągając imponujący dystans 6000 km w 3 miesiące.

Osiągnięcia powojenne

Bez wątpienia, jednym z największych sukcesów klubu były osiągnięcia dwóch medalistów: Grzegorza Nowaka oraz Adama Tomasiaka. Obydwaj zawodnicy zdobyli brązowy medal na Igrzyskach olimpijskich, które odbyły się w 1980 roku w Moskwie, a także brązowy medal na Mistrzostwach Świata Seniorów w 1978 roku w Karapiro w Nowej Zelandii. Oprócz ich sukcesów, inni wioślarze z klubu również zdobyli medale podczas Mistrzostw Polski w różnych kategoriach, a poniżej przedstawiamy niektóre z nich:

• MP Seniorów 1948 – złoto 2+MA (S. Nikiel, W. Borecki, st. W. Sporakowski – pierwszy tytuł Mistrza Polski w historii klubu),
• MP Juniorów 1956 – złoto 2-MJ (M. Siejkowski z partnerem),
• MP Juniorów 1967 – złoto 2+MJ (Zimniak, Horyński, st. Gościniak),
• MP Juniorów 1972 – srebro 8+MJ,
• MP Młodzieżowców 1975 – złoto 2-MB (R. Rakowski, R. Kroll),
• MP Juniorów 1990 – srebro 4-MJ (K. Krupecki, T. Loba, J. Jaśkowiak, K. Warchoł),
• MP Juniorów 1991 – srebro 2-MJ (J. Jaśkowiak, K. Warchoł),
• MP Juniorów 1996 – srebro 2xMJ (M. Ożóg, M. Sroka).

W ostatnich latach TW Polonia uzyskiwała następujące miejsca w klasyfikacji drużynowej Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich:

• w roku 1999 – 31 miejsce na 32 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2000 – 32 miejsce na 33 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2001 – 33 miejsce na 33 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2002 – 31 miejsce na 33 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2003 – 33 miejsce na 34 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2004 – 30 miejsce na 34 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2005 – 29 miejsce na 36 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2006 – 29 miejsce na 34 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2007 – 34 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2008 – 30 miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2009 – 29 miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2010 – 28 miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2011 i 2012 – nie sklasyfikowano,
• w roku 2013 – 36 miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2014 – 29 miejsce na 36 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2015 – 30 miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2016 – 35 miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2017 – 31 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w roku 2018 – 28 miejsce na 33 sklasyfikowane kluby,
• w roku 2019 – 29 miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów.

Najwybitniejsi zawodnicy

W dziejach Towarzystwa Wioślarzy „Polonia” Poznań, pewna grupa zawodników wyróżnia się wyjątkowymi osiągnięciami oraz znaczącym wkładem w rozwój klubu. Wśród nich znajduje się wiele uznawanych postaci, które doczekały się licznych sukcesów na arenie krajowej i międzynarodowej.

Grzegorz Nowak jest bez wątpienia najbardziej utytułowanym jego wychowankiem. Jego sukcesy obejmują:

• 1980 – Igrzyska Olimpijskie w Moskwie – czwórka ze sternikiem – brązowy medal,
• 1978 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Karapiro – dwójka ze sternikiem – brązowy medal,
• 1981 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Monachium – czwórka ze sternikiem – VIII miejsce,
• 1982 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Lucerna – czwórka ze sternikiem – VI miejsce,
• 1983 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Duisburg – czwórka ze sternikiem – IX miejsce,
• sześciokrotny mistrz Polski seniorów na dwójce ze sternikiem (1978–1983),
• wicemistrz Polski na ósemce juniorów (1972).

Adam Tomasiak miał swoją karierę rozpoczętą w Warmii Olsztyn, a następnie w Zawiszy Bydgoszcz, aby od 1977 roku być częścią TW Polonia. Został dwukrotnym olimpijczykiem i osiągnął podobne sukcesy jak Nowak, w tym:

• 1980 – Igrzyska Olimpijskie w Moskwie – czwórka ze sternikiem – brązowy medal,
• 1978 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Karapiro – dwójka ze sternikiem – brązowy medal,
• 1981 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Monachium – czwórka ze sternikiem – VIII miejsce,
• 1982 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Lucerna – czwórka ze sternikiem – VI miejsce,
• 1983 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Duisburg – czwórka ze sternikiem – IX miejsce,
• sześciokrotny mistrz Polski seniorów na dwójce ze sternikiem (1978–1983).

Kolejną istotną postacią jest Marian Siejkowski, który w 1956 roku zdobył tytuł mistrza Polski juniorów na dwójce. Po przenosinach do AZS Wrocław, wywalczył brązowy medal na mistrzostwach Europy oraz dwukrotnie reprezentował Polskę na igrzyskach olimpijskich.

Michał Ożóg to kolejny wychowanek klubu, który w 1996 roku zdobył tytuł wicemistrza Polski juniorów. Później, w barwach KW 04 w Poznaniu, stał się wielokrotnym reprezentantem kraju, a jego największym osiągnięciem było IV miejsce na Mistrzostwach Świata Młodzieżowców w Linz w 2001 roku.

Nie można zapomnieć o Romualdzie Rakowskim, Marku Wlaźlaku, Andrzeju Głuszku i Ryszardzie Krollu, którzy w 1973 roku startowali w reprezentacyjnej ósemce i zajęli VI miejsce na Mistrzostwach Świata Juniorów. Ich osiągnięcia świadczą o ogromnym talencie oraz determinacji zawodników klubu.

---

Oceń: Towarzystwo Wioślarzy „Polonia” Poznań

---