AZS-AWF Poznań (wioślarstwo)

---

Historia

Dwudziestolecie międzywojenne

Tuż po tym, jak Polska odzyskała niepodległość, na nowo utworzonym Uniwersytecie w Poznaniu, w dniu 5 listopada 1919 roku, powołano do życia Akademicki Związek Sportowy. W tym samym roku powstała też sekcja wioślarska, której założycielami byli studenci: W. Chmielewski, K. Karolczak, A. Mikołajewski, T. Smulkowski oraz K. Wojciechowski. Opiekę nad sekcją sprawował kilkuosobowy Zarząd.

Sekcja wioślarska została przyjęta do Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich w roku 1920. W początkowym okresie działalności brakowało sprzętu wyczynowego oraz własnej przystani, dlatego korzystano z łodzi półwyścigowych i kierowano się bardziej w stronę turystyki wioślarskiej. Początkowo klub dzierżawił część hangaru łodziowego od dyrekcji Gimnazjum im Karola Marcinkowskiego, a od 1925 roku korzystał z przystani Wojskowego Klubu Wioślarskiego. Zakup wyczynowych łodzi stał się kluczowym krokiem w rozwoju działalności klubu.

W ramach tej sekcji, w roku 1926, powstała sekcja kobiet, pierwsza polska żeńska sekcja wioślarska w Poznaniu, co miało miejsce dwa lata przed utworzeniem Poznańskiego Klubu Wioślarek. W 1929 roku AZS Poznań zdecydował się na budowę własnej przystani przy ul. Obrzyckiej nad Wartą. Prace budowlane zakończono w 1931 roku, gdzie w obrębie przystani znajdował się hangar na łodzie, szatnie, warsztat szkutniczy i świetlica. Należy jednak zauważyć, że nie było basenu wioślarskiego – wykorzystywano basen w KW 04 Poznań.

W drugiej połowie lat 30. AZS Poznań stał się istotną potęgą wioślarską, z sekcją liczącą około 200 członków, co wówczas przewyższało wiele innych klubu w kraju.

II wojna światowa

Wybuch II wojny światowej wstrzymał działalność klubu oraz sekcji wioślarskiej. W wyniku działań wojennych zginęło 42 członków AZS Poznań, w tym wieli wioślarzy, jak Stanisław Kuryłłowicz, który poległ w bitwie o poznańską Cytadelę. Wiele osób z klubu uczestniczyło w działaniach frontowych oraz w konspiracji. Szczególnie ważny był wkład późniejszego Prezesa AZS Poznań, Witalisa Ludwiczaka, który w 1944 roku zorganizował igrzyska sportowe dla jeńców w obozie w Woldenbergu. Ludwiczak był znanym wioślarzem AZS Poznań, który zdobywał medale na regatach PZTW oraz hokeistą, olimpijczykiem z lat 1932 i 1936.

Okres po II wojnie

Akcja odnowienia poznańskiego AZS miała miejsce już w październiku 1945 roku, a sekcja wioślarska wznowiła działalność wiosną 1946 roku. Przystań nad Wartą pozostawała praktycznie nietknięta wskutek wojny, a część sprzętu pływającego przetrwała. W roku 1946 w sekcji przewinęło się kilkaset studentów z poznańskich uczelni.

W kwietniu 1949 roku, po wielomiesięcznych zmaganiach z dotychczasowymi władzami akademickiego sportu, komunistyczne władze doprowadziły do przekształcenia Akademickiego Związku Sportowego w Akademickie Zrzeszenie Sportowe. Nowa organizacja była kontrolowana przez państwo, a nie przez wybory. Wioślarstwo, określane jako sport „burżuazyjny”, nie było uznawane za priorytet władzy. Mimo to, poznańska sekcja kontynuowała działalność i odnosiła pewne sukcesy, zdobywając w 1955 roku tytuł zwycięzcy klasyfikacji klubowej na Akademickich Mistrzostwach Polski.

Rok 1957 przyniósł zmiany na lepsze dzięki odwilży gomułkowskiej, co umożliwiło AZS odzyskanie starej nazwy oraz względnej niezależności. Sekcja wioślarska zyskała status sekcji wyczynowej. Odnosiła liczne sukcesy w krajowej rywalizacji, a zawodnicy reprezentowali Polskę na arenie międzynarodowej.

W 1976 roku sekcja wioślarska została włączona do nowo utworzonego wyczynowego klubu sportowego AZS-AWF Poznań. Włączenie miało miejsce w 1979 roku jako część reformy sportu akademickiego. Wkrótce, w 1982 roku, do AZS-AWF Poznań dołączył trener Trytona Poznań, Aleksander Wojciechowski, razem z grupą zawodników, co zaowocowało sukcesami w imprezach sportowych. Zawodnicy zdobywali medale na Uniwersjadach i w Mistrzostwach Świata Seniorów.

Reformy ustrojowe 1989 roku zastanawiały wioślarzy AZS-AWF Poznań, zwłaszcza iż klub znalazł się w trudnej sytuacji materialnej. Sytuację pogarszał pożar przystani klubu nad Wartą na początku lat 90., zmuszając do wynajmu hangarów nad Maltą. Mimo przeciwności losu, lata 1992-2008 były czasem niebywałych osiągnięć poznańskich wioślarzy akademickich, uczestniczyło bowiem aż pięciu zawodników w pięciu różnych igrzyskach olimpijskich oraz zdobyli medale na wielu międzynarodowych imprezach.

Po Igrzyskach Olimpijskich w 2008 roku wyniki sekcji wioślarskiej zaczęły się pogarszać, a liczba zawodników malała. Kulminacją kryzysu był rok 2014, kiedy to zawodnicy nie zdobyli żadnych punktów do klasyfikacji drużynowej PZTW. Zatrudnienie trenera B. Kamoli przyniosło jednak szybkie poprawy sytuacji. Od 2016 roku sekcja osiąga coraz lepsze wyniki, a coraz więcej wioślarzy udaje się do narodowej reprezentacji w młodszych kategoriach wiekowych. Klub stawia na rozwój swoich wychowanków.

Wyniki sportowe

Osiągnięcia przedwojenne

W przededniu II wojny światowej wioślarze z Poznania, reprezentujący AZS, znajdowali się w absolutnej czołówce w kraju. Przyczynili się oni do zdobycia aż pięciu tytułów Mistrzów Polski, co stanowiło znaczące osiągnięcie. Wysoką pozycję w rankingu przed wojną zajmowali jako szósty klub wioślarski w Polsce. Warto zaznaczyć, że podczas dwudziestolecia międzywojennego, w rozgrywkach Mistrzostw PZTW tytuły Mistrzów Polski były przyznawane tylko w ograniczonej liczbie konkurencji, które były znacznie mniej liczne niż obecnie. Klub AZS Poznań zgromadził tytuły w następujących dyscyplinach:

• czwórka ze sternikiem w roku 1927, w składzie: S. Drozd, W. Szenkler, J. Talarczyk, J. Wysiatycki, st. J. Mazurek,
• dwójka ze sternikiem w roku 1937, w składzie: S. Kuryłłowicz, L. Manitius, st. M. Bącler,
• czwórka bez sternika w 1937, w składzie: A. Ronke, A. Stilter, J. Tereszwili, J. Trzciński,
• dwójka ze sternikiem w 1938, w składzie: S. Kuryłłowicz, L. Manitius, st. M. Bącler,
• czwórka bez sternika w 1939, w składzie: T. Konieczny, A. Ronke, A. Stilter, J. Trzciński.

Dodatkowo, w konkurencjach określanych jako „mistrzowskie”, AZS Poznań zanotował dwa drugie miejsca (8+ w 1937 oraz 2– w 1939) i cztery trzecie miejsca (4+ w 1925 i 1926 oraz 8+ w 1927 i 1936). W międzynarodowym wymiarze rywalizacji przed wojną, zawodnicy AZS Poznań reprezentując Polskę osiągnęli liczne sukcesy:

• W roku 1927 czwórka ze sternikiem (S. Drozd, W. Szenkler, J. Talarczyk, J. Wysiatycki, st. J. Mazurek) zdobyła VI miejsce na Mistrzostwach Europy w Como.
• W 1937 dwójka ze sternikiem (S. Kuryłłowicz, L. Manitius, st. M. Bącler) wywalczyła brązowy medal na Mistrzostwach Europy w Amsterdamie.
• Również w 1937 na Akademickich Mistrzostwach Świata w Paryżu, dwójka ze sternikiem Kuryłłowicz, Manitius, st. Bącler przywiozła złoty medal, a w reprezentacyjnej ósemce brali udział Ronke, Stilter, Tereszwili oraz Z. Wieczorek, która zdobyła srebrny medal.

Od roku 1926 sekcja wioślarska AZS Poznań brała udział w klasyfikacji ogólnopolskiej z ramienia PZTW. W dwudziestoleciu międzywojennym, odnosiła w różnych latach następujące wyniki w klasyfikacji klubowej:

• w 1926 – 7 miejsce na 14 klubów,
• w 1927 – 5 miejsce na 15 klubów,
• w 1928 nie sklasyfikowana,
• w 1929 – 18 miejsce na 19 klubów,
• w 1930 – 14 miejsce na 22 kluby,
• w 1931 nie sklasyfikowana,
• w 1932 – 12 miejsce na 27 klubów,
• w 1933 – 33 miejsce na 42 kluby,
• w 1934 – 13 miejsce na 41 klubów,
• w 1935 – 5 miejsce na 46 klubów,
• w 1936 – 10 miejsce na 42 kluby,
• w 1937 – 2 miejsce na 41 klubów,
• w 1938 – 2 miejsce na 44 kluby,
• w 1939 – 3 miejsce na 36 klubów.

Warto pamiętać, że wiele klubów nie uczestniczyło w rywalizacji lub nie zdobyło punktów w danym roku.

Osiągnięcia powojenne

Po wojnie sekcja wioślarska może poszczycić się znaczącymi osiągnięciami, w tym udziałem pięciu zawodników w pięciu różnych igrzyskach olimpijskich w latach 1992-2008. Dodatkowo przedstawiciele AZS Poznań oraz AZS-AWF Poznań brali udział w:

• Mistrzostwach Europy: w Poznaniu w 1958 (czwórka ze sternikiem kobiet), w Pradze w 1961 (A. Kaszubkiewicz na ósemce), w Moskwie w 1973 (H. Pracharczyk w ósemce).
• Mistrzostwach Świata: w Lucernie w 1974 (H. Pracharczyk w ósemce i R. Drygas w czwórce podwójnej), w Nottingham w 1975 (R. Drygas w czwórce podwójnej).
• W licznych Uniwersjadach, gdzie zdobywali wiele medali.

Ostatnimi zamanifestowanymi sukcesami sekcji były: piąte miejsce Przemysława Wanata na Mistrzostwach Świata Juniorów w Račicach w 2018 roku (ósemka), srebrny medal Krzysztofa Jagodzińskiego na Mistrzostwach Europy Juniorów w Essen w 2019 (ósemka) oraz srebrny medal Cezarego Litki na Mistrzostwach Europy Juniorów w Belgradzie w 2020 (dwójka podwójna).

Pod względem punktacji Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, AZS-AWF Poznań zajął w ostatnich latach następujące miejsca w klasyfikacji drużynowej:

• w 1997 – 15 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w 1998 – 12 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w 1999 – 12 miejsce na 32 sklasyfikowane kluby,
• w 2000 – 12 miejsce na 33 sklasyfikowane kluby,
• w 2001 – 14 miejsce na 33 sklasyfikowane kluby,
• w 2002 – 10 miejsce na 33 sklasyfikowane kluby,
• w 2003 – 16 miejsce na 34 sklasyfikowane kluby,
• w 2004 – 11 miejsce na 34 sklasyfikowane kluby,
• w 2005 – 12 miejsce na 36 sklasyfikowanych klubów,
• w 2006 – 14 miejsce na 34 sklasyfikowane kluby,
• w 2007 – 13 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w 2008 – 14 miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów,
• w 2009 – 19 miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów,
• w 2010 – 17 miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów,
• w 2011 – 22 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w 2012 – 19 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w 2013 – 32 miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów,
• w 2014 klub nie był sklasyfikowany,
• w 2015 – 33 miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów,
• w 2016 – 26 miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów,
• w 2017 – 25 miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów,
• w 2018 – 21 miejsce na 36 sklasyfikowanych klubów.

Najwybitniejsi zawodnicy

W bogatej historii sekcji wioślarskiej AZS-AWF Poznań, a wcześniej znanego jako AZS Poznań, wyróżnia się wiele znakomitych sportowców, którzy swoją ciężką pracą i talentem zdobyli uznanie na międzynarodowej arenie.

Jednym z najwybitniejszych zawodników jest Patryk Brzeziński, który brał udział w Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie w 2008 roku, gdzie wzięła udział osada ósemki, zajmując V miejsce. To olimpijczyk, który może pochwalić się również tytułem mistrza Europy. Jego imponujące osiągnięcia to:

• 2008 – Igrzyska Olimpijskie, Pekin – ósemka – V miejsce,
• 2009 – Mistrzostwa Europy Seniorów, Brześć – ósemka – złoty medal,
• 2008 – Mistrzostwa Europy Seniorów, Ateny – ósemka – brązowy medal,
• 2007 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Monachium – ósemka – 5 miejsce,
• wielokrotny mistrz Polski.

Innym znaczącym zawodnikiem jest Piotr Tobolski, który reprezentował Polskę podczas Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 roku. Jego osiągnięcia obejmują:

• 1980 – Igrzyska Olimpijskie, Moskwa – dwójka podwójna – VI miejsce,
• 1981 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Monachium – dwójka podwójna – V miejsce,
• 1984 – Akademickie Mistrzostwa Świata, Mediolan – czwórka podwójna – złoto na 500m i brąz na 2000m,
• wielokrotny mistrz Polski.

Również Michał Wojciechowski, wychowanek klubu, zapisał się w kartach historii jako olimpijczyk z Sydney w 2000 roku. Osiągnięcia Michała to:

• 2000 – Igrzyska Olimpijskie, Sydney – czwórka podwójna – VIII miejsce,
• 1996 – Nations Cup, Hazewinkel – czwórka podwójna – brązowy medal,
• 1998 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Kolonia – czwórka podwójna – VI miejsce,
• wielokrotny mistrz Polski.

Kolejną wybitną postacią jest Jarosław Janowski, który uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992 roku. Jego wyniki obejmują:

• 1992 – Igrzyska Olimpijskie, Barcelona – czwórka podwójna – XI miejsce,
• 1991 – Mistrzostwa Świata Seniorów, Wiedeń – czwórka podwójna – VII miejsce,
• 1992 – Akademickie Mistrzostwa Świata, Poznań – czwórka podwójna – złoto na 500m oraz na 2000m,
• wielokrotny mistrz Polski.

Adam Wojciechowski, także wychowanek klubu, brał udział w Igrezyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 roku. Oto niektóre z jego osiągnięć:

• 2004 – Igrzyska Olimpijskie, Ateny – dwójka podwójna – odpadł w repasażach,
• 2002 – World Rowing U23, Genua – dwójka podwójna – srebrny medal,
• wielokrotny mistrz Polski.

Warto wspomnieć także o Stanisławie Kuryłłowiczu, Lechu Manitiusie oraz sterniku Mieczysławie Bąclerze, którzy w okresie przedwojennym osiągnęli znaczące sukcesy w dwójce ze sternikiem. Ich wyniki to:

• 1937 – Mistrzostwa Europy, Amsterdam – brązowy medal,
• 1937 – Akademickie Mistrzostwa Świata, Paryż – złoty medal,
• dwa tytuły Mistrzów Polski.

Stanisław Kuryłłowicz, będąc także wychowankiem KW 04 Poznań, przed dołączeniem do AZS Poznań brał udział w Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku.

---

Oceń: AZS-AWF Poznań (wioślarstwo)

---