Wielkopolski Związek Piłki Nożnej

---

Historia

Historia rozwoju struktury piłki nożnej w Wielkopolsce jest nie tylko pełna niezwykłych wydarzeń, ale również bogata w znaczące zmiany, które miały miejsce na przestrzeni lat. Warto przyjrzeć się tym kluczowym momentom:

• 20 stycznia 1913 roku – zainaugurowano działalność Związku Polskich Towarzystw Sportowych na Rzeszę Niemiecką (ZPTS), którego założycielami były trzy kluby: Warta, Posnania oraz Ostrovia z Ostrowa Wielkopolskiego. Pierwszym prezesem został Czesław Palluth,
• 14 marca 1920 roku – ZPTS został przemianowany na Poznański Związek Okręgowy Piłki Nożnej, a na czoło stowarzyszenia przeszedł Franciszek Rotnicki. Powód zmiany nazwy wiązał się z wymogami PZPN; warto zaznaczyć, że wcześniejsza data założenia związku, podawana jako 1921, jest błędna. Zygmunt Górecki, dotychczas uważany za pierwszego prezesa, objął tę funkcję w 1921 roku,
• w sierpniu 1921 roku – Poznański ZOPN zrzeszał aż 25 klubów, w tym 8 z Poznania: AZS, Pogoń, Posnania, TS Przyjaciele Sportu, Unia, Warta, Wisła oraz Zorza. W gronie innych zespołów znalazły się również: Polonia Bydgoszcz, KS Chodzież, Stella Gniezno, WKS Grudziądz, Victoria Jarocin, Prosna Kalisz, TG Kartuzy, Polonia i Pogoń Leszno, Ostrovia Ostrów Wielkopolski, Prosna Pleszew, Polonia Środa Wielkopolska, Polonia Kępno, Czarni i Sokół Toruń, KS Tuchola oraz Unitas Wolsztyn,
• 20 marca 1923 roku – na mocy uchwały Walnego Zgromadzenia PZPN, po powołaniu Toruńskiego ZOPN, przekazano kluby związane wcześniej z Poznańskim ZOPN, których siedziby znajdowały się w okręgu toruńskim. W tym przypadku do nowego związku trafiły kluby takie jak: Polonia Bydgoszcz, Wojskowy KS Grudziądz, Powiwoj Grudziądz, KS Kartuzy, Torunia Toruń, Czarni Toruń, TKS Toruń, Sokół Toruń, a Goplania Inowrocław oraz Prosna Kalisz przeszły do Łódzkiego ZOPN,
• 11 maja 1923 roku – związek ogłosił poprzez tygodnik „Sportowiec” specjalne obchody z okazji dziesięciolecia powstania Poznańskiego ZOPN, organizując mecz między Poznaniem a Warszawą,
• 17 stycznia 1937 roku – w wyniku regulacji statutowych związku oraz dostosowania do ogólnopolskich zasad, Poznański ZOPN przekształcił się w Poznański OZPN,
• 23 lipca 1939 roku – w związku z reformą administracyjną kraju, przyjęto kluby z podokręgu kaliskiego, które zostały przyłączone do okręgu poznańskiego na mocy uchwały Walnego Zgromadzenia PZPN. Wtedy do ligi okręgowej dołączyły kluby takie jak Bielarnię Kalisz, a do klasy A TUR Kalisz oraz SPAW Kalisz, a do klasy B Makabi Kalisz i Gwiazdę Kalisz,
• 6 marca 1945 roku – miało miejsce pierwsze powojenne zebranie działaczy Poznańskiego OZPN, które zainicjowało wznowienie jego działalności po przerwie, spowodowanej II wojną światową,
• 18 lutego 1951 roku – ustanowiono komisję likwidacyjną związku, który stracił osobowość prawną. Równolegle powołano Sekcję Piłki Nożnej Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej,
• 13 stycznia 1957 roku – reaktywacja Poznańskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej,
• 1 stycznia 1974 roku – po kolejnej reorganizacji sportu w kraju, POZPN przekształcił się w Sekcję Piłki Nożnej Wojewódzkiej Federacji Sportu w Poznaniu,
• W 1976 roku – wskutek reformy administracyjnej miejsce miał rozpad na pięć związków wojewódzkich: Kaliski, Koniński, Leszczyński, Pilski oraz Poznański,
• 3 czerwca 2000 roku – w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju powołano Wielkopolski Związek Piłki Nożnej, w skład którego weszły powyższe OZPN z Poznania, Kalisza, Konina, Leszna oraz Piły,
• 6 sierpnia 2016 roku – na stanowisko prezesa WZPN został wybrany Paweł Wojtala, co było istotnym wydarzeniem w przeprowadzonych reformach.

Rozgrywki

Historia rozgrywek piłkarskich w Wielkopolsce sięga czasów przed I wojną światową. 18 maja 1913 roku odbył się mecz pomiędzy Posnanią a Wartą, co oznaczało początek pierwszych mistrzostw Wielkopolski w klasie I, organizowanych przez związek. Następna edycja miała miejsce w lutym 1914 roku i również odbywała się w dwóch klasach: I oraz II. Niestety, z powodu wybuchu I wojny światowej rozgrywki zostały przerwane.

Po wojnie, 31 sierpnia 1919 roku, meczem Posnania z Ostrovią wznowiono mistrzostwa okręgu poznańskiego w klasie I, które organizował Związek Polskich Towarzystw Sportowych. Zaledwie rok później, 2 maja 1920 roku, rozpoczęły się eliminacje okręgowe pierwszych mistrzostw Polski w klasie A, zorganizowane przez Poznański ZOPN. Niemniej jednak, eliminacje te zostały przerwane z powodu wojny polsko-radzieckiej, która miała miejsce w czerwcu tego samego roku.

Od 1920 roku, rozgrywki w klasie A Poznańskiego ZOPN były częścią mistrzostw Polski. W kolejnych latach adekwatne mecze odbywały się w klasach A, B oraz C. Warto zauważyć, że w latach 1921–1926 mistrz okręgu poznańskiego reprezentował region w turnieju finałowym mistrzostw Polski. W roku 1927 powstała Liga (dzisiejsza Ekstraklasa), a jednym z jej założycieli była Warta Poznań. Klub ten brał udział w rozgrywkach Ligi nieprzerwanie przez lata 1927–1939.

W późniejszym okresie, od 1928 do 1939 roku, mistrzowie klasy A oraz poznańskiej Ligi Okręgowej rywalizowali o awans do Ligi. Po II wojnie światowej, w 1948 roku, wznowiono rozgrywki ekstraklasy. Wzięły w nich udział zarówno Warta Poznań, jak i Lech Poznań. Rok później, zainaugurowano rozgrywki ówczesnej II ligi, w których uczestniczyła Ostrovia Ostrów Wlkp. Od tego czasu struktura rozgrywek okręgowych ulegała wielokrotnym zmianom, co miało swoje konsekwencje do dnia dzisiejszego.

Prezesi

W historii Wielkopolskiego Związku Piłki Nożnej wielu prezesów pełniło swoją rolę, wprowadzając różne zmiany i kierując rozwojem piłki nożnej w regionie. Oto lista osób, które zajmowały to zaszczytne stanowisko:

• 1913–1914 – Czesław Palluth,
• 1914–1914 – Marian Beym,
• 1914–1915 – Czesław Sparty,
• 1917–1921 – Franciszek Rotnicki,
• 1921–1922 – Zygmunt Górecki,
• 1922–1923 – Alfons Krajna,
• 1923–1925 – Kazimierz Donat,
• 1925–1926 – Wacław Wrześniewicz,
• 1926–1928 – Kazimierz Żymalski,
• 1928–1928 – Kazimierz Donat,
• 1928–1929 – Czesław Sparty,
• 1929–1936 – Maksymilian Stürmer,
• 1936–1939 – Bogusław Seydlitz,
• 1945–1946 – Bogusław Seydlitz,
• 1946–1953 – Wacław Jonsik,
• 1953–1957 – Bolesław Wichniarek,
• 1957–1962 – Wacław Jonsik,
• 1962–1971 – Jan Śledziejowski,
• 1971–1973 – Stanisław Konieczny,
• 1974–1975 – Marian Cegła,
• 1975–1977 – Bogdan Zeidler,
• 1977–1981 – Ryszard Ćmielewski,
• 1981–1984 – Bogusław Boczarski,
• 1984–1997 – Marian Kustoń,
• 1997–2000 – Stanisław Butka,
• 2000–2016 – Stefan Antkowiak,
• od 2016 – Paweł Wojtala.

Sukcesy

W historii wielkopolskiego futbolu niezwykle ważne są osiągnięcia klubów z regionu. W 1929 roku po mistrzostwo Polski sięgnęła Warta Poznań, pod wodzą trenera Béla Fűrsta, a w 1947 roku ponownie klub ten zdobył tytuł, tym razem z Károly’m Foglem na ławce trenerskiej. Duże sukcesy odnosił również Lech Poznań, który czterokrotnie stawał na najwyższym podium: w 1983 roku z Wojciechem Łazarkiem, w 1984 również z Łazarkiem, w 1990 z Jerzym Kopą i Andrzejem Strugarkiem, a w 1992 z Henrykiem Apostelem jako trenerem.

W kolejnych latach Lech kontynuował swoją wspaniałą tradycję, zdobywając mistrzostwo w 1993 roku, z Romanem Jakóbczakiem, oraz w 2010, pod dowództwem Jacka Zielińskiego. Zarażając niezmiennie pasją do gry, w 2015 roku triumfował z pomocą Macieja Skorży.

Puchar Polski również często trafiał do rąk zespołów z Wielkopolski: w 1983 i 1984 roku z Wojciechem Łazarkiem, a w 1984 z Grzegorzem Szerszenowiczem na czołowej pozycji. Później, sukcesy święciły takie kluby jak Amica Wronki pod wodzą Wojciecha Wąsikiewicza (1998) oraz Stefana Majewskiego (1999, 2000), a także Lech Poznań z Czesławem Michniewiczem (2004) oraz Dyskobolią Grodzisk z Maciejem Skorżą (2007) i Franciszkiem Smudą (2009).

Puchar Ligi również jest chlubą dla zespołów z regionu. Dyskobolia Grodzisk zdobyła to trofeum w 2007 i 2008 roku z trenerem Maciejem Skorżą oraz Mirosławem Jabłońskim. Obecnie, na poziomie ekstraklasy mamy solidną reprezentację zespołów wielkopolskich, w tym takim jak Amica Wronki, Dyskobolia Grodzisk, Lech Poznań, Olimpia Poznań, Sokół Pniewy oraz Warta Poznań.

W przeszłości w barażach o wejście do I ligi szczególnie wyróżniły się zespoły Legii Poznań, HCP Poznań i Pogoni Poznań. Natomiast w II lidze, obok czołowych drużyn, występowały także inne kluby, takie jak Aluminium Konin, Calisia Kalisz, Ostrovia Ostrów Wielkopolski, Polonia Leszno oraz Tur Turek.

Warto również zaznaczyć, iż dwa kluby, które wywalczyły awans do II ligi, nie przystąpiły do rozgrywek: Kania Gostyń oraz Kotwica Kórnik.

Okręgi

Wielkopolski Związek Piłki Nożnej podzielony jest na kilka okręgów, z których każdy obejmuje konkretne powiaty. Oto szczegółowe informacje dotyczące tych okręgów:

• Kalisz (założony w 1971 r.) obejmuje powiaty: kaliski, pleszewski, jarociński, krotoszyński, ostrowski, ostrzeszowski, kępiński,
• Konin (założony w 1964 r.) obejmuje powiaty: koniński, kolski, słupecki, turecki, wrzesiński,
• Leszno (założony w 1961 r.) obejmuje powiaty: leszczyński, kościański, wolsztyński, gostyński, rawicki,
• Ostrów Wlkp. (założony w 1958 r.) – nie istnieje,
• Piła (założony w 1963 r.) obejmuje powiaty: pilski, złotowski, chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, wągrowiecki,
• Poznań – kluby działające w powiatach: poznańskim, gnieźnieńskim, grodziskim, nowotomyskim, międzychodzkim, obornickim, szamotulskim, śremskim, średzkim oraz w mieście Poznaniu podlegają bezpośrednio pod WZPN.

---

Oceń: Wielkopolski Związek Piłki Nożnej

---