Jan Jakub Wawrzyniak

---

Młodość

Jan Jakub Wawrzyniak przyszedł na świat 16 lipca 1900 roku w Poznaniu, gdzie dorastał jako syn Jana Wawrzyniaka oraz Heleny z Kostańskich. Po ukończeniu Gimnazjum im. Św. Marii Magdaleny, Wawrzyniak zaangażował się w działalność konspiracyjną.

W roku 1915 dołączył do młodzieżowej organizacji o charakterze konspiracyjnym, zwanej „Towarzystwo Tomasza Zana”, a od 1916 roku pełnił funkcje w jej zarządzie. Jego zaangażowanie w tę grupę dobiegło końca w grudniu 1918 roku, kiedy to podjął decyzję o czynnej walce z zaborcą pruskim, przystępując do szeregów wielkopolskich powstańców.

W 1916 roku zainicjował w Poznaniu działalność tajnej drużyny harcerskiej, nazywanej imieniem Romualda Traugutta. Rok później, w 1917 roku, złożył przyrzeczenie harcerskie, osiągając jednocześnie III stopień harcerski. Jednak wiosną 1917 roku, jego działalność została przerwana, gdy został aresztowany przez tajną policję pruską, oskarżony o kolportaż ulotek.

Powstanie Wielkopolskie

Powstanie Wielkopolskie miało miejsce 27 grudnia 1918 roku. Wówczas Jan Jakub Wawrzyniak objął stanowisko kierownika drużyny harcerskiej w Kościelnie, gdzie aktywnie działał aż do 27 grudnia 1919 roku. Już we wrześniu tego samego roku, Wawrzyniak zaczął pełnić funkcję komendanta poznańskiego hufca III oraz został członkiem zarządu I Okręgu Wielkopolskiego Oddziału ZHP.

W sierpniu 1919 roku został zwolniony do rezerwy, co umożliwiło mu podjęcie studiów na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego. W tym samym roku, Wawrzyniak założył Akademickie Koło Harcerskie im. Tomasza Zana, co miało znaczący wpływ na rozwój ruchu harcerskiego w regionie.

22 lutego 1920 roku, jego zaangażowanie w działalność ZHP zaowocowało wyborem na członka Zarządu Wielkopolskiego ZHP. Wawrzyniak prowadził także sekcję drużyn szkolnych w Poznańskim Naczelnictwie Drużyn Męskich. W ostatnich dniach czerwca 1920 roku został skierowany do pracy w Polskim Komitecie Plebiscytowym w Zabrzu.

Jednakże już w lipcu został odwołany z tej placówki i przeniesiony do Bytomia, gdzie wziął czynny udział w tworzeniu Inspektoratu Harcerskiego Okręgu Górnego Śląska, powołanego do życia 30 lipca 1920 roku. Wawrzyniak piastował w nim role sekretarza oraz skarbnika.

Rozwój jego kariery harcerskiej obejmował także szkolenie miejscowej młodzieży podczas kursów dla drużynowych w Czarnym Lesie koło Lublińca, a także uczestnictwo w II powstaniu śląskim. Po zakończeniu tego konfliktu, Wawrzyniak powrócił do harcerstwa, gdzie nadal angażował się w szkolenie młodych Górnoślązaków jako gospodarz, instruktor oraz drużynowy w jednej z drużyn.

12 października 1920 roku, Wawrzyniak został zastępcą inspektora okręgowego. Organizował pierwszy zlot harcerskich drużyn śląskich, a zaledwie trzy dni później poprowadził pięciodniową wycieczkę, w której uczestniczyło 65 harcerzy, do Warszawy. 10 lutego 1921 roku, jego kariera kontynuowała się przez mianowanie go zastępcą inspektora okręgowego. Natomiast zwolnienie ze służb plebiscytowych miało miejsce 10 kwietnia, a 30 kwietnia, zaledwie trzy dni przed rozpoczęciem III powstania śląskiego, wyjechał do Poznania.

Działalność

Po powrocie do Poznania, Jan Jakub Wawrzyniak objął stanowisko komendanta miejscowego ZHP. Swoje działania rozpoczął również jako przewodniczący Akademickiego Koła Harcerskiego oraz jako członek zarządu Okręgu ZHP w Poznaniu. Wkrótce potem podjął pracę jako urzędnik kontraktowy, zajmując stanowisko młodszego referenta w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej. W 1923 roku awansował na referenta w Komisariacie Głównego Urzędu Likwidacyjnego na obszarze byłego Zaboru Pruskiego.

W 1924 roku zdecydował się na dalsze kształcenie i został wcielony do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii w Poznaniu. 1 lipca tego samego roku awansował na bombardiera, a 15 września na kaprala. Po zakończeniu szkoły, zdobył dobre wyniki i został mianowany podchorążym. W 1926 roku zakończył studia, uzyskując dyplom magistra nauk ekonomiczno-politycznych. Następnie osiedlił się w Katowicach, gdzie 1 października 1926 roku rozpoczął pracę w Syndykacie Polskich Hut Żelaznych.

W 1934 roku Wawrzyniak objął funkcję prokurenta, a w 1938 roku otrzymał Ryngraf za swoją owocną działalność niepodległościową w latach 1912–1920. Jego życie przybrało dramatyczny obrót, gdy w 1939 roku został osadzony w obozie jenieckim dla oficerów Oflag VII A Murnau w Bawarii. Na szczęście, dzięki wojskom amerykańskim odzyskał wolność 29 kwietnia 1945 roku.

Wkrótce po odzyskaniu wolności, Jan Jakub Wawrzyniak zdecydował się na emigrację do Francji, jednak do Polski powrócił w 1947 roku. W wrześniu 1951 roku objął stanowisko kierownika katowickiej delegatury Centralnego Zarządu Zaopatrzenia Ministerstwa Budownictwa Miast i Osiedli, co potwierdza jego znaczącą rolę w dziedzinie budownictwa w powojennej Polsce.

Życie prywatne

Jan Jakub Wawrzyniak, który życie osobiste dzielił z Anną Jabłonowską (1911–1999), wziął z nią ślub w 1929 roku. Para doczekała się dwóch córek: Ewy (1933–2020) oraz Janiny, a także syna Andrzeja, który przyszedł na świat w 1940 roku, niestety tragicznie zmarł w 1953 roku. Zdecydowanie warto podkreślić, że życie Jana Jakuba Wawrzyniaka zakończyło się nagle w 1971 roku, kiedy to zmarł na skutek zawału serca.

Po jego śmierci, miejsce jego wiecznego spoczynku znalazło się na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Panewnickiej w Katowicach (sektor J2-A-8). Jego życie i rodzina pozostaną w pamięci tych, którzy go znali.

Ordery i odznaczenia

Wśród odznaczeń i orderów, jakie otrzymał Jan Jakub Wawrzyniak, wyróżniają się następujące:

• Medal Niepodległości, przyznany 16 września 1931 roku,
• Srebrny Krzyż Zasługi, otrzymany w 1937 roku.

---

Oceń: Jan Jakub Wawrzyniak

---