Józef Kaliszan, urodzony w 1927 roku, był znaczącym polskim artystą, który zyskał uznanie jako rzeźbiarz, malarz i scenograf. Jego życie i twórczość były ściśle związane z Poznaniem, gdzie spędził większość swojego czasu artystycznego, zarówno tworząc, jak i wystawiając swoje dzieła.
Po zakończeniu II wojny światowej, Kaliszan aktywnie uczestniczył w odbudowie Starego Miasta w Poznaniu. Jego prace, w tym rekonstrukcja płaskorzeźb na wielu kamienicach przy Starym Rynku, miały duże znaczenie dla tego ważnego historycznie miejsca. W latach pięćdziesiątych XX wieku, Kaliszan stał się jednym z czołowych przedstawicieli młodego pokolenia artystów, którzy realizowali program znanego jako realizm socjalistyczny. W tym okresie stworzył wiele znaczących rzeźb, które przedstawiały znane osobistości z polskiego życia naukowego i artystycznego oraz zrealizował różnorodne rysunki, takie jak: Brygady przy martenie, Na zebraniu gminnej rady narodowej czy Żądamy pokoju.
Wielką część jego twórczości stanowiły także obrazy, w tym te poświęcone Ethel i Juliusowi Rosenbergom oraz Józefowi Stalinowi. Kaliszan był jednym z założycieli oraz czołowych twórców Poznańskiej Grupy Artystycznej R-55. Grupa ta miała za zadanie przełamanie dominacji realizmu socjalistycznego po 1956 roku, co było istotnym etapem w polskiej sztuce.
Artysta brał udział w znaczących wystawach, a w latach 1962, 1976 i 1982 zorganizowano jego dużą, indywidualną wystawę z inicjatywy Biura Wystaw Artystycznych w Poznaniu. Wśród jego najważniejszych projektów rzeźbiarskich warto wymienić:
- pomnik ofiar obozu pracy na Stadionie Miejskim w Poznaniu,
- pomnik w Żabikowie, upamiętniający więźniów hitlerowskiego obozu,
- pomnik harcerski i rzeźba Zryw na poznańskiej Cytadeli,
- popiersie dr. Karola Marcinkowskiego w poznańskiej Akademii Medycznej,
- rzeźba Madonny w gnieźnieńskiej katedrze.
W ciągu swojej kariery, Kaliszan zdobył wiele nagród w krajowych konkursach na projekty pomników, w tym w Warszawie i Krakowie, chociaż projekty te nie doczekały się realizacji. Józef Kaliszan zmarł 23 lutego 2007 roku w Poznaniu, mając 80 lat. Jego twórczość pozostaje ważnym elementem polskiej sztuki współczesnej i wciąż inspiruje wielu artystów.
Przypisy
- Artykuł Klemensa "Klema" Felchnerowskiego z czerwca 1953 r., w "Gazecie Zielonogórskiej"
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Tabb (producent muzyczny) | Andrzej Nowakowski (reżyser) | Szymon Brodziak | Grzegorz Wons | Tomasz Wendland | Władysław Benda | Zbigniew Kaja | Lech Konopiński | Piotr Bikont | Krzysztof Głuchowski (aktor) | Tomasz Olszewski (ur. 1970) | Włodzimierz Odojewski | Adi Nowak | Mateusz Bembus | Zdzisław Rychter | Hans (raper) | Zbyszko Rzeźniacki | Alojzy Andrzej Łuczak | Jarosław Sowiński | Małgorzata Iwanowska-LudwińskaOceń: Józef Kaliszan