UWAGA! Dołącz do nowej grupy Poznań - Ogłoszenia | Sprzedam | Kupię | Zamienię | Praca

Jarosław Sowiński

Kultura i sztuka

Jarosław Sowiński, znany również jako Kabat, był wybitnym polskim artystą, którego życie i twórczość na zawsze wpisały się w historię sztuki. Urodził się 7 czerwca 1923 roku w Poznaniu, a swoje ostatnie dni spędził w Krakowie, gdzie zmarł 20 stycznia 1988 roku.

Jako malarz oraz projektant, Sowiński zasłynął wśród publiczności dzięki swoim unikalnym kreacjom artystycznym. W ciągu swojej kariery pełnił również rolę architekta wnętrz, a jego prace były pełne kreatywności oraz pasji do sztuki. Był aktywnym członkiem grupy artystycznej MARG, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w świecie sztuki.

Dodatkowo, Sowiński miał zaszczyt pełnić funkcję naczelnika plastyka Krakowa, a także kierować pracownią dekoratorską Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Jego wkład w rozwój sztuki dekoratorskiej i architektonicznej jest nie do przecenienia, a jego idee i projekty z pewnością inspirują kolejne pokolenia artystów.

Życiorys

Jarosław Sowiński, urodzony 7 czerwca 1923 roku w Poznaniu, wcześniej nosił nazwisko Kabat, które zmienił na Sowiński w 1952 roku. W młodości uczęszczał do gimnazjum humanistycznego im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, gdzie w grudniu 1939 roku ukończył trzecią klasę. Wkrótce po tym wydarzeniu został wysiedlony na Lubelszczyznę.

W 1943 roku Sowiński został uwięziony w obozie w Majdanku, lecz udało mu się przeżyć ten trudny okres. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku, uzyskał świadectwo dojrzałości w liceum ogólnokształcącym. Następnie rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, ale przeniósł się do Poznania, aby studiować filozofię. Równocześnie zapisał się na wieczorną szkołę rysunku w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu.

W późniejszym czasie Sowiński kontynuował naukę rysunku na Politechnice Warszawskiej, gdzie nauczał go prof. Zygmunt Kamiński. W 1949 roku podjął studia na Wydziale Malarstwa w ASP w Krakowie, a na III roku przeniósł się na Wydział Architektury Wnętrz. Ukończenie studiów miało miejsce w 1953 roku, a w lutym 1954 roku uzyskał tytuł dyplomowanego artysty plastyka architekta wnętrz.

W 1956 roku Sowiński był inicjatorem utworzenia pierwszej w Polsce pracowni doświadczalnej tworzyw sztucznych używanych w sztuce. Dwa lata później, w 1958 roku, stał się jednym z założycieli grupy artystycznej MARG, w której znajdowali się zarówno malarze, jak i rzeźbiarze, oraz graficy. Artyści prezentowali swoje dzieła w różnych miejscach, w tym przy Rynku 25, w byłej sali KW PZPR. Ostatni raz wystawiali swoje prace w 1962 roku w Pałacu Sztuki. Wśród członków grupy znajdowali się m.in. Włodzimierz Buczek, Witold Damasiewicz, Antoni Hajdecki oraz Jan Tarasin.

W latach 60. Sowiński pełnił funkcję naczelnego plastyka Krakowa. W 1964 roku, w związku z obchodami 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego, stworzył „udane, oparte na zasadach nowoczesnej architektury” dekoracje przestrzenne. Wówczas kierował Pracownią Dekoratorską Prezydium MRN. Jego życie zakończyło się pod koniec stycznia 1988 roku, kiedy to miał 65 lat.

Wybrane prace

W latach pięćdziesiątych, Jarosław Sowiński, wespół z Barbarą Gawdzik oraz Tadeuszem Brzozowskim, miał zaszczyt wykonać polichromie w malowniczym kościele w Godziszowie. Ponadto, współpraca ta rozszerzała się również na kościół klasztoru Franciszkanów w Głogówku, gdzie stworzono kolejne monumentalne dzieło.

W 1954 roku, na zlecenie Kolei Państwowych, artysta razem z żoną Krystyną, zaprojektował i stworzył malowidło. Obraz, umieszczony na ścianie hali biura rozbudowy kolei przy Rondzie Mogilskim, przedstawiał nowatorską wizję rozwoju kolejnictwa, co w tamtych czasach było znaczącą odmiennością w odniesieniu do dominującego socrealizmu. Niestety, obecnie malowidło to jest zakryte płytami gipsowymi.

Oprócz powyższych realizacji, Sowiński w latach 50. stworzył również wyjątkowy plakat „drogowskaz”, który został nagrodzony w konkursie o tematyce BHP, zorganizowanym przez redakcję BHO Wydawnictwa Artystyczno-Graficznego. Jego kreatywne podejście do sztuki i designu przyczyniło się do zmiany myślenia o sztuce graficznej.

Nieco później, w 1973 roku, artysta zrealizował projekt konstrukcji heliocentrycznego układu na potrzeby „tygodnia kopernikowskiego”. To niecodzienne dzieło zostało ustawione na Rynku w Krakowie, a później przeniesione przed budynek Uniwersytetu Rolniczego, gdzie ozdobiło przestrzeń publiczną, przyciągając uwagę mieszkańców i turystów.

Nagrody i odznaczenia

Jarosław Sowiński został uhonorowany różnymi nagrodami i odznaczeniami na przestrzeni lat, które odzwierciedlają jego znaczące osiągnięcia. Wśród tych wyróżnień znajdują się:

  • 1964: Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
  • 1973: Medal Kopernikowski.

Przypisy

  1. Maria JolantaM.J. Żychowska, Spojrzenie wstecz, „Wiadomości Konserwatorskie” (48), 2016, s. 30.
  2. MaciejM. Miezian, Kolej w służbie postępu – dzieje dwóch krakowskich malowideł kolejowych z lat 50 XX w, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK RP, oddział w Krakowie” (3), 2017, s. 61-69.
  3. Kronika Plastyczna, „Życie Literackie” (nr 22 (644)), 31.05.1964 r., s. 10.
  4. Działacze WK FJN otrzymali Odznaki Tysiąclecia, „Gazeta Krakowska” (42), 19.02.1964 r., s. 1.
  5. Model układu heliocentrycznego na krakowskim Rynku, „Dziennik Polski” (42), 1973, s. 7.
  6. Kronika plastyczna, „Echo Krakowa”, 298, 1958, s. 4.
  7. W Krakowie powstaje pierwsza w kraju| pracownia doświadczalna tworzyw sztucznych dla celów artystycznych, „Echo Krakowa” (296), 17.12.1956 r., s. 1.
  8. BernadetaB. Stano, Rola grupy MARG w kulturalnej aktywizacji przestrzeni ekspozycyjnych, [w:] Mecenat artystyczny a oblicze miasta. Materiały LVI Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuk, Kraków 2008, s. 341-353.
  9. BernadetaB. Stano, Trudna kohabitacja. Problemy ekspozycji okresu Odwilży (1955-1960), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione I” (27), 2005, s. 85.
  10. Zmarli, „Przekrój” (2225), 1988, s. 2.
  11. Zmarli, „Przekrój”, nr. 5 (2225), 1988, s. 2.
  12. Malowidło w DOKP, „Przekrój” (579), 1956, s. 5.
  13. J.J..J.J. Szczepański, Dobra robota w Głogówku, „Tygodnik Powszechny” (40), 1952, s. 3-4.
  14. Konkurs na plakat BHP, „Świat” (2), 1957, s. 1.
  15. Jedną z...., „Echo Krakowa” (42), s. 3.
  16. Krakowskie obchody 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika : do użytku wewnętrznego : 17 grudnia 1973, Kraków 1973, s. 9, 16.

Oceń: Jarosław Sowiński

★★★★★
Średnia ocena:4.74 Liczba ocen:13