Czesław Białas (społecznik)

Inne

Czesław Białas, urodzony 16 czerwca 1909 roku w Poznaniu, to postać, która miała znaczący wpływ na polski ruch turystyczny. Żył do 14 stycznia 1989 roku, co oznacza, że przeżył niemal całe stulecie, w którym zmieniała się Polska i jej społeczeństwo.

Jako działacz turystyczny, Białas był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (PTK) oraz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). Jego praca w tych organizacjach przyczyniła się do popularyzacji krajoznawstwa w Polsce, a także do szerzenia miłości do turystyki wśród Polaków.

Nie tylko angażował się w działalność turystyczną, ale również opiekował się zabytkami, co dowodzi jego głębokiego przywiązania do kultury i dziedzictwa narodowego. Czesław Białas to zatem postać, która nie tylko żyła dla turystyki, ale także dla ochrony polskiego dziedzictwa.

Życiorys

Czesław Białas, znany społecznik, zapoczątkował swoją działalność popularyzatorską tuż przed II wojną światową. W latach 1958–1968, dla uczczenia tysiąclecia polskiej państwowości, wyruszył w niezwykłą wyprawę po Polsce, podróżując za pomocą własnoręcznie zbudowanego dwukołowego powozu oraz niewielkiego konika. W trakcie tego przedsięwzięcia wygłosił około 3.000 bezpłatnych prelekcji, poruszając różnorodne zagadnienia krajoznawcze, których słuchało łącznie blisko 238.000 osób.

Jego pasja do ochrony zabytków zaowocowała pozyskaniem wielu społecznych opiekunów, a w ciągu dziesięciu lat pokonał on trasę liczącą około 50.000 kilometrów.

W 1968 roku osiedlił się w Radolinku, gdzie założył Młodzieżową Zagrodę Krajoznawczą. W tej roli organizował różnorodne aktywności dla młodzieży, w tym rajdy piesze, rowerowe i zmotoryzowane. Czesław Białas zmarł 14 stycznia 1989 roku w Radolinku, a jego ostatnim miejscem spoczynku stał się Cmentarz Komunalny w Kuźnicy Czarnkowskiej. Na szczęście część jego pamiątek, w tym powóz, którym podróżował oraz fragmenty kroniki, przetrwała w prywatnym muzeum-skansenie w Byszewicach.

Białas dał się poznać jako osoba serdeczna i otwarta, posiadająca niezwykły dar do opowiadania oraz nawiązywania pozytywnych relacji z innymi. Jego działalność zyskała uznanie, a między innymi Kira Gałczyńska okazywała mu wielki szacunek. W literaturze stał się inspiracją dla postaci Wiesława Kamasa, znanego również jako „Wielki Bóbr”, występującego w powieściach Zbigniewa Nienackiego, takich jak Pan Samochodzik i Winnetou oraz Pan Samochodzik i Niewidzialni.

Warto również wspomnieć, że 28 czerwca 2019 roku w Muzeum Ziemi Nadnoteckiej w Trzciance otwarto wystawę zatytułowaną „Wielka wędrówka Czesława Białasa”, która miała na celu upamiętnienie jego niezwykłych osiągnięć. Patronat nad tą wystawą objęło Forum Miłośników Pana Samochodzika.

Przypisy

  1. Wspomnienie o Czesławie Białasie – Muzeum Ziemi Nadnoteckiej [online], www.mzntrzcianka.pl [dostęp 04.07.2019 r.]
  2. Kira Gałczyńska, Czas swe wzory układa, Czytelnik, Warszawa 1984 r., s. 138.
  3. a b c Kira Gałczyńska, Byłam szefową, Krajowa Agencja Wydawnicza, Lublin 1988 r., s. 44–45.
  4. Zagroda Krajoznawcza Czesława Białasa, Biuletyn informacyjny Zarządu Głównego PTTK nr 121, marzec 1969 r., s. 6.
  5. „Duch” wielkiego podróżnika, Głos Koszaliński nr 255 (4360), 25.10.1966 r., s. 6.
  6. Tour de Pologne na dwukołowym wózku, Dziennik Łódzki nr 9 (5936), 11.01.1966 r., s. 2.
  7. Gazetka Starszej Młodzieży 1939.06 R.1 nr 10.
  8. Nasza Gazetka: pisemko dzieci szkół powszechnych w Poznaniu 1938.10 R.5 nr 2.

Oceń: Czesław Białas (społecznik)

★★★★★
Średnia ocena:4.7 Liczba ocen:20