Joanna Grudzińska

Joanna była córką Antoniego Grudzińskiego, ostatniego właściciela Chodzieży. Po wielu latach separacji, 27 maja 1820 roku, poślubiła wielkiego księcia Konstantego Pawłowicza Romanowa, który wcześniej rozwiódł się ze swoją pierwszą żoną, księżną Julią z Saksonii-Coburga-Saalfeld. Ponieważ ich małżeństwo miało charakter morganatyczny, Konstanty, by móc pojąć Joannę za żonę, w 1823 roku zrzekł się swoich praw do tronu rosyjskiego. Po potrójnym ślubie o charakterze prawosławnym, katolickim i cywilnym, Joanna została obdarzona tytułem księżnej łowickiej.

Warto również wspomnieć o jej rodzeństwie. Jej siostra Antonina wyszła za Dezydera Chłapowskiego, który był uczestnikiem wojen napoleońskich oraz generałem podczas powstania listopadowego. Z kolei druga z sióstr, Józefa, została żoną Wacława Gutakowskiego. Joanna zmarła w Carskim Siole, niecałe sześć miesięcy po śmierci księcia Konstantego, który zmarł na cholerę 15 maja 1831 roku. Jej ostatnie chwile spędziła w towarzystwie Mikołaja I, który po jej śmierci zdecydował się zmienić jej datę urodzenia na wcześniejszą, aby odzwierciedlić jej młody wygląd.

Po jej śmierci, Joanna została pochowana w Carskim Siole, jednak w 1929 roku jej szczątki ekshumowano i przeniesiono do Rąbinia pod Śremem, gdzie spoczęła obok swojej siostry Antoniny i jej męża Dezyderego Chłapowskiego, przy kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła.

Pomimo swojego aristokratycznego pochodzenia, Joanna Grudzińska nie miała większego wpływu na życie publiczne kraju. Swoje poglądy polityczne wyrażała w sposób, który może sugerować, że była zwolenniczką działań carskich. Swoje uczucia wobec powstania listopadowego wyrażała raczej jako ostrożność, postrzegając je bardziej jako bunt przeciwko rodzinie carskiej niż jako realną walkę narodową. Jej działalność koncentrowała się głównie na akcjach religijnych i filantropijnych.

W 1908 roku powstała powieść historyczna autorstwa Wacława Gąsiorowskiego poświęcona losom Joanny Grudzińskiej, zatytułowana "Księżna łowicka". Z kolei w 1932 roku powstał polski film fabularny o tym samym tytule, w którym główną rolę zagrała Jadwiga Smosarska.