Maksymilian Ogrodowicz

---

Życiorys

Maksymilian Ogrodowicz przyszedł na świat w rodzinie Franciszka Łukasza Ogrodowicza, który żył w latach 1777-1850 i nosił herb Brochwicz, oraz Teresy Krzesińskiej, datowanej na około 1781-1824. Jego ojciec był nie tylko weteranem powstania kościuszkowskiego, ale również w chwili narodzin Maksymiliana pełnił rolę mecenas Trybunału Cywilnego Departamentu Poznańskiego. W 1816 roku pojawiał się na listach jako patron trybunału w Kórniku. Nieco później, objął funkcję mecenasa Sądu Najwyższej Instancji w Warszawie, a później radcy sprawiedliwości w Poznaniu. Dwukrotnie, w latach 1843 oraz 1844, był wybierany na przewodniczącego rady miejskiej. Warto zaznaczyć, że jego dziadek, Karol Ogrodowicz, pełnił funkcję burmistrza Pyzdr.

Po zakończeniu edukacji, Maksymilian związał swoje życie z działalnością powstańczą, biorąc udział w powstaniu listopadowym. Również jego brat, Napoleon Antoni, który żył w latach 1806-1850, walczył w tym zrywie. Wśród powstańców znaleźli się również Józef i Leopold Ogrodowiczowie, jednak ich przynależność do rodziny Maksymiliana pozostaje niepewna. Maksymilian aktywnie uczestniczył w obronie Warszawy, gdzie niestety został wzięty do niewoli. Udało mu się uwolnić w 1833 roku i powrócił wówczas do Wielkiego Księstwa Poznańskiego, gdzie pracował jako rządca. W tym okresie zaangażował się jako członek kilku stowarzyszeń rolniczych, co sygnalizuje jego związki z lokalnym środowiskiem rolniczym.

W 1846 roku objął posadę rządcy majątku Ludwika Antoniego Stanisława Poleskiego w Klunkwicy. W lutym tego samego roku ustanowił kontakt ze Stanisławem Sadowskim, aby wziąć udział w spisku mającym na celu wywołanie powstania. Sadowski powierzył mu misję zorganizowania przygotowań do zrywu w lokalnej okolicy oraz powiadomienia pozostałych współspiskowców. Planował także wciągnąć swojego brata Antoniego, jednak zebrane dowody nie były wystarczająco jednoznaczne. Po informacji o aresztowaniu Sadowskiego w dniu 25 lutego, Maksymilian przybył do Poznania z zamiarem mobilizacji jednego ze spiskowców, Wincentego Chachulskiego, do przeprowadzenia ataku na Świecie, w celu uwolnienia księdza Jana Tułodzieckiego, który również był zaangażowany w działania przygotowawcze. Następnie planował połączyć się z oddziałem Chachulskiego i wspólnie przystąpić do powstania w Galicji, gdzie dynamika wydarzeń stawała się coraz bardziej intensywna.

Po niepowodzeniu misji, Ogrodowicz samodzielnie udał się w stronę granicy Królestwa Polskiego w okolicy Wrocławia. Po trzech dniach powrócił jednak do Księstwa Poznańskiego, gdzie 5 kwietnia został aresztowany w rejonie Bydgoszczy. W dniu 10 sierpnia 1847 roku podczas przesłuchania jego adwokat Gall zeznał, że wcześniejsze zeznania Maksymiliana były wynikiem tortur, które obejmowały między innymi przymusowe spanie na zimnej ziemi oraz głodzenie. Świadkami w sprawie przeciwko ogrodowiczowi zostali leśnik Boesig, ogrodnik Figurski oraz kucharz Sawicki. 2 grudnia 1847 roku sąd w Berlinie uznał braci Ogrodowiczów za współwinnych działania w spisku, skazując ich na utratę szlachectwa oraz dożywotnie pozbawienie wolności w berlińskim więzieniu.

Maksymilian odzyskał wolność dzięki amnestii ogłoszonej w trakcie rewolucji marcowej w 1848 roku. Po powrocie do kraju dołączył do drugiego powstania wielkopolskiego, a jego udział w bitwie pod Sokołowem zakończył się tragicznie. Zmarł 2 maja w wyniku odniesionych ran w lazarecie we Wrześni. Jego pochówek odbył się w zbiorowej mogile powstańców na cmentarzu farnym w tejże miejscowości.

Po śmierci Maksymiliana jego bracia przyłączeni byli do walki, szczególnie dwaj synowie Napoleona Antoniego: Władysław Stanisław Wojciech oraz Antoni Mikołaj, którzy wzięli udział w powstaniu styczniowym. Postać Maksymiliana Ogrodowicza pojawia się także w literaturze, w powieści „Wiosna ludów” autorstwa Macieja Wierzbińskiego, wydanej w 1919 roku.

---

Oceń: Maksymilian Ogrodowicz

---