Krzysztof Skubiszewski

---

Życiorys

W 1939 roku, Krzysztof Skubiszewski został zmuszony do wyjazdu ze swojej rodzinnej miejscowości przez okupacyjne władze niemieckie, a jego rodzina osiedliła się w Generalnym Gubernatorstwie. Od 1940 do 1944 roku mieszkał w Warszawie, gdzie z powodzeniem uczestniczył w tajnych kompletach, które umożliwiały mu uzyskanie wykształcenia średniego. Po dramatycznych wydarzeniach powstania warszawskiego, Skubiszewski oraz jego bliscy znaleźli schronienie na Podlasiu. W 1945 roku udało mu się zdać maturę w Białej Podlaskiej.

W 1949 roku ukończył studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, a rok później uzyskał stopień doktora, broniąc pracy dotyczącej warunków przystąpienia do Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jego promotorem był znany prawnik Antoni Peretiatkowicz. W 1960 roku Skubiszewski zdobył habilitację, prezentując rozprawę naukową na temat pieniądza w terytoriach okupowanych, w której szczegółowo analizował praktykę niemiecką.

Jako zasłużony pracownik naukowy, Krzysztof Skubiszewski był związany z Uniwersytetem Poznańskim przez ponad ćwierć wieku, od 1948 do 1973 roku, uzyskując tytuł profesora zwyczajnego w 1973 roku. Jego specjalizacja obejmowała prawo międzynarodowe. Dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu miał okazję wykładać w wielu renomowanych instytucjach we Francji, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii. Tworzył również istotne opracowania naukowe, a jako współautor publikacji zatytułowanej „Prawo międzynarodowe publiczne. Zarys wykładu”, wniósł znaczący wkład w edukację prawniczą. Ponadto, był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności i brał aktywny udział w pracach Instytutu Nauk Prawnych PAN.

Pozostał bezpartyjny, jednak po 1980 roku aktywnie zaangażował się w działania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, a także w Wielkopolskim Klubie Politycznym „Ład i Wolność”. W latach 1981–1984 zasiadał w Prymasowskiej Radzie Społecznej, a w okresie 1986–1989 był członkiem Rady Konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa, Wojciechu Jaruzelskim.

W dniu 12 września 1989 roku, jego dotychczasowe doświadczenia zaowocowały nominacją na ministra spraw zagranicznych w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Przez cały okres, kiedy pełnił tę funkcję, nieprzerwanie współpracował z kolejnymi gabinetami Jana K. Bieleckiego, Jana Olszewskiego oraz Hanny Suchockiej, pozostając na stanowisku do 26 października 1993 roku. Jako minister, Krzysztof Skubiszewski 14 listopada 1990 roku podpisał znaczący układ graniczny między Polską a Niemcami, który gwarantował uznanie granicy na Odrze i Nysie przez RFN. Podczas jego urzędowania rozpoczęto również rokowania dotyczące członkostwa Polski w NATO. Ponadto, był odpowiedzialny za negocjacje dotyczące traktatu polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie, podpisanego 17 czerwca 1991 roku. Niestety, w 1992 roku jego nazwisko znalazło się na tzw. liście Macierewicza, co miało znaczący wpływ na dalszą karierę.

Po zakończeniu pracy w rządzie, przyjął prestiżowe stanowisko przewodniczącego Trybunału Rozjemczego USA-Iran oraz sędziego ad hoc Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze.

Krótka choroba związana z kontuzją stawu biodrowego zakończyła się 8 lutego 2010 roku jego śmiercią. Miejsce jego spoczynku zostało ustalone na 18 lutego tego samego roku, kiedy to został pochowany w Panteonie Wielkich Polaków znajdującym się w Świątyni Opatrzności Bożej.

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie

Krzysztof Skubiszewski otrzymał wiele ważnych odznaczeń i wyróżnień, które podkreślają jego wkład w życie publiczne i naukowe. W 1977 roku został uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi. W kolejnych latach zdobywał kolejne prestiżowe odznaczenia, takie jak:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1986),
• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1993),
• Order Orła Białego (1999),
• Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2009),
• Krzyż Wielki Orderu Piusa IX (Stolica Apostolska, 1991),
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (1991),
• Krzyż Wielkiego Oficera Orderu Legii Honorowej (Francja, 1991),
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Chile (1991),
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (1994),
• Order Zasługi Dyplomatycznej II klasy (Korea Południowa, 1991),
• Krzyż Wielki Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa, 2001),
• Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę I klasy (Austria, 2002).

W uznaniu jego osiągnięć naukowych, Krzysztof Skubiszewski otrzymał tytuł doktora honoris causa m.in. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Wspólnie ze znanym politykiem Hansem-Dietrichem Genscherem, został laureatem nagrody ustanowionej w 1993 roku przez ministrów spraw zagranicznych Polski i Niemiec.

W 1993 roku Krzysztof Skubiszewski miał zaszczyt odebrać Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego, przyznaną przez Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Jeszcze w 2005 roku zdobył polsko-niemiecką nagrodę Pomerania Nostra, skierowaną do osób, które wyróżniają się w dziedzinie sztuki, nauki lub polityki na Pomorzu Zachodnim i Przednim.

W 2014 roku w Instytucie Zachodnim im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu otwarto Gabinet Ministra Krzysztofa Skubiszewskiego, co dowodzi jego wpływu na życie instytucji kulturalnych w Polsce. Tego samego okresu nadano jego imię jednemu z nowych rond w Poznaniu, zlokalizowanemu w dzielnicy Junikowo.

W 2017 roku na budynku przy ulicy Lewickiej 13/15 w warszawskim Mokotowie odsłonięto tablicę pamiątkową, która upamiętnia jego życiowe osiągnięcia. Z kolei w 2020 roku jego imieniem nazwano aleję w parku Tadeusza Mazowieckiego, co stanowi kolejny krok w kierunku uhonorowania jego pamięci.

---

Oceń: Krzysztof Skubiszewski

---