Maria Paruszewska

---

Życiorys

Życie prywatne

Maria Paruszewska przyszła na świat w Poznaniu, w rodzinie ziemiańskiej, której przedstawicielami byli Kasper Kramarkiewicz oraz Ludwika Godlewska. Jej małżeństwo z Sylwestrem Paruszewskim zaowocowało czwórką synów: Michałem, Alfredem, Janem oraz Józefem. Niestety, artystka zmarła w Poznaniu w dniu 22 maja 1937 roku, a jej ostatnie miejsce spoczynku to cmentarz św. Wojciecha.

Wykształcenie i działalność kulturalna

W swoim rodzinnym mieście ukończyła pensję A. Danyszówny. Następnie rozpoczęła naukę w konserwatorium w Dreźnie, gdzie zdobywała wiedzę muzyczną pod okiem profesora Grandiego, a także doskonaliła swoje umiejętności wokalne u profesora Lampertiego. Równocześnie poszerzała horyzonty literackie, ucząc się od profesorów Jericha i Dolka-Herzog, zdobywając wiedzę z zakresu literatury francuskiej i niemieckiej. Choć jej kariera muzyczna była krótka, dom Paruszewskich w Poznaniu przed I wojną światową stał się prężnym ośrodkiem kultury, zwłaszcza w dziedzinie muzyki i literatury. W jej salonie bywali znani artyści, m.in. Feliks Nowowiejski, Ludomir Różycki, Olga Boznańska oraz Cezary Jellenta. Maria udzielała wsparcia materialnego młodym artystom, a w czasach wojny prowadziła działalność charytatywną.

Już od wczesnych lat XX wieku aktywnie publikowała swoje prace na łamach różnorodnych periodyków, takich jak „Praca”, „Kurier Poznański”, „Życie”, „Literatura i Sztuka”, „Dziennik Poznański”, „Postęp”, „Biesiada”, „Goniec Wielkopolski”, „Tygodnik Polski” (Nowy Jork), „Salon Literacki” oraz innych wydaniach, w tym „Kronika Piotrkowska”. W jej twórczości można zobaczyć liczne oryginalne wiersze oraz literacko-biograficzne szkice. Była pionierką w popularyzowaniu kultury muzycznej i regularnie pisała recenzje z oper, koncertów, recitali oraz przedstawień teatralnych. W Chicago pełniła rolę korespondentki „Echa Muzycznego”. Ma do dzisiaj znaczenie kamienica z 1891 roku, będąca jej własnością.

Charakterystyka twórczości

Maria Paruszewska jest autorką wielu prac, w tym studiów poświęconych wybitnym kompozytorom, takim jak Feliks Nowowiejski, Giuseppe Verdi, Raul Koczalski oraz Mieczysław Karłowicz. Współpracowała z różnymi kompozytorami, w tym z Feliksem Nowowiejskim, Michałem Świerzyńskim, S. Lipskim, a także z Andrzejem Bursą. W jej dorobku literackim znajdują się tomiki wierszy, takie jak „Łzy-Perły” (1910), „Żywym i umarłym” (1917), „Odgłosy wojenne” (1917) oraz „Moje pieśni” (1934). Przekładała również istotne dzieła, w tym teksty z „Życia nowego” Dantego, chorały Jana Sebastiana Bacha, cykl pieśni o miłości Rainera Marii Rilkego, oraz „Pieśni różane” F. Eulenburga. Dodatkowo zajmowała się badaniem historii poznańskich teatrów.

---

Oceń: Maria Paruszewska

---