Stanisław Gebhardt

---

Życiorys

Młodość

Stanisław Gebhardt, znany z licznych osiągnięć, przyszedł na świat w Poznaniu jako drugie dziecko doktora wojskowego, Stanisława Gebhardta, oraz Henryki Welfe, pochodzącej z Kolbuszowej. Przez matkę łączy go pokrewieństwo z ekonomistą Władysławem Welfe. Po śmierci ojca w 1930 roku, rodzina osiedliła się w Krakowie, gdzie młody Stanisław rozpoczął naukę. W trudnych czasach II wojny światowej, w latach 1941–1943, związał się z Szarymi Szeregami, a od 1943 roku brał udział w walkach jako żołnierz Armii Krajowej. Został uwięziony przez Gestapo w 1944 roku, a czasy jego niewoli obejmowały pobyt w więzieniu Montelupich oraz obozach koncentracyjnych Groß-Rosen i Mauthausen. Po wojnie powrócił do Polski, gdzie zdał tzw. „małą maturę” i zdecydował się na wyjazd do Włoch, gdzie został przydzielony do Wojska Polskiego w Trani, z którym dotarł do Wielkiej Brytanii. W ramach 2 Korpusu, od 1946 roku do demobilizacji w 1948 roku, wziął udział w działalności Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, kontynuując naukę w polskim obozie w Riddlesworth, znajdującym się w hrabstwie Norfolk. W 1948 roku zdobył polskie świadectwo dojrzałości.

Początki zawodowe

W 1953 roku Stanisław Gebhardt zakończył edukację na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie, uzyskując tytuł w zakresie ekonomii. Rok później, w 1954 roku, wziął udział w kursach zarządzania przedsiębiorstwami w City University London. W latach 1954-1957 studiował nauki polityczne i społeczne na Sorbonie, a jednocześnie angażował się w działalność wielu polskich organizacji społecznych i kulturalnych na emigracji, w tym Związku Studentów Polskich oraz Związku Młodych Unii Federalnej Europy. Był również członkiem Związku byłych żołnierzy Armii Krajowej, Macierzy Szkolnej w Anglii, a także Grupy „Merkuriusza” i Rady Polaków we Włoszech. W okresie od 1951 do 1954 roku, pracował dorywczo jako asystent dyrektora w firmie Foldex, wydawcy map samochodowych. W czasie studiów w Paryżu, w latach 1954-1956, był związany z projektem dotyczącym organizacji gospodarki finansowej Wietnamu, łącząc Paryż z Sajgonem. Już od 1955 roku współpracował z polską sekcją „Voice of America”. W 1963 roku rozpoczął pracę jako dyrektor w Międzynarodowej Fundacji Solidarności w Rzymie, gdzie współpracował z Karolem Popielem. Oprócz tego, przez wiele lat zajmował się międzynarodowym doradztwem gospodarczym.

Publicysta

W roku 1964, Jerzy Kulczycki, założyciel polskiego wydawnictwa emigracyjnego „Odnowa”, zaproponował Gebhardtowi objęcie stanowiska dyrektora w tej firmie. Mimo że między nimi występowały różnice zdań, „Odnowa” zdołała wydać około 80 tytułów, w tym dzieła autorów, których prace były cenzurowane w Polsce, takich jak Orwell, Garliński, Karol Popiel czy Nowak-Jeziorański. Gebhardt odpowiadał za pozyskiwanie funduszy oraz transport tych publikacji do Polski, w taki sposób, aby agenci Służby Bezpieczeństwa nie mieli świadomości, skąd pochodziły fundusze na wydania.

Działalność społeczno-polityczna

W latach 1954–1985 Gebhardt aktywnie uczestniczył w życiu Stronnictwa Pracy na uchodźstwie. Jego zaangażowanie w międzynarodowe organizacje, zwłaszcza te o charakterze chrześcijańsko-demokratycznym, obejmowało współpracę z takimi postaciami jak Robert Schuman. W latach 1951-1953 był członkiem Parlamentu Młodzieży Europejskiej oraz angażował się w Międzynarodową Unię Młodych Chrześcijańskich Demokratów. Był współorganizatorem Rady Politycznej Młodzieży NATO, a także działał w Międzynarodowej Unii Młodych Chrześcijańskich Demokratów, wchodząc w skład jej władz od 1962 do 1973 roku. W latach 1990–1995 pełnił rolę wiceprezesa Chrześcijańsko-Demokratycznej Unii Europy Środkowej w Bratysławie, a następnie wiceprezesa Światowej Unii Chrześcijańskich Demokratów w Brukseli. Od 1962 do 1976 roku zajmował się organizacją centrum badań dotyczących systemu demokratycznego i zagadnień międzynarodowych w Rzymie, pod nazwą Esperienze Internazionali. Po powrocie do Polski aktywnie uczestniczył w reformach politycznych, będąc wiceprezesem reaktywowanego Stronnictwa Pracy oraz wiceprezesem Ruchu Odbudowy Polski. W 1994 roku objął stanowisko prezesa Fundacji Odbudowy Demokracji im. Ignacego J. Paderewskiego. Dnia czerwca 2020 roku, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powołał go na przewodniczącego Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. Gebhardt jest również członkiem partii Prawo i Sprawiedliwość, gdzie pełnił rolę asystenta senatora PiS Aleksandra Szweda podczas IX i X kadencji Senatu.

Odznaczenia

Stanisław Gebhardt, na przestrzeni swojego życia, otrzymał szereg istotnych odznaczeń, które świadczą o jego zasługach dla Polski oraz wartości, które reprezentował. Jego osiągnięcia są znaczące w kontekście historycznym i kulturowym.

– W 1989 roku przyznano mu stopień podporucznika Wojska Polskiego, co miało miejsce na mocy decyzji prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego.

– Następnie, w 1990 roku, Gebhardt został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, także z rąk prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego.

– W 2016 roku, prezydent RP Andrzej Duda, dostrzegając jego wkład, przyznał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.

– 3 maja 2023 roku, w uznaniu jego znakomitych zasług na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Andrzej Duda odznaczył go Orderem Orła Białego. To wyróżnienie przyznano mu za wybitne działania na rzecz polskiej emigracji, w tym pielęgnowanie tożsamości narodowej i zachowanie dziedzictwa kulturowego.

Poza wymienionymi nagrodami, Stanisław Gebhardt otrzymał również wiele innych odznaczeń, które odzwierciedlają jego wkład w kulturalny i społeczny rozwój:

• komandoria Orderu Zasługi Bernardo O’Higginsa (Chile),
• Order Simona Bolivara (Wenezuela),
• Order Zasługi Republiki Włoskiej (Commendatore),
• Krzyż Walecznych,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Armii Krajowej,
• Medal Wojska Polskiego Zagranicą,
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Te odznaczenia stanowią nie tylko osobiste wyróżnienia dla Gebhardta, ale także symbolizują jego oddanie dla wartości, które stanowią fundament współczesnej Polski.

---

Oceń: Stanisław Gebhardt

---