Zbigniew Gertych był znaczącą postacią w polskim życiu publicznym oraz naukowym. Urodził się 26 października 1922 roku w Poznaniu, a zmarł 4 lipca 2008 w Warszawie.
Był nie tylko politykiem, lecz także wybitnym ekonomistą oraz agrotechnikiem. Jako professor specjalizujący się w ogrodnictwie i warzywnictwie, wniósł wiele do rozwoju tych dziedzin w Polsce. Zgromadził także bogate doświadczenie w pracy w wolnomularstwie i jako poseł na Sejm PRL w różnych kadencjach.
W ciągu swojej kariery zasiadał w Sejmie PRL II, III, VIII oraz IX kadencji. W latach 1982–1985 pełnił funkcję wicemarszałka Sejmu VIII kadencji, co było znaczącą rolą w jego politycznej działalności.
Od 1994 roku był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, a także w latach 1985–1987 sprawował funkcję Wiceprezesa Rady Ministrów w rządzie Zbigniewa Messnera. Jego działalność miała istotny wpływ na wiele dziedzin życia w Polsce, a jego osiągnięcia są nadal pamiętane i doceniane.
Życiorys
Zbigniew Gertych był synem Tadeusza i Marii. W trakcie II wojny światowej zaangażował się w działalność Armii Krajowej, co wiązało się z jego aresztowaniem oraz przetrzymywaniem w niemieckich obozach i więzieniach. Po zakończeniu konfliktu w 1946 roku, uzyskał dyplom na Uniwersytecie Jagiellońskim. Trzy lata później obronił pracę doktorską, a w 1963 roku otrzymał stopień doktora habilitowanego. W 1969 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1979 roku profesorem zwyczajnym w dziedzinie nauk rolniczych. W 1977 roku uzyskał członkostwo w Polskiej Akademii Nauk, gdzie pełnił rolę członka korespondenta, a od 1991 roku był członkiem rzeczywistym. Był także członkiem prezydium PAN w latach 1978-1980 oraz 1984-1986.
W latach 1946-1953 pracował w Zakładzie Dendrologii PAN w Kórniku. Następnie, od 1953 do 1964 roku, pełnił funkcję dyrektora Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego w Brzeznej, działającego pod auspicjami Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach. Od 1964 do 1973 roku był wicedyrektorem Instytutu Warzywnictwa, później objął w nim stanowisko dyrektora, które piastował w latach 1974-1985. Równocześnie pełnił funkcje kierownicze w Zakładzie Ekonomiki Rolnictwa i Leśnictwa PAN. W latach 1964-1973 był sekretarzem Wydziału V Nauk Rolniczych i Leśnych PAN, a od 1981 roku pełnił rolę I zastępcy sekretarza naukowego tej instytucji. W 1990 roku zaczął pracować jako profesor w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie.
Gertych był członkiem licznych krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Wśród jego osiągnięć należy wspomnieć o członkostwie w Radzie Najwyższej oraz Komitecie Wykonawczym Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych. Od 1955 roku był aktywnym członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a w latach 1975-1981 zasiadał w Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR. Pełnił również funkcję radnego Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz mandatu posła na Sejm PRL w jego II, III, VIII i IX kadencji (1957-1965, 1980-1989). W latach 1980-1982 był przewodniczącym Sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, a w 1982 roku wybrano go na wicemarszałka Sejmu VIII kadencji, co zajmował do 1985 roku. W 1957 roku, pokonując kandydata z miejsca „mandatowego” w okręgu Nowy Sącz, Jana Antoniszczaka, zyskał rozgłos jako jedyny, który odniósł zwycięstwo w tej rywalizacji.
Kolejnym wskaźnikiem jego zaangażowania politycznego była działalność w prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, gdzie zasiadał od 1982 roku, a także udział w Komitecie Wykonawczym Rady Krajowej PRON. Gertych był również przewodniczącym Krajowego Komitetu Narodowego Czynu Pomocy Szkole oraz w latach 1986-1988 zastępcą przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta Zamościa.
W latach 1985-1987 piastował funkcję wicepremiera w rządzie Zbigniewa Messnera, a w okresie 1987-1990 pełnił obowiązki ambasadora PRL/RP w Wielkiej Brytanii.
Jako działacz uniwersalistyczny, był członkiem Tymczasowego Parlamentu Świata, a przez dwie kadencje pełnił funkcję Wielkiego Mistrza Wielkiego Wschodu Polski, który powstał w 1997 roku. Pierwszym powojennym Wielkim Mistrzem WWP był Andrzej Nowicki, który sprawował tę funkcję przez trzy kadencje. Podczas swojej kadencji dyplomatycznej w Londynie aktywnie uczestniczył w pracach tamtejszego Rotary Clubu. W 2006 roku otrzymał Złote Pióro Wolnomularza Polskiego.
Zmarł i został pochowany na cmentarzu Rakowickim.
Odznaczenia
Zbigniew Gertych uzyskał wiele prestiżowych odznaczeń za swoje osiągnięcia oraz wkład w różne dziedziny. Jego wyróżnienia obejmują Mérite Philantropique, a także Wielki Krzyż z Gwiazdą Orderu Demokracji przyznany przez Kolumbię.
Wśród jego odznaczeń znajdują się również Krzyż Walecznych, Krzyż Komandorski z Gwiazdą, a także Oficerski Order Odrodzenia Polski. Gertych został odznaczony również Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Medalem im. Mikołaja Kopernika, Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, a także Srebrnym Krzyżem Zasługi w roku 1954.
W 1989 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie, a także był dowodem uznania jako doktor honoris causa Akademii Nauk Rolniczych w Berlinie.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Kazimierz Kantak | Józef Winiewicz | Jan Filip Libicki | Zdzisław Cegłowski | Zbigniew Leraczyk (polityk) | Zbigniew Hoffmann | Mirosława Jenek | Hipolit Przechadzki | Stanisław Gebhardt | Magdalena Sobkowiak-Czarnecka | Michał Janiszewski (1926–2016) | Jacek Taylor | Jarosław Wilner | Dariusz Górecki | Przemysław Fenrych | Stefan Nędzyński | Leon Marszałek | Tadeusz Przybylski (działacz państwowy) | Roman Andrzejewski (ekonomista) | Andrzej Borkowski (1932–2014)Oceń: Zbigniew Gertych