Telesfor Banaszkiewicz, urodzony 27 listopada 1908 roku w Poznaniu, pozostaje w pamięci jako jedna z wielu tragicznych postaci związanych z historią Polski. Zmarł w wiosną 1940 roku w Katyniu, stając się niewinną ofiarą zbrodni katyńskiej.
Był nie tylko piłkarzem, ale także wybitnym lekkoatletą oraz ekonomistą. Jako działacz społeczny zyskał uznanie, a w ramach Wojska Polskiego pełnił służbę jako porucznik rezerwy piechoty. W swoich sportowych osiągnięciach, Banaszkiewicz związał się szczególnie z Wartą Poznań, gdzie grał na pozycji napastnika w latach 1929–1935, przyczyniając się do rozwoju polskiego futbolu.
Życiorys
Telesfor Banaszkiewicz przyszedł na świat w rodzinie, której członkowie pochodzili z klasy robotniczej. Jego rodzicami byli Walenty, urodzony w 1866 roku, oraz Antonina z Nowaków, urodzona w 1869 roku. Miał szerokie rodzeństwo, składające się z dziewięciorga dzieci – czterech sióstr: Marii, Kazimiery, Wiktorii i Weroniki oraz pięciu braci: Leona, Stanisława, Aleksandra, Józefa i Maksymiliana.
Telesfor był absolwentem liceum handlowego oraz ukończył kurs na oficera rezerwy w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Dodatkowo, studiował na Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, gdzie specjalizował się w ekonomii. W młodości był także aktywnym sportowcem, uprawiając piłkę nożną oraz lekkoatletykę w klubach „Pogoń” oraz Warta Poznań.
W życiu publicznym Telesfor Banaszkiewicz był związany ze Stowarzyszeniem Absolwentów swojej uczelni, w który to działalności zasiadał w Komisji Rewizyjnej w 1938 roku. Należał również do Korporacji Akademickiej K! Mercuria, co świadczy o jego silnych więziach ze środowiskiem akademickim.
1 stycznia 1933 roku, awansował na porucznika rezerwy i został przydzielony do 74 Górnośląskiego pułku piechoty. Po zakończeniu studiów Telesfor osiedlił się w Katowicach, gdzie kontynuował swoje życie zawodowe i osobiste.
W okresie kampanii wrześniowej 1939 roku, po dokonanej przez Związek Radziecki agresji na Polskę, w tajemniczych okolicznościach Banaszkiewicz został wzięty do niewoli przez Sowietów. Został osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku, gdzie wiosną 1940 roku tragicznie zginął z rąk agentów NKWD, a jego ciało zostało pochowane w bezimiennej mogile w lesie katyńskim. Przez 60 lat miejsce to pozostawało zapomniane, aż do momentu otwarcia Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.
Telesfor Banaszkiewicz został wpisany na listę wywózkową z 2 kwietnia 1940 roku. Jego liczba lat życia oraz działalność zapisały się w historii, a 5 października 2007 roku, minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana. Uroczystości związane z tym awansem miały miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, stanowiąc hołd dla jego pamięci w ramach obchodów „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Odznaczenia
W dniu 1 stycznia 1986 roku odbyła się szczególna ceremonia, podczas której Telesfor Banaszkiewicz otrzymał pośmiertnie Krzyż Kampanii Wrześniowej.
Przypisy
- a b Telesfor Banaszkiewicz – Archiwum Państwowe w Poznaniu [dostęp 22.11.2024 r.]
- KacperK. Ciesielski KacperK., Sportowcy wśród ofiar zbrodni katyńskiej oraz powiązane z nimi artefakty grobowe i archiwalia w zbiorach Muzeum Katyńskiego., cmjw.pl, s. 146, DOI: 10.57586/CMJW0007 [dostęp 22.11.2024 r.]
- a b Telesfor Banaszkiewicz | Lista pomordowanych | Katyń - Korporanci w mogiłach katyńskich [online], www.katyn.korporant.pl [dostęp 22.11.2024 r.]
- 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [dostęp 27.06.2024 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- Akta Miasta Poznania (1870-1931). [dostęp 18.10.2016 r.]
- Karta ze spisu ludności Poznania 1. [dostęp 18.10.2016 r.]
- Karta ze spisu ludności Poznania 2. [dostęp 18.10.2016 r.]
- Komunikat Stowarzyszenia Absolwentów Wyższej Szkoły Handlowej w Poznaniu. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 01.1938 [dostęp 17.10.2016 r.]
- Bartłomiej Wróblewski: K! Mercuria. 13.10.2013 [dostęp 17.10.2016 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 72 [dostęp 22.11.2024 r.]
- Księga Cmentarna Katynia 2000, s. 16.
- Księga Cmentarna Katynia 2000, s. LIII.
- Tarczyński i in. 2000, s. 263.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Ewa Schädler | Włodzimierz Nowakowski (działacz społeczny) | Stanisław Jan Rostworowski | Piotr Koczorowski | Zdzisław Engel | Maksymilian Altmann | Gotthilf Berger | Maciej Musiał (polityk) | Piotr Chruszczyński | Andrzej Porawski | Andrzej Wojciechowski (samorządowiec) | Włodzimierz Pinczak | Gracjan Leczyk | Kajetan Buchowski | Przemysław Hauser (ambasador) | Włodzimierz Mrowiński | Zdzisław Ludwiczak | Maciej Srebro | Tomasz Wilczak | Tomasz HoffmannOceń: Telesfor Banaszkiewicz