Xymena Zaniewska

---

Życiorys

Xymena Zaniewska pochodziła z rodziny o mieszanym pochodzeniu. Jej korzenie sięgały zarówno Wilna, jak i Wielkopolski, a rodzina wywodziła się z niezamożnej szlachty. Ojciec był z Kresów północno-wschodnich, a matka z pogranicza Wielkopolski i Kujaw. Wzrastała w okolicy Poznania, gdzie od najmłodszych lat ujawniała swój talent artystyczny.

Podczas II wojny światowej, w wyniku wysiedlenia, trafiła z rodziną do Częstochowy, gdzie przeżyła całą niemiecką okupację. Zaangażowała się w działalność podziemną jako sanitariuszka Armii Krajowej. W tym okresie miała również możliwość kształcenia się w zakresie rysunku pod okiem prof. Zygmunta Kamińskiego, który zainspirował ją do podjęcia studiów z zakresu architektury.

Po zdaniu matury w Częstochowie, wyjechała na studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, które ukończyła w 1952 roku. Już jako studentka rozpoczęła pracę w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, gdzie pracowała od 1948 do 1952 roku, a potem kontynuowała karierę w „Miastoprojekcie”, gdzie brała udział w realizacji MDM.

Następnie kierowała komisją, która przyznawała lokale mieszkaniowe. Wraz z innymi architektami z biura projektów, założyła spółdzielnię mieszkaniową i rozpoczęła budowę domów dla jej członków w różnych częściach Warszawy. Po otwarciu Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej została kierownikiem Pracowni Urbanistycznej MDM, chociaż odmówiła objęcia stanowiska naczelnego urbanisty Centralnego Zarządu Ośrodków Robotniczych oraz zdecydowała się na studia na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie uzyskała dyplom w 1956 roku.

Począwszy od tego momentu, zaczęła swoją karierę jako projektantka wystaw, a później, jako współpracowniczka Mody Polskiej, projektowała odzież. Wkrótce jej pasje obejmowały projektowanie dla Teatru Telewizji, gdzie stworzyła scenografię do licznych przedstawień, w tym „Makbeta”, „Szkoły żon” oraz „Wizyty starszej pani.” Dodatkowo, stworzyła scenografię do 35 klasycznych spektakli teatralnych oraz 15 operowych, a także była głównym scenografem w Telewizji Polskiej, gdzie odpowiadała za wygląd spikerek. Uczestniczyła również w tworzeniu scenografii do pięciu filmów baletowych i miała liczne współprace, w tym z Adamem Hanuszkiewiczem.

Po wprowadzeniu stanu wojennego, Xymena opuściła pracę w TVP i przeszła na wcześniejszą emeryturę. Przystąpiła do związku „Solidarność” i rozpoczęła projektowanie scenografii oraz odzieży dla międzynarodowych kontrahentów. Uczestniczyła w wielu wystawach międzynarodowych, stając się autorką 20 ekspozycji na Międzynarodowych Targach Poznańskich oraz 20 ekspozycji zagranicznych. Była jedną z osobowości przedstawianych w cyklu dokumentalnym „Twentieth Century”, który ukazywał sylwetki twórców sztuki XX wieku.

Po 1989 roku, krótko wróciła do Telewizji Polskiej, a w latach 90. współprowadziła program „Stawka większa niż szycie” w TVP1. Wykładała na PWSTiF w Łodzi. Od 1990 do 2014 roku pełniła funkcję prezesa Fundacji Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego „Panda” oraz prowadziła fundację „Sztuka Polska”, pod której szyldem w 2008 roku wydała albumy o Hanuszkiewiczu i Kabarecie Starszych Panów.

Xymena Zaniewska zmarła 12 lutego 2016 roku, a jej pogrzeb odbył się 26 lutego 2016 roku w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach Wojskowych (kwatera G-tuje-23).

Życie prywatne

Xymena Zaniewska, znana ze swojego życia zawodowego, ma także interesujące życie prywatne.

Jej pierwszym mężem był Ryszard Zaniewski, a obecnym mężem jestMariusz Chwedczuk.

Warto zauważyć, że ma synaIwo Zaniewski, który również może cieszyć się swoją własną karierą.

Odznaczenia i nagrody

Odznaczenia

Wyróżnienia Xymeny Zaniewskiej są znaczącym dowodem jej osiągnięć i zasług w dziedzinie architektury oraz kultury. Otrzymała ona Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, co miało miejsce 11 listopada 2005 roku. To prestiżowe odznaczenie docenia jej wkład w rozwój kraju oraz działalność na rzecz społeczności.

Wcześniej, bo 11 listopada 1996 roku, Xymena otrzymała również Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, co podkreśla jej długotrwałe zaangażowanie oraz wpływ na polską architekturę.

Nagrody

W zakresie nagród, Xymena Zaniewska yra laureatką I Nagrody przyznanej przez Związek Architektów Szwajcarskich za wyjątkowy projekt pawilonu w 1972 roku. To wyróżnienie ukazuje jej innowacyjne podejście do architektury i designu.

W 2002 roku natomiast, otrzymała
Nagrodę – Statuetkę „Gwiazda Telewizji Polskiej”, która została przyznana z okazji 50-lecia TVP, doceniając jej wkład w scenografię oraz osobowość, co czyni ją cenioną postacią w świecie telewizyjnym i artystycznym.

---

Oceń: Xymena Zaniewska

---