Kościół św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Poznaniu

---

Historia

W połowie lat 80. XX wieku, wraz z dynamicznym wzrostem populacji na osiedlu Związku Młodzieży Polskiej (obecnie Orła Białego), wyraźnie odczuwano potrzebę wybudowania kościoła. Osiedle ZMP było wówczas częścią parafii pw. Najświętszej Bogarodzicy Maryi, która miała swoją siedzibę na pobliskim osiedlu Związku Walki Młodych (znanym obecnie jako Stare Żegrze). Wysiłki w celu uzyskania zgody na budowę kościoła były dwuetapowe. Z jednej strony, Kuria Metropolitalna, a przede wszystkim ks. abp Jerzy Stroba, podejmowali formalne działania w tej sprawie. Z drugiej strony, mieszkańcy osiedla zorganizowali akcję zbierania podpisów, która miała miejsce w czerwcu 1987 roku. W efekcie, apel o zarezerwowanie terenu pod budowę podpisało ponad 1200 osób.

Dnia 1 czerwca 1988 roku, ks. Piotr Bydałek z parafii św. Jana Jerozolimskiego otrzymał zadanie zorganizowania nowej parafii oraz rozpoczęcia rezultatów budowy nowego obiektu sakralnego na Żegrzu. 20 września tego samego roku, wojewoda poznański wydał zezwolenie na lokalizację nowego ośrodka duszpasterskiego na os. Orła Białego, a także na budowę kościoła oraz zaplecza katechetyczno-mieszkalnego. Na wniosek biskupa Stanisława Napierały, władze miejskie pozwoliły na ogrodzenie terenu oraz poświęcenie krzyża, co umożliwiło odprawianie mszy polowych.

2 września 1989 roku miała miejsce pierwsza msza św., którą odprawił ks. biskup Zdzisław Fortuniak, a podczas której poświęcił plac i postawiony krzyż. Początkowo, na przyszłym terenie kościoła, wzniesiono tymczasową wiatę, oferującą minimalne schronienie dla kapłanów podczas odprawiania liturgii. Od chwili tej, w każdą niedzielę, aż do 1991 roku, pomimo niekorzystnych warunków atmosferycznych, odbywały się dwie msze św. oraz różaniec o godzinie 15:00.

Budowa kościoła rozpoczęła się na początku maja 1990 roku, od realizacji budynku, który miał pomieścić mieszkania dla księży oraz sale parafialne, a jednocześnie służył jako kaplica. Pierwszą cegłę wmurowano 6 czerwca tego samego roku. Dnia 1 grudnia 1991 roku, platformę kaplicy poświęcił ks. prałat Bolesław Jurga podczas odprawiania pierwszej mszy św. Parafię pw. św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty erygowano 1 maja 1992 roku dekretem ks. arcybiskupa Jerzego Stroby, a pierwszym proboszczem został ks. Piotr Bydałek.

W 2001 roku, wspólnota parafialna wzbogaciła swoje zasoby o organy elektroniczne. Część funduszy na ich zakup zgromadzono podczas koncertów chóralnych, organizowanych przez Poznańskich Słowików w Niemczech, a dodatkowe wsparcie pochodziło od proboszcza niemieckiej parafii w Loxstedt, księdza Mariana Talaśki.

Opis

Projekt budowli sakralnej został powierzony architekt Barbarze Namysł, która wspólnie z ks. mgr Michałem Kamińskim odpowiedzialna była za stworzenie wnętrza. Kompleks składa się z dwóch istotnych elementów: budynku o funkcji katechetyczno-mieszkalnej oraz samego kościoła. Całość zlokalizowana jest na skarpie, biegnącej wzdłuż ulicy Żegrze (wcześniej Jedności Słowiańskiej), przy wjeździe na osiedle. Część katechetyczno-mieszkalna rozmieszczona jest równolegle do drogi dojazdowej, a kościół został ustawiony pod określonym kątem, ze skrzydłem, w którym znajdują się zakrystie.

Między tymi budynkami usytuowano dziedziniec, który jest otoczony ogrodzeniem, będącym kontynuacją ściany frontowej kościoła. Kształt bryły uderza w tradycyjne formy budownictwa sakralnego, a harmonijnie dobrane proporcje oraz wykończenie elewacji sprawiają, że kościół subtelnie wyróżnia się na tle pobliskich bloków. Został on wzniesiony na prostokątnym planie, z niskimi wieżami po bokach głównej fasady

Fasada kościoła charakteryzuje się dużym oknem, umieszczonym centralnie, z wkomponowanym w nie krzyżem. Wnętrze świątyni ma rozkład bazylikowy, składający się z trzech naw, z prezbiterium zlokalizowanym na końcu nawy głównej. Z drugiej strony nawy, przestrzeń wieńczy empora. Strefa liturgiczna eucharystii mieści się na osi i znajduje się na podwyższeniu składającym się z czterech stopni. W tylnej ścianie prezbiterium znajduje się nisza w formie trójkąta, a nad nią okno, które dostarcza światło do ołtarza. Dodatkowo, dwa wysokie okna w uskokach ścian bocznych rozjaśniają tę przestrzeń.

Źródłem światła w nawie są okna umieszczone w bocznych ścianach wież, które dopełniają całości. Po prawej stronie prezbiterium umiejscowiona jest trójkątna kaplica matki i dziecka. W centrum prezbiterium można zauważyć krzyż z rzeźbą ukrzyżowanego Chrystusa, autorstwa Macieja Świerzyka. Na ścianach nawy, blisko prezbiterium, znajdują się obrazy: z lewej strony przedstawiający św. Mateusza, a z prawej obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy wykonany przez Bogdana Puchalskiego. Poniżej wizerunku patrona kościoła umieszczono cztery kamienie: z Kafarnaum, góry Nebo, Góry Kuszenia oraz Salerno koło Neapolu.

Na bocznej ścianie nawy można dostrzec glob ziemski stworzony z marmuru, na którym są umieszczone dzieła Bogdana Puchalskiego, przedstawiające Miłosierdzie Boże, św. Faustynę i Jana Pawła II. Stacje drogi krzyżowej zaprojektowane zostały przez Jacka Nowaka, natomiast witraże z symbolami Matki Bożej, kościoła, chleba oraz wina, stworzono według koncepcji Andrzeja Ciesielskiego, a realizacji podjął się Krzysztof Mazurkiewicz.

Główne wejście do kaplicy łączy się z wejściem głównym do kościoła poprzez zadaszone przejście, które tworzy podcień. Na chór prowadzą schody zlokalizowane w bocznych wieżach, do których dostęp uzyskuje się z kruchty. Elewacja frontowa, wieże oraz dolne poziomy budynku, jak również centralna część prezbiterium, wzniesione są z cegły klinkierowej, wykończonej w układzie cegieł wozówkowym. Ponad cegłą nałożono tynk biało-kremowy, szlachetny, a stolarka okienna została utrzymana w odcieniu ciemnego brązu. Surowy beton pozostał w obramowaniach okien nad wejściem oraz w reliefie na ścianie prezbiterium. Dach kościoła oraz jego wieże pokryte są blachą cynkową płaską, układaną na zakład.

---

Oceń: Kościół św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Poznaniu

---