Pracownia Lutnicza Niewczyk & Synowie

---

Historia

Warsztat lutniczy został założony w 1885 roku przez Franciszka Niewczyka, ślusarza precyzyjnego, który przyszedł na świat w 1859 roku w Sowach, w powiecie rawickim. Oprócz swojej pracy jako lutnik, prowadził też fabrykę instrumentów muzycznych w Lwowie. Swoje umiejętności zdobywał w pruskiej armii, gdzie jako członek orkiestry transportował instrumenty do naprawy do Berlina. Jego edukacja zawodowa miała miejsce pod okiem Heinricha Lange w Zgorzelcu.

Początkowo jego działalność ograniczała się do naprawy instrumentów dętych, jednak z biegiem czasu rozszerzył swoje kompetencje, zatrudniając emerytowanych specjalistów z zakładu Langego. Dzięki temu nauczył się także lutnictwa w zakresie instrumentów smyczkowych oraz szarpanych. Należy zaznaczyć, że Franciszek Niewczyk był inwigilowany przez pruską policję z powodu swojej patrioty.

W wyniku jego podróży do Krakowa, gdzie zainwestował fundusze na budowę Pomnika Grunwaldzkiego, rodzina Niewczyków otrzymała ultimatum opuszczenia zaboru pruskiego w ciągu doby. Dzięki interwencji hrabiego Turno, znaleźli schronienie na Chorążczyźnie we Lwowie, gdzie Franciszek mógł założyć pierwszą pracownię lutniczą w tym mieście. Co ciekawe, nigdy nie wrócił do Wielkopolski, gdzie zmarł w 1944 roku.

Franciszek miał syna, Stanisława Niewczyka, który w 1922 roku otworzył własną pracownię instrumentów muzycznych w Bydgoszczy. W 1925 roku zdobył uprawnienia mistrzowskie, a w 1935 roku przeniósł swoją działalność do Poznania przy ulicy Bronisława Pierackiego, obecnie znanej jako Gwarna. Potem pracownię przeniesiono na Jeżyce.

Sukcesy rodziny nie kończą się na Stanisławie. Jego syn, Stefan Niewczyk, zdał egzamin czeladniczy w 1945 roku, a w 1948 roku uzyskał tytuł mistrza lutnictwa. W tym samym roku otworzył pracownię, a jego brat Marian także uzyskał tytuł mistrza w 1947 roku. W 1952 roku Stefan Niewczyk rozpoczął opiekowanie się instrumentami dla uczestników Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego, robiąc to całkowicie bezpłatnie. W 1956 roku został uhonorowany na I Międzynarodowym Konkursie Lutniczym w Warszawie.

Warto również wspomnieć, że pracownia, jako prywatny podmiot, znalazła się w trudnej sytuacji pod rządami komunistycznymi, gdzie była prześladowana, m.in. przez urzędników skarbowych. W 1972 roku władze miejskie rozważały przekształcenie jej w punkt pralniczy spółdzielni „Świt”, co zostało skrytykowane przez Jerzego Waldorffa w artykule w „Polityce”.

W 1978 roku, w ramach polityki prezydenta Andrzeja Wituskiego, warsztat został przeniesiony na ulicę Woźną, której planowano nadanie charakteru ulicy rzemieślników artystycznych. Pracownia istnieje tam do dzisiaj, prowadzona przez Benedykta Niewczyka, który jest lutnikiem, akustykiem i biegłym sądowym. Jego syn, Maksym, również uczestniczył w Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. Henryka Wieniawskiego.

Aktualnie placówka ma na celu gruntowne korekty starych instrumentów mistrzowskich oraz produkcję nowych instrumentów koncertowych, korzystając z sezonowanego drewna, takiego jak świerkowe, jaworowe, hebanowe, palisandrowe oraz fernambukowe. Dodatkowo zajmują się naprawą i konserwacją lutniczą, a także wyceną instrumentów oraz wystawianiem opinii jako biegli sądowi i rzeczoznawcy. W 1957 roku pracownia wykonała jedyne w Polsce skrzypce artystyczne, poświęcone Henrykowi Wieniawskiemu, pod czujnym okiem Stanisława Niewczyka.

Nagrody

Pracownia lutnicza Niewczyk & Synowie zdobyła liczne nagrody, co podkreśla wysoką jakość ich instrumentów. Poniżej przedstawiamy wybrane wyróżnienia, które otrzymali:

• złoty medal na międzynarodowej wystawie w Paryżu oraz w Karlowych Warach w 1908 roku,
• medal Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 roku,
• dwie nagrody podczas konkursu organizowanego przez Muzeum Wielkopolskie w 1949 roku.

---

Oceń: Pracownia Lutnicza Niewczyk & Synowie

---