Andrzej Franciszek Ksawery Dybek

---

Życiorys

Andrzej Franciszek Ksawery Dybek, urodził się w 1783 roku w Poznaniu, jako potomstwo Jana, który pełnił funkcję lekarza wojskowego w siódmym pułku piechoty koronnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W momencie II rozbioru Polski, który miał miejsce w 1793 roku, był zaledwie dziesięcioletnim chłopcem, a jego miasto ostatecznie znalazło się pod panowaniem pruskim. Zaledwie w wieku 17 lat, postanowił pójść w ślady ojca, zdobywając pruskie stypendium rządowe, które umożliwiło mu dalszą edukację. W roku 1800 został wysłany do Berlińskiej Akademii Medyko-chirurgicznej, którą ukończył w 1803 roku. Jego kariera zawodowa jako chirurga wojskowego rozpoczęła się w latach 1803–1817. Początkowo, zaciągnął się do pruskiej armii, pełniąc rolę lekarza w trzecim pułku artyleryjskim. W obliczu służby wojskowej, awansował na stopień starszego chirurga. Kluczowym wydarzeniem w jego karierze była bitwa pod Jeną, odbywająca się 14 października 1806 roku, kiedy to opatrywał rannych żołnierzy na polu bitwy. Mimo iż wpadł w ręce francuskie, szybko odzyskał wolność jako Polak. Po sukcesie Polaków w powstaniu wielkopolskim w 1806 roku, Dybek przeszedł do armii polskiej, pełniąc funkcję starszego chirurga w trzecim pułku ułanów. Uczestniczył w kampanii wojennej z 1807 roku przeciwko Prusakom oraz w konflikcie z Austriakami w 1809 roku pod dowództwem Józefa Poniatowskiego. W 1812 roku, jako lekarz naczelny armii polskiej, odegrał znaczącą rolę podczas inwazji na Rosję. W 1817 roku Dybek został profesorem chirurgii na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim. Jego wkład obejmował również dyrekcję kliniki chirurgicznej oraz działalność jako wykładowca i dziekan Wydziału Lekarskiego, gdzie uczył wielu polskich chirurgów, uczestnicząc również w pracach kilku stowarzyszeń naukowych. Wybitnie przyczynił się do udoskonalenia zabiegów plastyki nosa oraz poprawy różnorodnych narzędzi operacyjnych. W 1820 roku, stał się jednym z założycieli Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego, będąc jego pierwszym wiceprezesem. Z dziejów rodziny wiadomo, że jego synem był lekarz Włodzimierz Aleksander Dybek, który pełnił rolę ministra spraw wewnętrznych w rządzie Romualda Traugutta. Andrzej Franciszek Ksawery Dybek był także członkiem loży wolnomularskiej Przesąd Zwyciężony, do której wstąpił w 1810 roku. Zmarł 5 lutego 1826 roku w Warszawie. Jego doczesne szczątki spoczywają na Cmentarzu Powązkowskim w stolicy.

Dzieła

Andrzej Franciszek Ksawery Dybek był autorem wielu znaczących publikacji, które przyczyniły się do rozwoju medycyny. Wśród jego dzieł znajdują się między innymi:

• O klinice chirugicznej Królewskiego Uniwersytetu w Warszawie, (1821),
• Uwagi nad niektóremi chorobami i operacyami, (1821).

---

Oceń: Andrzej Franciszek Ksawery Dybek

---