Wanda Błeńska

Medycyna i zdrowie

Wanda Maria Błeńska, powszechnie określana jako „Matka trędowatych” oraz „Dokta”, to postać, która na zawsze wpisała się w historię medycyny oraz zaangażowania społecznego. Urodziła się 30 października 1911 roku w Poznaniu, a swoje życie zakończyła 27 listopada 2014 roku, również w stolicy Wielkopolski.

Była nie tylko wybitną lekarką, ale także podporucznikiem Armii Krajowej oraz misjonarką. Jej wiedza i umiejętności uczyniły ją światowej sławy specjalistką w zakresie leczenia trądu, a jej praca w tej dziedzinie przyniosła ulgę i nadzieję licznej grupie pacjentów. Dodatkowo, Wanda Błeńska została uznana za Służebnicę Bożą w Kościele katolickim, co podkreśla jej głęboką duchowość i zaangażowanie w życie społeczne.

Rodzina

Dr Wanda Błeńska pochodzi z rodziny, która przeżyła wiele trudności. Teofil Błeński, jej ojciec, po odejściu swojej pierwszej żony Heleny, zdecydował się na ponowne małżeństwo.

Jego druga żona, Marta, wniosła do rodziny swoją córkę Janinę, będącą dzieckiem z wcześniejszego związku.

Wanda miała również starszego brata, Romana, który zdobył wykształcenie prawnicze. Niestety, zmarł na skutek choroby wrzodowej, co było ogromnym ciosem dla rodziny.

Życiorys

Dzieciństwo i studia

Wanda Błeńska nie miała możliwości uczęszczania do szkoły podstawowej, dlatego też edukację odbywała w domu pod opieką ojca. Po ukończeniu Gimnazjum Żeńskiego w Toruniu, udała się na studia medyczne i ostatecznie została absolwentką Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w 1934 roku. W trakcie studiów aktywnie działała w Akademickim Kole Misyjnym oraz redagowała periodyk Annales Missiologicae. W drugim roku studiów zyskała zaufanie kolegów, zostając członkiem zarządu Koła oraz Związku Akademickich Kół Misyjnych w Polsce, a na trzecim roku wzięła udział w Międzynarodowym Kongresie Misyjnym w Lublanie, reprezentując polski ruch misyjny.

Działalność przedmisyjna

W okresie 1934–1936 pracowała w Szpitalu Miejskim w Toruniu, natomiast w latach 1936–1945 jako pracownik Państwowego Zakładu Higieny (PZH). W 1939 roku zdobyła doświadczenie w Szpitalu Morskim w Gdyni. W momencie wybuchu II wojny światowej wstąpiła do Armii Krajowej, gdzie pod pseudonimami Szarotka i Grażyna osiągnęła stopień podporucznika. Jej działania podczas wojny obejmowały szkolenie zespołów sanitarnych, organizowanie zbiórek materiałów medycznych dla Armii Krajowej, a także prowadzenie prac konspiracyjnych w ramach organizacji Gryf Pomorski, gdzie pełniła rolę komendantki oddziału kobiecego w obwodzie toruńskim. Z powodu swoich działań, niestety, musiała stawić czoła aresztowaniu i spędziła trzy miesiące w więzieniu w Toruniu oraz Gdańsku.

Po zakończeniu działań wojennych, Wanda zajmowała się zarządzaniem szpitalem miejskim w Toruniu, a w latach 1945–1946 pracowała w PZH oraz Akademii Lekarskiej w Gdańsku. W 1946 roku, musząc nielegalnie przekroczyć granicę, wyjechała do Hanoweru w związku z ciężką chorobą brata, który znalazł się w obozie jenieckim. Udało jej się ukończyć kursy medycyny tropikalnej w Hanowerze, a potem w 1948 roku zdobyła dodatkowe kwalifikacje, kończąc studia podyplomowe w Instytucie Medycyny Tropikalnej i Higieny na Uniwersytecie w Liverpoolu.

Lata działalności misyjnej

W okresie od 1951 do 1994 roku, Wanda Błeńska pracowała w ośrodku leczenia trądu zlokalizowanym w Bulubie nad Jeziorem Wiktorii w Ugandzie, gdzie póki co pełniła rolę lekarza naczelnego aż do 1983 roku. Po przekazaniu kierownictwa ośrodka swoim uczniom, kontynuowała pracę jako konsultant. Pod jej nadzorem, mała placówka prowadzona przez irlandzkie franciszkanki przekształciła się w nowoczesne centrum zdrowia z 100-łóżkowym szpitalem, oddziałem pediatrycznym, zapleczem diagnostycznym oraz z domami dla trędowatych. Ponadto, w Bulubie zainicjowała kursy dla lekarzy oraz program kształcenia opiekunów osób chorych na trąd (Leprosy Assistants Training Courses). Pracę w tym ośrodku wspierali m.in. dr Bohdan Kozłowski, dr Wanda Marczak-Malczewska, dr Elżbieta Kołakowska, dr Henryk Nowak i Krystyna Darska. Ze względu na swoje niezwykłe osiągnięcia, zyskała miano „Matki trędowatych”, a miejscowa ludność nazywała ją Dokta. W 1955 roku Wanda Błeńska zdobyła szczyt Vittorio Emanuele w masywie Ruwenzori, stając się pierwszą kobietą, która to uczyniła.

Powrót do kraju

W 1993 roku Wanda wróciła do Polski i osiedliła się w Poznaniu. W roku 2014, Muzeum Powstania Warszawskiego przyznało jej nagrodę im. Jana Rodowicza „Anody” w uznaniu jej wkładu w pomoc humanitarną. Błeńska była również członkiem Rady Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris missio oraz patronką Piątkowskiej Szkoły Społecznej przy ul. Stróżyńskiego w Poznaniu, jak również Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Niepruszewie, Szkoły Podstawowej oraz Gimnazjum w Kowalach k. Gdańska, a także Oddziału Toksykologii w Szpitalu Miejskim im. Franciszka Raszei w Poznaniu. Ostatnie pożegnanie na cmentarzu miało miejsce 3 grudnia 2014 roku na cmentarzu przy ul. Nowina w Poznaniu, gdzie spoczywa w kwaterze L, rządzie 51, miejscu 2.

Proces beatyfikacyjny

W wyniku inicjatywy archidiecezji poznańskiej, w szczególności za sprawą abp. Stanisława Gądeckiego, rozpoczęto ważne kroki, które mają na celu beatyfikację Wandy Błeńskiej. W październiku 2019 roku abp Gądecki zwrócił się do Konferencji Episkopatu Polski z propozycją jej beatyfikacji.

Na 384. zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu, które miało miejsce w Warszawie w dniach 8–9 października tego samego roku, biskupi jednogłośnie zaakceptowali tę inicjatywę. Kolejnym krokiem było złożenie przez abp. Gądeckiego edyktu do wszystkich, którzy mogli posiadać jakiekolwiek dokumenty, pisma czy informacje dotyczące Wandy Błeńskiej. Proszono o ich udostępnienie lub przekazanie do 30 czerwca 2020 roku, aby zgromadzić niezbędne materiały, które mogłyby wspierać ten proces.

W 2020 roku Stolica Apostolska wydała zgodę, znaną jako nihil obstat, na rozpoczęcie tego procesu. W efekcie, w dniu 18 października 2020 roku, w bazylice archikatedralnej Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu miała miejsce pierwsza sesja trybunału beatyfikacyjnego. Przewodniczył jej delegat abp. Gądeckiego, bp Damian Bryl. Na poziomie diecezjalnym postulatorem procesu mianowany został ks. Jarosław Czyżewski.

Ordery, odznaczenia i upamiętnienie

Wanda Błeńska, wybitna postać w dziedzinie medycyny tropikalnej, zdobyła wiele prestiżowych odznaczeń, które uwieczniają jej niezapomniane osiągnięcia oraz zaangażowanie w niesienie pomocy chorym i potrzebującym.

  • Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski – przyznany na mocy postanowienia prezydenta Bronisława Komorowskiego z dnia 26 października 2011 roku „w uznaniu wybitnych zasług w pracy naukowo-badawczej w dziedzinie medycyny tropikalnej i leczenia trądu, za dawanie świadectwa miłości do człowieka i niesienie pomocy osobom potrzebującym, za osiągnięcia w pracy misyjnej”,
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1993),
  • Order Świętego Sylwestra,
  • Order Ecce Homo,
  • Order Uśmiechu,
  • Honorowe Obywatelstwo Miasta Poznania oraz Ugandy (jako jedyna cudzoziemka),
  • Doktorat honoris causa Akademii Medycznej w Poznaniu,
  • Dyplom Piusa XI za działalność misyjną wśród studentów (1932),
  • Pro Ecclesia et Pontifice Jana XXIII,
  • Benemerenti Jana Pawła II.

W uznaniu jej wkładu w naukę i pomoc charytatywną, jej imieniem nazwano szkołę na poznańskim Piątkowie, a także rondo w jej pobliżu oraz szkołę w Kowalach. W 2018 roku została także wyróżniona tytułem Poznanianki Stulecia w konkursie organizowanym przez Urząd Miasta Poznania.

Oceń: Wanda Błeńska

★★★★★
Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:18