Anna Sztaudynger-Kaliszewicz

---

Życiorys

W 1955 roku Anna Sztaudynger-Kaliszewicz ukończyła studia z zakresu chemii na Politechnice Łódzkiej. Po zakończeniu edukacji przez trzy lata, od 1955 do 1958, zdobywała doświadczenie zawodowe jako inżynier chemiczny, jednak musiała zrezygnować z pracy wskutek problemów zdrowotnych. W 1958 roku podjęła nową ścieżkę edukacyjną, zapisując się na studia socjologiczne na Uniwersytecie Łódzkim, które zakończyła w 1963 roku. Na uczelni tej uzyskała stopień doktora, broniąc rozprawy na temat wpływu procesów urbanizacyjnych na rodzinę pod kierunkiem wybitnego profesora Edwarda Rosseta.

W latach 1963–1990 pełniła funkcję nauczyciela akademickiego na Uniwersytecie Łódzkim. W tym czasie prowadziła badania w dziedzinie demografii i gerontologii, skupiając się mt.in. na domach dziennego pobytu dla seniorów w Łodzi oraz na ogólnopolskim Ruchu Klubów Seniora, z siedzibą w Bydgoszczy.

W 1979 roku zainicjowała, wspólnie z gronem naukowców, w tym z Heleną Kretz, powstanie Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Łodzi, który był piątym takim ośrodkiem w Polsce. Przez niemal dwie dekady, do 1996 roku, pełniła rolę prezesa Zarządu Łódzkiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, a obecnie sprawuje honorowy tytul tej instytucji. Po przeprowadzce do Zakopanego stworzyła Podhalański Uniwersytet Trzeciego Wieku, który prowadziła w latach 1992–2007. Jej działalność została doceniona dyplomem Burmistrza Miasta Zakopanego w 2007 roku.

Anna Sztaudynger-Kaliszewicz jest autorką wielu publikacji naukowych, literackich oraz popularnonaukowych, a jej dorobek przekracza pięćdziesiąt publikacji. Współtworzyła m.in. książkę autobiograficzną zatytułowaną „Chwalipięta czyli rozmowy z Tatą” autorstwa Jana Sztaudyngera, a także publikacje „Fraszki z rękawa…” i biografię „Życie nie jest fraszką”. Prowadziła badania, gromadząc historie rodzinne i dokumenty związane z Sztaudyngerami, Gautierami oraz Kokowskimi. Obecnie współpracuje z córką Dorotą, przygotowując do druku rękopisy twórcy fraszek.

Od 2002 roku angażuje się w działania Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Mistrzostwa Sportowego w Szklarskiej Porębie, upamiętniając postać Jana Sztaudyngera. Anna Sztaudynger-Kaliszewicz prowadzi także liczne spotkania literackie oraz wykłady związane z tematyką gerontologiczną i demograficzną, uczestnicząc w różnorodnych konferencjach krajowych i międzynarodowych, takich jak te w Budapeszcie, Charleroi czy Rzymie.

Należy do wielu towarzystw i organizacji, w tym Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. W 1984 roku pojawił się jej biogram w siódmej edycji publikacji „The Word Who’s Who of Women” wydanej przez International Centre w Cambridge. W kontekście jej wyjątkowych działań, w 2012 roku Anna Sztaudynger-Kaliszewicz otrzymała dyplom za wzorową rewaloryzację rodzinnego domu „Koszysta” w Zakopanem, przyznany przez Burmistrza Miasta i Miejskiego Konserwatora Zabytków.

W dniu 26 maja 2015 roku została odznaczona ponownie Złotym Krzyżem Zasługi przez prezydenta RP Bronisława Komorowskiego w uznaniu za działalność na rzecz rozwoju ruchu uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce.

Życie prywatne

W roku 1960, Anna Sztaudynger-Kaliszewicz ożeniła się z dr. n. med. Sewerynem Kaliszewiczem (1908-1984). Para doczekała się córki Doroty, która jest magistrem filologii angielskiej i naucza w wyższych szkołach ekonomicznych. Mąż Doroty, dr n. med. M. Zaczek, jest kardiologiem, a ich dziecko nosi imię Anna.

Publikacje redagowane

Anna Sztaudynger-Kaliszewicz, obok Zofii Sztaudynger i Doroty Sztaudynger-Zaczek, miała istotny wkład w przygotowanie do druku książek Jana Sztaudyngera, które ukazały się po jego śmierci. Wśród tych publikacji można wyróżnić:

• Chwalipięta czyli rozmowy z Tatą. Wspomnienia, w których Anna Sztaudynger-Kaliszewicz była współautorką, zostały wydane przez Wydawnictwo Łódzkie w 1973 roku, później ukazały się zmienione wydania w 1982, a także wersje III i IV wydane w „Kleks” w Bielsku-Białej oraz Wydawnictwie Literackim w Krakowie w latach 2000 i 2009,
• Szczęście z datą wczorajszą. Wspomnienia z wstępem Wojciecha Natansona i posłowiem autorstwa Anny Sztaudynger-Kaliszewicz, fundament tego dzieła ukazał się w 1974 roku, a kolejne edycje w latach 2000, 2004 i 2009,
• Piórka znalezione. Fraszki, do których posłowie napisała Anna Sztaudynger-Kaliszewicz, z ilustracjami Janusza Bruchnalskiego. Wydawnictwo Literackie wydało tę książkę po raz pierwszy w 1975 roku,
• Piórka. Wybór fraszek, starannie dobrany przez Annę Sztaudynger-Kaliszewicz, ukazał się w Wydawnictwie Literackim w latach 1980, 1985, 1995 oraz w cyklu aż do roku 2010,
• Raptularz zakochanych. Kolekcja fraszek z ilustracjami Katarzyny Gintowt, drugi zbiór przygotowany przez Annę Sztaudynger-Kaliszewicz, opublikowany przez Iskry w 1986 roku,
• Nie tylko „Piórka”. W zbiorze fraszek, wierszy oraz bajek wstęp napisał Jerzy Poradecki, wybór i nota edytorska przypadają Anny Sztaudynger-Kaliszewicz, z ilustracjami Sławomira Zientarskiego. Premiera miała miejsce w 1986 roku,
• Półsłówka. Fraszki frywolne wydane przez KAW w Białymstoku, w 1986 roku, gdzie wstęp i wybór opracowała Anna Sztaudynger-Kaliszewicz, ilustrowane przez Janusza Benedyktowicza; edycja druga ukazała się w 1992 roku,
• Fraszki z rękawa… Zawierające dedykacje i improwizacje Jana Sztaudyngera, opracowane przez Annę Sztaudynger-Kaliszewicz, publikacja pierwsza miała miejsce w KAW Łódź w 1987 roku, a wydanie II w 1988,
• Krople liryczne. Wybór wierszy i fraszek z ilustracjami Andrzeja Mleczko, którego wybór był wspólna pracą Anny i Doroty Sztaudynger-Kaliszewicz. Książka z wstępem Anny Sztaudynger-Kaliszewicz wydana została w KAW Kraków w 1991 roku,
• Wybrane „Piórka”. Ten wybór przygotowany przez Annę i Dorotę Sztaudynger-Kaliszewicz ukazał się w Graf Gdańsk w 1990 roku,
• Supełki. Ponowny wybór zawarty w tej antologii z wstępem Wojciecha Natansona wydany przez Kleks i reedycje w latach 1991, 1993, 1998, aż po 2000,
• Szumowiny. Opracowanie Anny i Doroty Sztaudynger-Kaliszewicz, które również miało kilka wydań pomiędzy 1991 a 2000,
• Bajki. Kolejne zbiory, opracowane przez Anny i Doroty Sztaudynger-Kaliszewicz, opublikowane w Wydawnictwie Kleks między rokiem 1991 a 2000,
• Wojna grzybów. Publikacja z posłowiem Anny Sztaudynger-Kaliszewicz z 1991 roku, KAW Łódź,
• Raptularz zakochanych, Nowy wybór. Ilustracje Julian Bohdanowicz, z posłowiem Anna Sztaudynger-Kaliszewicz, wydane przez Ludową Spółdzielnię w latach 1993 i 1994,
• Fraszki z kufra. Wybór i wstęp Anny Sztaudynger-Kaliszewicz, opublikowany przez Wydawnictwo Kleks w 1998, 1999 i 2000 roku,
• Puch ostu. Fraszki o życiu i miłości, gdzie wybór należy do Anny Sztaudynger-Kaliszewicz oraz Doroty Sztaudynger-Zaczek, z opracowaniem graficznym Dymitra Szewionkow-Kismiełow, opublikowane przez Wydawnictwo Literackie od 2004 roku aż do 2010 roku,
• Piórka prawie wszystkie. Wybór Anny i Doroty Sztaudynger-Kaliszewicz, posłowie Tadeusza Nyczka z 2007 roku, a graficznie opracowane przez Dymitra Szewionkow-Kismiełow, z wydaniem również w latach 2007-2012,

Wszystkie te książki stanowią obraz nie tylko talentu pisarskiego Jana Sztaudyngera, ale i wkładu Anny Sztaudynger-Kaliszewicz, jako redaktorki, która nad każdymi szczegółami czuwała w trakcie procesu wydawniczego.

---

Oceń: Anna Sztaudynger-Kaliszewicz

---