Bronisława Kopczyńska-Jaworska

---

Życiorys

Droga zawodowa

Bronisława Kopczyńska-Jaworska, uzdolniona badaczka, rozpoczęła swoją edukację od ukończenia szkoły podstawowej w Łodzi. W 1943 roku, podczas okupacji, zdała maturę na tajnych kompletach w Warszawie. W tym samym czasie zainicjowała swoje studia na Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie uczyła się pod okiem znakomitych wykładowców, w tym prof. Heleny Radlińskiej z zakresu bibliotekoznawstwa. Po wojnie wróciła do Łodzi, aby kontynuować naukę na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie zdobyła wykształcenie w dziedzinie etnografii. W 1948 roku uzyskała tytuł magistra filozofii, broniąc pracę na temat Gospodarka pasterska w Beskidzie Śląskim.

W 1959 roku obroniła doktorat na temat Pasterstwo wysokogórskie i szałaśnictwo w Tatrach pod kierunkiem prof. dr hab. Kazimiery Zawistowicz-Adamskiej. Osiągnęła habilitację w roku 1967, prezentując rozprawę na temat Stosunki gospodarczo-społeczne w tradycyjnej kulturze Karpat Północnych. Przez niemal cztery dziesięciolecia, aż do przejścia na emeryturę w 1994 roku, była aktywna w Katedrze Etnografii, która obecnie funkcjonuje jako Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Swoją przygodę z Uniwersytetem zaczęła w 1945 roku jako praktykantka w Bibliotece Uniwersyteckiej, z czasem awansując na różne stanowiska naukowe, w tym adiunkta w 1956 roku oraz docenta w 1967.

Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskała w 1980 roku, a profesora zwyczajnego w 1990. Pełniła liczne funkcje administracyjne, w tym kierowała Katedrą Etnografii przez 24 lata, zasiadała w Senacie oraz pełniła rolę prodziekana ds. studenckich na Wydziale Filozoficzno-Historycznym.

W ciągu swojej kariery wypromowała 8 doktorów i pomogła około 150 studentom uzyskać tytuł magistra w dziedzinie etnografii i etnologii. Brała aktywny udział w przewodach doktorskich oraz habilitacyjnych, często pełniąc rolę recenzentki. Jej osobistym mistrzem była prof. dr hab. Kazimiera Zawistowicz-Adamska, co Bronisława podkreślała w swoich tekstach oraz autobiografiach.

Jest postrzegana jako kluczowa figura „łódzkiej szkoły etnograficznej” utworzonej przez wymienioną prof. Zawistowicz-Adamską.

Praca badawcza

W swoich badaniach Bronisława Kopczyńska-Jaworska zajmowała się różnorodnymi tematami, ze szczególnym uwzględnieniem kultury karpackiej oraz problemów związanych z wiejskim stylem życia w Polsce, jak również badaniami kulturowymi w regionach przemysłowych i Bułgarii. Oprócz tego, jej zainteresowania obejmowały kulturę miasta, ze szczególnym naciskiem na Łódź, oraz metodykę pracy etnograficznej i organizację nauki. Choć te tematy są kluczowe, nie wyczerpują całego spektrum jej naukowych pasji.

Badania karpackie

Badania nad kulturą i historią Karpat, począwszy od polskich gór, stanowiły istotny interes naukowy Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej. Zajmowała się zagadnieniami związanymi z gospodarką pasterską na terenach wysokogórskich, prowadząc badania w Polsce, a także w dawnych Czechosłowacji, Jugosławii, Rumunii i Bułgarii, a nawet we Francji. Jej prace były częścią zespołowych badań w Katedrze Etnografii, koncentrując się na wzajemnej pomocy w ludowej kulturze. Z zakresu tematyki karpackiej opublikowała około pięćdziesięciu prac, w tym swoją pracę magisterską, doktorat i habilitację, a także wiele artykułów i referatów naukowych.

W laudacji wygłoszonej podczas odnowienia doktoratu w 2009 roku, prof. zw. dr hab. Maria Wieruszewska-Adamczyk podkreślała pionierski charakter dysertacji Bronisławy w kontekście europejskich badań regionalnych oraz antropologii gospodarczej.

Badania nad kulturą miasta

Dla Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Łódź była nie tylko miejscem życia, ale także przedmiotem licznych badań naukowych. Swoje badania zaczęła od pamięci własnej rodziny, dokumentując wywiady z najstarszymi członkami swego rodu w Archiwum Naukowym Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ. Uznawana jest za jedną z pionierów antropologii miasta w Polsce, zapoczątkowując refleksję w tej dziedzinie. W latach siedemdziesiątych XX wieku zaczęła systematyzować wiedzę na temat życia miejskiego w Łodzi, publikując teksty takie jak Zwyczaje i obyczaje ludności, który znalazł się w pracy zbiorowej Łódź. Dzieje miasta do 1918 roku.

Inspiracje czerpała z osiągnięć światowych w tej dziedzinie, co zaowocowało kilkudziesięcioma publikacjami na temat kultury Łodzi, w tym pracami dotyczącymi folkloru robotniczego, przemian kulturowych oraz wielokulturowości. Zakończyła również badania nad społecznościami ewangelików augsburskich w Łodzi, a w 1999 roku Katedra Etnografii UŁ opublikowała zbiór jej najważniejszych tekstów dotyczących antropologii miasta.

Dokumentacja i informacja naukowa oraz bibliografistyka etnograficzna

Od 1971 roku aż do 2011 roku, prof. Kopczyńska-Jaworska zarządzała Ośrodkiem Informacji i Dokumentacji Etnograficznej, zainicjowanym w 1968 roku przez prof. dr hab. Kazimiery Zawistowicz-Adamską. Ośrodek prowadził dokumentację ruchu etnograficznego w kraju i za granicą, a także analizował losy absolwentów etnografii w Polsce. Opracowywano także bibliografie etnograficzne, które przez wiele lat były drukowane, a następnie przeniesione do formy elektronicznej. Publikowane były recenzje i noty bibliograficzne dla różnych czasopism, a działania te przyczyniły się do promocji polskiej etnologii za granicą.

W 2007 roku Bronisława stworzyła pierwszą elektroniczną bazę bibliograficzną polskiej etnografii, która na bieżąco wzbogacana była o literaturę nie tylko z omawianej dziedziny, ale także z pokrewnych takich jak socjologia czy kulturoznawstwo. Działalność ODiIE nadal trwa, a jej osiągnięcia są doceniane w środowisku naukowym. Prof. Kopczyńska-Jaworska jest również autorką haseł biograficznych w wydawnictwie Etnografowie i ludoznawcy polscy, gdzie opracowała sylwetki takich osobistości jak Kazimiera Zawistowicz, Jadwiga F. Chełmińska-Świątkowska, Irma Hansen-Kucharska oraz Bogna M. Jezernik.

Metoda badawcza

Kopczyńska-Jaworska w swych badaniach stawiała na analizę zmian kulturowych, ujętych jako procesy, które podlegały badaniom w kontekście przemian społecznych. Należąc do „łódzkiej szkoły etnograficznej“, postrzegała badane zjawiska jako całościowe systemy strukturalno-funkcjonalne, które nawiązywały do przeszłości, a także współczesności. Jej metoda, koncentrując się na dynamice kultury, wydobywała polifoniczność i złożoność zachodzących procesów.

Wybór publikacji

Kultura i metody jej badania

Książka, Metodyka etnograficznych badań terenowych. Warszawa – Łódź: PWN, 1971.

Artykuły:

• Problematyka etnograficznych badań nad współczesnością. „Łódzkie Studia Etnograficzne” t. 10 s. 23-32, 1968,
• Zainteresowania badawcze etnografii a pojęcie kultury. „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna” nr 16 s. 5-24, 1972,
• Tendencje badań nad przemianami kulturowymi. [W:] Zmiany kultury chłopskiej – problematyka i metody prac etnograficznych. Red. K. Zawistowicz-Adamska. Wrocław s. 29-50, 1973,
• Problematyka i stan badań nad innowacją kulturową. [W:] Tradycja i przemiana. Studia nad dziejami i współczesną kulturą ludową. Red. Z. Jasiewicz, B. Linette, Z. Staszczak. Poznań s. 93-104, 1978,
• Przekaz kultury w społeczności wiejskiej. [W:] Etnografia Polska. Przemiany kultury ludowej. T. 2. Red. M. Biernacka. Wrocław s. 371-389 [wraz z Wandą Paprocką], 1981,
• Problem świadomości etnicznej i narodowej. Metody i osiągnięcia badań polskiej etnografii. „Lud” t. 67 s. 155-167, 1983,
• Problèmes de recherches ethnographiques sur les différents milieux au sein de sa propre société. „Acta Universitatis Lodzensis. Folia Ethnologica” t. 4 s. 5-16, 1989,
• Francuskie badania dziedzictwa kulturowego. „Etnografia Polska” t. 38 z. 1/2 s. 229-234, 1994.

Górska gospodarka pasterska

Książki:

• Stosunki gospodarczo-społeczne w tradycyjnej kulturze Karpat Północnych. T. 1 i 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 1967,
• Tradycyjna gospodarka sezonowa w Karpatach Polskich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1969.

Artykuły:

• Hodowla w kulturze tradycyjnej Podhala. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” nr 2 s. 291-298, 1957,
• Materialie k studiu pastierstva na Slovensku. „Slovensky Narodopis” z. 3 s. 387-432, 1959,
• Hirtenwesen in den Polnischen Karpaten. [W:] Viehzucht und Hirtenleben in Ostmitteleuropa. Red. L. Földes. Budapest s. 389-431, 1961,
• Owcze sery zdobione z Karpat. „Etnografia Polska” t. 5 s. 197-226, 1961,
• Gospodarcze i społeczne podstawy pasterstwa tatrzańskiego. [W:] Pasterstwo Tatr i Podhala. Historia osadnictwa i organizacja społeczna pasterstwa oraz słownictwo pasterskie Tatr Polskich i Podhala. T. 4. Red. W. Antoniewicz. Wrocław s. 107-162, 1962,
• La vie pastorale dans les ouvrages ethnographiques polonais. [W:] La Pologne au 7e Congrès International des Sciences Anthropologiques et Ethnologiques: essais tirés des recherches contemporaines de l’ethnographie polonaise. Red. K. Dobrowolski. Wrocław s. 249-265, 1964,
• Próba klasyfikacji typów pasterstwa karpackiego. „Etnografia Polska” t. 11 s. 87-98, 1967,
• Seasonal economy in the Carpathian Mountains. [W:] Poland at the 8th International Congress of Anthropological and Ethnological Sciences. Red. W. Dynowski. Wrocław s. 37-50, 1968,
• Exploitation des terrains montagneux et le développement des rapports fonciers. „Ethnologia Europea” t. 2/3 s. 210-218, 1968/1969,
• Gebrauchte Schafskäse in der Karpathen. [W:] Viehwirtschaft und Hirtenkultur. Ethnographische Studien. Red. L. Földes. Budapest s. 531-544, 1969,
• Kilka uwag metodologicznych o badaniu obrzędów i zwyczajów pasterskich. „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna” nr 14 s. 153-160, 1970,
• Przydatność określonych metod badawczych w problematyce karpackiej. [W:] L’udova kultura v Karpatach. s. 111-120, 1972,
• Wollene Hirtentaschen in den Karpaten – ein Beitrag zur kenntnis der Transportmittel i Transporten in der Almwirdschaft in den Karpaten. [W:] Land Transport in . Red. A. Foton, I. Podolak, H. Rassmussen. Copenhagen s. 325-346, 1973,
• Economie filière de l’élevage et ses changements. „Acta Universitatis Lodziensis. Seria 1, Nauki Humanistyczno-Społeczne” R. 35 s. 15-31, 1980,
• Dyskusyjne problemy syntezy badań nad pasterstwem wysokogórskim. „Etnografia Polska” t. 25 z. 2 s. 85-96, 1981,
• La vie agro-pastorale traditionelle et la famille dans les Carpates polonaises. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” t. 69 s. 135-148, 1981,
• Czy „oscypek” jest osobliwością regionalną tylko Podhala? Gospodarka mleczna w Karpatach. [W:] Polska – Słowacja. Pogranicze kulturowe i etniczne. Red. R. Stolična, A. Pieńczak, Z. Kłodnicki. Wrocław – Cieszyn s. 157-170, 2009.

Wieś bułgarska i jej przemiany

Artykuły:

• Warunki bytowe i budżet rodziny wiejskiej w Gramadzie. „Etnografia Polska” t. 15 z. 1 s. 91-125, 1971,
• Wieś Gramada, problematyka i organizacja badań. „Etnografia Polska” t. 15 z. 1 s. 35-40, 1971.

Wieś polska i jej przemiany

Artykuły:

• Badania stacjonarne nad kulturą ludową w regionie bełchatowskim. „Zeszyty Badania Regionów Uprzemysławianych” nr 5 s. 323-330, 1965,
• Badania etnograficzne nad regionem łódzkim. [W:] Łódź i ziemia łódzka w badaniach Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945-1970. Materiały na Sesję Naukową UŁ z okazji 25-lecia UŁ. Red. W. Welfe. Łódź s. 37-45, 1970,
• Przedmiot i zakres opracowania dotyczącego kultury wsi Polski środkowej. [W:] Kultura wsi Polski Środkowej w procesie zmian. T. 1. Red. I. Lechowa, B. Kopczyńska-Jaworska. Łódź s. 17-37 – „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna” nr 19, 1976,
• Przemiany kulturowej hierarchii wartości na przykładzie stosunku mieszkańców określonych wsi do ziemi. [W:] Premeny ľudových tradícií v súčasnosti. Red. B. Princová. Bratislava s. 88-103, 1978,
• Kulturowe uwarunkowanie wzorów spożycia. [W:] Kultura wsi Polski środkowej w procesie zmian. T. 2. Red. I. Lechowa. Łódź s. 301-318 – „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna” nr 20, 1979,
• Kultura ludowa. [W:] Województwo miejskie łódzkie. Monografia. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju. Red. H. Mortimer-Szymczak. Łódź s. 160-177, 1981,
• Nie tylko Mazowsze. Kultura ludowa Polski Środkowej. [W:] Na styku regionów. Dziedzictwo kultury ludowej województwa łódzkiego. Red. B. Kopczyńska-Jaworska, A. Nadolska-Styczyńska, A. Twardowska. Pułtusk s. 19-38, 2007.

Etnologia miasta, kultura robotnicza

Książki:

• Pracować żeby żyć, żyć żeby pracować. Łódź: PWN – „Łódzkie Studia Etnograficzne” t. 31 [wraz z Grażyną Ewą Karpińską i Anną Woźniak], 1992,
• Łódź i inne miasta. Łódź: Instytut Etnologii UŁ, 1999.

Artykuły:

• Zwyczaje i obyczaje ludności. [W:] Łódź. Dzieje miasta do 1918 r. T. 1. Red. B. Baranowski, J. Fijałek. Warszawa – Łódź s. 493-508, 1980,
• Kultura środowiska robotniczego Łodzi. „Łódzkie Studia Etnograficzne” t. 21 s. 15-34, 1979,
• Working class traditions in Lodz. „Urban Anthropology” t. 12 nr 3/4 s. 245-262, 1983,
• Badania kultury robotniczej dużego miasta. „Etnografia Polska” t. 29 z. 1 s. 65-76, 1985,
• Antropologia miasta. „Etnografia Polska” t. 31 z. 2 s. 127-138, 1987,
• Marriage contract and model wedding in the folk culture and city workers’ culture. [W:] Poland at the 12th Congress of Anthropological and Ethnological Sciences. Red. S. Szynkiewicz. s. 191-206, 1988,
• Stosunek do pracy zawodowej robotników przedwojennej Łodzi. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” nr 16 s. 27-40, 1988,
• The working class family of inter-war period. Problems of data accumulation and interpretation. [W:] Etnološka stičišča. Zbieżności etnologiczne. Ethnological Contacts 1. Red. N. Jež, S. Kremenšek i in. Ljubljana – Portorož s. 41-54, 1988,
• Kulturowe zróżnicowanie mieszkańców Łodzi w okresie międzywojennym i po II wojnie światowej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Ethnologica” nr 5 s. 5-26, 1991,
• Łódź – the ethnic structure of the city. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Ethnologica” nr 6 s. 11-27 [wraz z Grażyną Ewą Karpińską], 1992,
• Miasto i miejskość w systemie wartości Polaków. [W:] Miasto i kultura polska doby przemysłowej. Wartości. T. 3. Red. H. Imbs. Wrocław s. 99-119, 1993,
• Miasto Łódź – ziemia obiecana czy zły los? [W:] Wybrane problemy etnologii miasta. Red. B. Kopczyńska-Jaworska. Łódź s. 67-76 – „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Ethnologica” nr 7, 1993,
• Różnorodność obyczajów miejskich. [W:] Wielkie miasto: czynniki integrujące i dezintegrujące. Interdyscyplinarna konferencja naukowa, Łódź 17-19 maja 1994 r. T. 1. Red. D. Bieńkowska. Łódź s. 76-85, 1995,
• Swój czy obcy – rodzaje dystansu kulturowego. [W:] Polacy – Niemcy – Żydzi w Łodzi w XIX-XX wieku. Sąsiedzi dalecy i bliscy. Red. P. Samuś. Łódź s. 349-358, 1997.

Ewangelicy

Książka:

• Łódzcy luteranie. Społeczność i jej organizacja. Łódź: PTL – „Łódzkie Studia Etnograficzne” t. 41 [wraz z Krzysztofem Woźniakiem], 2002.

Artykuły:

• Obyczaje codzienne i świąteczne ewangelików łódzkich w ostatnich dwóch stuleciach. [W:] Protestantyzm. Red. J. Drabina. Kraków: Wydawnictwo UJ s. 115–127 – „Zeszyty Naukowe UJ. Studia Religiologica” z. 30, 1997,
• Ewangelicy łódzcy w przestrzeni miasta. [W:] Przestrzeń kulturowego współistnienia. Red. I. Bukowska-Floreńska. Katowice: Wydawnictwo UŚ s. 133–142 – „Studia Etnologiczne i Antropologiczne” t. 4, 2000.

Etnografia europejska

Artykuły:

• Annual Jewish festivals in the eyes of the Polish people. [W:] Proceedings of the 9th World Congress of Jewish studies. T. 2. Jerusalem s. 67–94, 1985,
• Theories ethnologiques polonaises sur la différenciation culturelle. [W:] Frontières visibles ou invisibles l’Europe des régions ou des aires culturelles. Deuxième Atelier Européen, PACT-EURETHNO, Strasbourg, decembre 1990. Red. J. Bonnet. Strasbourg s. 122–130, 1991,
• Entre l’est et l’ouest, le mythe et la réalité polonaise. [W:] Les temps de l’Europe. Temps mythiques européens. Quatrième atelier européen PACT-EURETHNO, Delhpes, septembre 1992. T. 2. Red. J. Bonnet, E. Karpodini-Dimitriadi. Strasbourg. s. 229–235 [wraz z Marcinem Piotrowskim], 1994,
• Enquêtes dans une ville ouvrière polonaise. [W:] Dimanche en Europe. Red. J. Bonnet. Strasbourg. s. 40–59, 2003,
• L’attribut festive printanier des jeunes polonais. [W:] Peures et risque au coeur de la fête. Red. J. Bonnet-Carbonell, L. S. Fournier. Paris, s. 211–224, 2007.

Problemy dokumentacji naukowej

Artykuły:

• Polskie bibliografie etnograficzne. „Łódzkie Studia Etnograficzne” t. 30 s. 139–145, 1991,
• Der Polnische ethnographische Thesaurus. [W:] Systematisieren und Thesauri: Sacherschließung für das Fach Volkskunde / Europäische Ethnologie: Papiere der 3. Tagung der SIEF-Kommission für die Internationale Volkskundliche Bibliographie vom 30. April bis 3. Mai Rheinfelden (Schweiz). Bremen, s. 25–33 [wraz z Marią Niewiadomską], 1993,
• Dokumentacja i informacja w naukach etnologicznych. „Lud” t. 78 s. 113–126, 1995,
• Problemy i kontrowersje filmu etnograficznego – obraz a rozumienie znaczeń. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Ethnologica”. nr 9 s. 93–99, 1996,
• Dokumentacja i archiwizacja etnograficzna. „Twórczość Ludowa” nr 3/4 s. 2–8, 1999,
• Warsztaty Bibliograficzne Internationale Volkskundliche Bibliographie. „Lud” t. 89 s. 359–366 [wraz z Ingą Kuźmą i Małgorzatą Wilbik], 2005,
• Problemy dotyczące klasyfikacji i opisu w branżowej bazie bibliograficznej na przykładzie internetowej „Bibliografii Etnografii Polskiej”. [W:] Bibliograficzne bazy danych: kierunki rozwoju i możliwości współpracy. Ogólnopolska konferencja naukowa z okazji 10-lecia bazy danych BazTech, Bydgoszcz 27–29 maja 2009. Red. L. Derfert-Wolf, B. Szczepańska [wraz z Ingą Kuźmą i Małgorzatą Wilbik], 2009.

Członkostwo w towarzystwach naukowych, działalność organizacyjna i redakcyjna

Bronisława Kopczyńska-Jaworska była osobą wyjątkowo zaangażowaną w życia naukowe i redakcyjne, pełniąc ważne funkcje w licznych radach redakcyjnych. Do jej osiągnięć należy m.in. zasiadanie w redakcji „Prace i Materiały Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi” w latach 1988–1990, a także w „DWOK” od 1988 aż do 2012 roku. Współredagowała również takie publikacje jak „Lud” (1985–1990) oraz „Etnografia Polska” (1988–1970) i „Biblioteka Etnografii Polskiej” od 1971 do 1979. Jej wkład w „Łódzkie Studia Etnograficzne” również zasługuje na wyróżnienie.

Od 1969 roku była integralną częścią Komisji Koordynacji badań nad dziejami Wsi, która funkcjonowała w ramach Komitetu Nauk Historycznych PAN. Uczestniczyła w działalności wielu komitetów naukowych, w tym Komitetu Nauk Socjologicznych PAN – Sekcji Etnograficznej w latach 1972–1978 oraz Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, w którym była aktywna od 1979, pełniąc funkcję zastępcy przewodniczącego aż do roku 1994.

W obrębie swoich działań naukowych zasiadała również w Komitecie Terminologicznym PAN (1980–1986) i Komitecie Krajowym MUNAiE (1971–1978). Łódź, jej rodzinne miasto, doceniło jej działalność poprzez powierzenie jej miejsca w radach muzealnych, takich jak Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi (1971–1997) oraz Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie (1983–1989). Doświadczenie zdobywała również w Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku od 1976 do 1981 roku.

W latach 1973–1975 zasiadała w Radzie Naukowej przy Prezydium WRN w Łodzi, a okresowo brała udział w pracach Rady ds. Folkloru przy Ministrze Kultury i Sztuki. W latach 1971–1972 była aktywna w komitecie organizacyjnym akcji „Kultura ludowa – dobrem narodu”. W przyczynianiu się do ochrony rękodzieła i twórczości ludowej zorganizowała bazę informacji w latach 1994–1997, a w 1995 roku była członkiem Komitetu Założycielskiego Towarzystwa Ochrony nad Starym Cmentarzem w Łodzi, aktywnie działając w tym towarzystwie w latach 1999–2007.

Od 1965 roku była członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, a także długoletnim członkiem Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Jej najdłuższa działalność organizacyjna miała miejsce w Polskim Towarzystwie Ludoznawczym, którego aktywnym członkiem była od 1946 roku. W ramach tego towarzystwa pełniła wiele funkcji; funkcjonowała jako członek Zarządu od 1964, sekretarz generalny w latach 1967–1976, prezes w latach 1976–1980, wiceprezes od 1995 i została członkiem honorowym w 1991 roku.

W międzynarodowej społeczności naukowej była również aktywna, przynależąc do Conseil Permanent de l’Union Internationale des Sciences Anthropologiques et Ethnologiques (1973–1994) oraz Societe Internationale d’Ethnologie et de Folklore (1990–1993). Poza tym działała w Komisji Karpackiej od jej inception.

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

Bronisława Kopczyńska-Jaworska jest osobą, która zdobyła liczne honorowe wyróżnienia i nagrody w swoim życiu zawodowym

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2014),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1981),
• Złoty Krzyż Zasługi (1973),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1992),
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007),
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1968),
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1975),
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi za zasługi dla województwa łódzkiego (1980),
• Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” (1994),
• Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego (1973),
• Medal Uniwersytetu Łódzkiego (1979).

Ma również na swoim koncie wiele wyróżnień przyznawanych przez Rektora Uniwersytetu Łódzkiego, obejmujących: dydaktyczno-wychowawczą i organizacyjną II stopnia w 1974 i w 1987 roku, a I stopnia w 1989 roku; nagrodę za kształcenie kadry I stopnia w 1994 roku; a także indywidualną naukową II stopnia w 1986 i naukową zespołową II stopnia w 1988 oraz 1998 roku.

W 1979 roku otrzymała również nagrodę MEN indywidualną III stopnia za swoje osiągnięcia dydaktyczne. Jej praca została doceniona przez Polską Akademię Nauk, za kierownictwo zespołem oraz współudział w tworzeniu „Etnografii Polski. Przemiany kultury ludowej” w 1981 roku. Dodatkowo, została uhonorowana przez Ministerstwo Kultury i Sztuki za organizację bazy twórców ludowych w 1997 oraz Nagrodą im. Z. Glogera w 1998 roku.

25 maja 2009 na Uniwersytecie Łódzkim, w Auli im. Profesora Wacława Szuberta, miało miejsce uroczyste odnowienie jej doktoratu. W czerwcu 2010 roku zorganizowano w Łodzi konferencję pod nazwą „Antropolog w mieście i o mieście”, poświęconą jej osobie, która była zorganizowana przez jej uczniów z etnologii łódzkiej.

Własną drogę zawodową określiła słowami: […] nie zawsze byłam dogłębnie przekonana o największej wartości tego, co robię, ale zajmowałam się po prostu tym, co mnie aktualnie interesowało.

---

Oceń: Bronisława Kopczyńska-Jaworska

---