Bolesław Dembiński

---

Życiorys

Pochodził z rodziny o silnych tradycjach muzycznych. Jego ojciec był Maciej, organistą oraz dyrygentem, a także rodzeństwo aktywnie uczestniczyło w działalności artystycznej – przykładem jest jego siostra Katarzyna, która zrobiła karierę jako śpiewaczka operowa. W sierpniu 1854 roku Dembiński objął stanowisko organisty w katedrze w Poznaniu, zastępując swojego ojca. Oprócz pracy w katedrze, udzielał także lekcji muzyki, co zapewniało mu dodatkowe dochody.

W 1860 roku zainicjował powstanie pierwszego w Poznaniu męskiego chóru amatorskiego, działającego przy Towarzystwie Przemysłowym. W następnych latach angażował się w różne projekty muzyczne, w tym w kierowanie chórem mieszanym przy Kole Towarzyskim. W październiku 1866 roku objął stanowisko dyrygenta oraz kierownika artystycznego Poznańskiego Chóru Katedralnego, kontynuując tradycję w tym chórze po swoim ojcu. Pełnił tę funkcję aż do 1875 roku, kiedy to władze pruskie rozwiązały chór. W grudniu 1869 roku założył Towarzystwo Centralne „Harmonia”, kierując nim przez dwa lata.

W 1870 roku został kierownikiem muzycznym Teatru Polskiego w Poznaniu, gdzie zorganizował premierę Halki Moniuszki w pełnej wersji, co miało miejsce 9 listopada 1876 roku. Ponadto, w 1875 roku był jednym z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Muzyki, jednakże to stowarzyszenie, podobnie jak poprzednie, zostało rozwiązane przez władze pruskie w 1879 roku. W 1885 roku stworzył Koło Śpiewackie Poznańskie, które następnie przejęło nazwę Poznańskie Towarzystwo Muzyczne im. Wieniawskiego. W latach 1885-1887 Dembiński kierował pierwszą polską orkiestrą w Poznaniu.

Od 1887 roku powrócił do katedry poznańskiej jako organista, a od 1894 roku pełnił funkcję kierownika chóru przy katedrze. Obie role, które łączył, wykonywał aż do swojej śmierci. W latach 1892-1905 był prezesem Związku Kół Śpiewackich Polskich na Wielkie Księstwo Poznańskie, późniejszego Wielkopolskiego Związku Śpiewaczego. Oprócz tego, pełnił również funkcję prezesa i dyrygenta w Kole Śpiewackim Polskim, a także kierował chórem żeńskim „Lutnia” w latach 1899-1901. Obchodził jubileusz sześćdziesięciolecia działalności artystycznej w grudniu 1903 roku.

W swojej karierze kompozytorskiej rozpoczął działalność od lat 40. XIX wieku. W 1862 roku stworzył swoją pierwszą większą kompozycję wokalno-instrumentalną, Missa solemnis d-moll. Jednak to kantata do słów Wincentego Pola pt. Pieśń o ziemi naszej, wykonana po raz pierwszy 3 lutego 1875 roku, przyniosła mu największą sławę. W swoim dorobku posiadał utwory sceniczne i chóralne, w tym 80 pieśni chóralnych (np. polonez Wiwat wszystkie stany), 9 kantat, 12 mszy, 14 utworów scenicznych oraz oratorium. Niestety, w obecnych czasach his twórczość popadła w zapomnienie.

Dembiński miał dwie żony, obie były córkami Maksymiliana Brauna, znanego organizatora życia muzycznego w Wielkopolsce: Bronisławą, która zmarła w 1867 roku oraz Wandą, zmarłą w 1912 roku. Z sześciorga dzieci, jego syn Kazimierz był dyrygentem Koła Śpiewackiego Polskiego w latach 1895-1900, zaś córka Zofia współorganizowała kursy pedagogiczne dla organistów razem z ojcem.

Artysta spoczywa na Cmentarzu Śródeckim w Poznaniu, a w jego honorze nazwano jeden z chórów polonijnych w Chicago.

---

Oceń: Bolesław Dembiński

---