Jacek Rafał Kubiak, urodzony 5 maja 1957 roku w Poznaniu, to postać niezwykle istotna w polskich mediach i historii współczesnej.
Jako dziennikarz uzyskał szerokie uznanie, łącząc swoją pasję do dokumentalistyki z aktywnym uczestnictwem w wydarzeniach społecznych oraz politycznych, szczególnie w okresie PRL.
W swojej karierze jest znany jako oponiujący wobec reżimu, co czyni go nie tylko świadkiem, ale także aktywnym uczestnikiem przemian w Polsce.
Rodzina i „Solidarność”
Jacek Kubiak, będący synem Feliksa, radcy prawnego, oraz Sabiny Kubiak, zdobył wiedzę na polonistyce i germanistyce, uczęszczając na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Już w czasach studenckich zaangażował się w działalność opozycyjną, stając się członkiem Studenckiego Komitetu Solidarności (SKS) oraz Komitetu Obrony Robotników (KOR) już od 1977 roku, a następnie w 1980 roku przystąpił do NSZZ „Solidarność”.
Pierwsza siedziba Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Poznaniu została zlokalizowana w mieszkaniu jego rodziców, w robotniczej dzielnicy Wilda. Jacek Kubiak był współzałożycielem, a później także przewodniczącym Komitetu Związkowego Niezależnego Zrzeszenia Studentów na UAM. W lutym 1981 roku, objął rolę przywódcy strajku studentów tej samej uczelni.
Po wprowadzeniu stanu wojennego, został internowany 13 grudnia 1981 roku. W okresie 1981–1989 pracował jako pracownik naukowy w Zakładzie Historii Literatury Instytutu Filologii Polskiej na UAM.
W 2015 roku, jego działalność została doceniona, gdyż został laureatem nagrody honorowej „Świadek Historii” przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej. Dodatkowo, Jacek Kubiak został uhonorowany wieloma odznaczeniami, w tym Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” w 2002 roku, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2006 roku oraz Krzyżem Wolności i Solidarności w 2022 roku.
Kariera telewizyjna i filmowa
Po zakończeniu okresu PRL, Jacek Kubiak zdecydował się na odejście od działalności politycznej, a swoje kroki skierował w stronę dziennikarstwa. Do roku 1995 był aktywnym członkiem władz regionalnych oraz krajowych Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP). W latach 1990-1991 pełnił funkcję dyrektora Ośrodka TVP w Poznaniu, co stanowiło ważny etap w jego karierze. W 1993 roku założył spółkę Telenowa, która przez następne niemal dwa dekady, do 2012 roku, stworzyła około 500 produkcji, w tym filmów dokumentalnych, reportaży, oraz materiałów edukacyjnych i poradnikowych.
Produkcje Jacka Kubiaka przeważnie koncentrują się na tematach związanych z historią i sztuką, a także podejmują problematykę stosunków polsko-niemieckich. Wyróżnia się jego film dotyczący deportacji obywateli polskich z terenów wcielonych do III Rzeszy, który nosił tytuł Jasnowłosa Prowincja (RBB/ARTE 2010). Jako współautor tej produkcji, obok Klause Salge, zdobył Polsko-Niemiecką Nagrodę Dziennikarską w 2010 roku. Ten temat znalazł także swoje odzwierciedlenie w wystawie Związku Miast Polskich pod tytułem Wypędzeni 1939…, która została przygotowana pod jego kierownictwem.
W historii dokumentalisyki Jacka Kubiaka szczególne miejsce zajmuje regionalna narracja o Wielkopolsce. Do znanych jego dzieł należy między innymi cykl Znaki pamięci (1997-2001), który dotykał tematu ruchu oporu w Wielkopolsce podczas II wojny światowej. Kolejnym istotnym cyklem były Poznań. Historie osobliwe (2002-2004), który przybliżał historię Poznania w okresach przedrozbiorowych. Jeszcze inny projekt, Alfabet Wielkopolski (2004-2007), składał się z rozmów z Stefanem Bratkowskim. Jego twórczość zamyka film dokumentalny Król czynu (2010), który opowiadał o księdzu Piotrze Wawrzyniaku.
Publikacje naukowe
Jacek Kubiak, znany dziennikarz i literaturoznawca, od lat osiemdziesiątych z pasją tworzył licznych publikacji o tematyce historycznoliterackiej. Jednym z jego najważniejszych dzieł jest antologia zatytułowana Spory o biedermeier, wydana w Poznaniu w 2006 roku. W jego dorobku znajdują się również artykuły publikowane w prasie podziemnej oraz emigracyjnej, takich jak poznańskie tytuły „VETO”, „Czas”, „Biuletyn wojenny”, paryski „Kontakt” i „Zeszyty Historyczne” oraz warszawska „Krytyka”.
W latach 1988–1992 Kubiak miał zaszczyt pełnić rolę korespondenta wiedeńskiego tygodnika „Profil”. Następnie, od 1993 do 1995 roku, pracował w Instytucie Kultury Polskiej w Berlinie. Jego kulturalne i literackie zainteresowania koncentrują się przede wszystkim na twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, a także na biedermeierze oraz późnym romantyzmie, które są ważnymi nurtami w polskiej i niemieckiej literaturze.
Przypisy
- XII edycja Nagrody Honorowej Prezesa IPN „Świadek Historii” – zgłoszenia do 14.05.2021 r. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 26.10.2021 r.]
- M.P. z 2022 r. poz. 562
- a b encyklopedia-solidarnosci.pl. encysol.pl. [dostęp 18.09.2020 r.]
- M.P. z 2006 r. nr 84, poz. 848
- Kto jest kim w Poznaniu, red. Michał Piotrowski, ARS NOVA, Poznań 1997 r. ISBN 83-86008-42-3.
- Opozycja w PRL – Słownik Biograficzny, Paweł P. Sowiński (red.) i inni, t. 1, Warszawa: Ośrodek „Karta”, 2000 r. ISBN 83-88288-65-2.
- www.dnimediow.org.
- filmpolski.pl.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Ewa Wanat | Włodzimierz Filipek | Henryk Tycner | Wojciech Drygas (dziennikarz) | Paweł Kozacki | Marzena Burczycka-Woźniak | Roman Waschko | Maja Staśko | Zbigniew Mikołajczak | Stanisław Brandowski | Piotr Barełkowski (producent telewizyjny) | Krzysztof M. Kaźmierczak | Paulina Smaszcz | Dariusz Fikus | Piotr Lisiewicz | Małgorzata Daniszewska | Krystyna Szmeja | Tadeusz Jabłoński (dziennikarz) | Jerzy Wojdyłło | Filip SpringerOceń: Jacek Kubiak (dziennikarz)