Janusz Skowroński

---

Życiorys

Janusz Skowroński jest osobą wykształconą, mającą solidne podstawy akademickie. Ukończył Szkołę Podstawową nr 5, a następnie Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Lubaniu. Po zakończeniu nauki w szkole średniej, podjął studia na Politechnice Wrocławskiej, gdzie uzyskał dyplom na Wydziale Informatyki i Zarządzania, specjalizując się w organizacji i zarządzaniu, co miało miejsce w 1980 roku.

Praca

Janusz Skowroński to postać z bogatym doświadczeniem zawodowym oraz zaangażowaniem w życie społeczności lokalnej. W latach 1980–1990 pracował jako specjalista w dziedzinie informatyki oraz organizacji w przemyśle, a także w służbie zdrowia. W tym okresie równocześnie uczył w szkolnictwie zawodowym. Od 1993 do 2017 roku prowadził własną działalność gospodarczą. Ostatnio, od 2018 do 2023 roku, pełnił funkcję dyrektora Muzeum Miejskiego „Dom Gerharta Hauptmanna” w Jeleniej Górze-Jagniątkowie.

Burmistrz miasta Lubań

W latach 1990–1993 był burmistrzem Lublina, uzyskując tę pozycję w wyniku wygranego konkursu. Niestety, jego kadencja zakończyła się odwołaniem, które dotyczyło całego zarządu miasta. Ekspansja jego działalności obejmowała również współpracę z innymi samorządami; w 1991 roku był założycielem i pierwszym przewodniczącym Związku Gmin „Kwisa”. W latach 1991, we współpracy z innymi burmistrzami, reaktywował historyczny Związek Sześciu Miast Łużyckich, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój regionalny.

Dziennikarz

W latach 1993–2006 Janusz Skowroński pełnił rolę wydawcy oraz redaktora naczelnego lokalnego miesięcznika „Przegląd Lubański”. Za swoje osiągnięcia w dziedzinie dziennikarstwa został uhonorowany licznymi nagrodami w konkursach ogólnopolskich, w tym w 1994 roku nagrodą I stopnia w edycji Konkursu dla Prasy Lokalnej Instytutu na Rzecz Demokracji w Europie Wschodniej (IDEE). W 2000 roku otrzymał także nagrodę specjalną w V edycji tego samego konkursu.

Odznacza się jako badacz regionu oraz popularyzator lokalnych historii na Dolnym Śląsku. Jest współtwórcą ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gazet Lokalnych i autorem wielu publikacji zarówno w prasie ogólnopolskiej, jak i regionalnej. Współpraca ze stacjami radiowymi, telewizjami oraz produkcją filmów dokumentalnych, zwłaszcza tych dotyczących tajemnic Dolnego Śląska, to kolejny aspekt jego szerokiej działalności. Jako propagator rowerowego szlaku papieskiego w tym regionie, prowadził liczne inicjatywy, w tym dokumentacje o pobycie Karola Wojtyły na Dolnym Śląsku.

Od 2006 roku współpracuje z redakcjami czasopism takich jak „Odkrywca”, „Karkonosze” oraz polsko-niemieckim „Regionem”, a także z niemiecką gazetą „Sächsische Zeitung”, gdzie tworzy dodatek „Nachbarland”. Janusz Skowroński dwukrotnie był nominowany do Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej, otrzymując wyróżnienia za teksty dotyczące lokalnych historii i postaci.

W latach 2009–2010 miał wyjątkową możliwość uczestnictwa w stypendium w Europejskim Kolegium Dziennikarskim Wolnego Uniwersytetu w Berlinie, gdzie napisał pracę na temat Gerharta Hauptmanna.

Działacz społeczny

Skowroński angażuje się również w działalność społeczną, organizując liczne spotkania oraz prelekcje dla młodzieży, prowadząc działania edukacyjne z zakresu regionalistyki. W 1995 roku był współzałożycielem Stowarzyszenia Zamek Czocha, a od 2012 do 2016 roku pełnił funkcję prezesa. Dalsze jego działania obejmowały radny w Radzie II kadencji Powiatu Lubańskiego w latach 2002–2006.

W 2008 roku, mimo że został uhonorowany Medalem „Za zasługi dla miasta Lubania”, odmówił jego przyjęcia, argumentując swoją decyzję brakiem rozwikłania przez Radę Miasta okoliczności, które doprowadziły do jego odwołania z pozycji burmistrza. W 2011 roku otrzymał Izerski Kryształ, nagrodę za działalność autorską oraz pisanie historii prawdziwszej.

Publikacje

Własne publikacje książkowe

Janusz Skowroński jest autorem wielu znaczących publikacji, które wzbogacają naszą wiedzę na temat historii lokalnych oraz postaci związanych z regionem.

• Tajemnice zamku Czocha (cztery wydania – 1999, 2000, 2003, 2005, wznowienie 2010), Agencja Wydawnicza CB Warszawa,
• Łużyce nieznane. Tajemnice Lubania (dwa wydania – 2001, 2010), Agencja Wydawnicza CB,
• Oto idę. Rzecz o księdzu Janie Winiarskim (dwa wydania – 2006, 2008), Studio Wydawniczo-Typograficzne Typoscript Wrocław,
• Tajemnice Gór Izerskich (2010), Agencja Wydawnicza CB,
• Z dziejów Kościoła Parafialnego pw. Świętej Trójcy w Lubaniu 1861–2011 (współautor: Andrzej Wilk, 2011), Wydawnictwo Ad-Rem,
• Perły znad Kwisy. Tajemnice pogranicza Śląska i Łużyc, (2012), Agencja Wydawnicza CB,
• Zapomniane tajemnice Karkonoszy, (2013), Agencja Wydawnicza CB,
• Bukowina ocalona od zapomnienia, (współautorzy: Jan Bujak, Wojciech J. Kukla, Cecylia Kazimierczak, 2013), Fundacja Bukowińska „Bratnia Pomoc”, Lubań,
• Czocha. Zamki i pałace Polski (współautorzy: Zuzanna Grębecka, Robert Kudelski, Maciej Krawczyk, Marcin Czajkowski, 2014), Hachette Polska Sp. z o.o.,
• Arbeitslager Hartmannsdorf. Zapomniana filia KL Gross-Rosen (współautor: Dorota Sula, 2015, 2016, 2020), Stowarzyszenie Zamek Czocha, Leśna; wyd. 2024 Agencja Wydawnicza CB,
• Operacja Fala. Lubań niepokorny, (2016) Agencja Wydawnicza CB,
• Szpital leśny AK 665, (2017) Agencja Wydawnicza CB,
• Bodo Ebhardt (1865–1945) i jego zamki. Katalog wystawy (współautorzy: Ivo Łaborewicz, Aleksandra Marcinów, 2018), Stowarzyszenie Zamek Czocha,
• Gerhart Hauptmann i Polacy 1945-1946 (red.), Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” Jelenia Góra 2019,
• Gerhart Hauptmann und die Polen 1945–1946 (Hrsg. Städtisches Museum „Gerhart-Hauptmann-Haus) 2019,
• Rowerowym szlakiem Karola Wojtyły, Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” 2020,
• Noblista pod lupą. Gerhart Hauptmann na znakach pocztowych świata (współautor: Krzysztof A. Kuczyński), Bukowiec 2021,
• Od „Wiesensteinu” do „Warszawianki”. Katalog wystawy (współautor: Ivo Łaborewicz), Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” 2021,
• Lorentz: Odnalazłem Matejkę! Na tropach grabieży dzieł sztuki, (2024) Agencja Wydawnicza CB.

Redakcja polskich wydań książek obcojęzycznych

Oprócz działalności autorskiej, Skowroński angażował się również w redagowanie wydania polskich książek obcych autorów, wnosząc znaczący wkład w ich lokalną recepcję.

• Paul Berkel. Geschichte der Stadt Lauban (Historia miasta Lubań), Wrocław 1991,
• Gerhart Pohl. Bin ich noch in meinem Haus? Die letzten Tage Gerhart Hauptmanns (Czy jestem jeszcze w swoim domu? Ostatnie dni Gerharta Hauptmanna), Warszawa 2010 – z obszernym posłowiem w języku polskim i niemieckim oraz filmem Tajemnica Łąkowego Kamienia w języku polskim i niemieckim (tłum. Małgorzata Urlich-Kornacka),
• Johannes Maximilian Avenarius (inne języki). Malowidła w Hali Rajskiej willi Łąkowy Kamień / Die Malereien in der Paradieshalle auf dem Wiesenstein, Jelenia Góra–Jagniątków 2018 – ze wstępem w języku polskim i niemieckim, realizacją spektaklu teatralnego na tej podstawie,
• Margarete Hauptmann Tagebuch 1946 / Dziennik 1946, Jelenia Góra 2020 (tłum. Janusz i Elżbieta Skowrońscy),
• Günther Grundmann Begegnungen eines Schlesiers mit Gerhart Hauptmann (Moje śląskie spotkania z Gerhartem Hauptmannem), Jelenia Góra 2022 (tłum. Mirosław Mackiewicz),
• Alfred Schwarzmaier Die Hauptmanns und Martel. Das Leben der Margarete Heumader / Hauptmannowie i Martusia. Życie Margarety Heumader, Tiefenbach-Jelenia Góra 2023 (tłum. Elżbieta i Janusz Skowrońscy).

Inne publikacje obcojęzyczne

Skowroński nie ogranicza się do własnych książek i redakcji. Posiada również w swoim dorobku artykuły publikowane w obcojęzycznych wydaniach, które przyczyniają się do międzynarodowej współpracy w zakresie szerzenia wiedzy o regionie.

• Polská armada na hranicich, [w:] Jizerské hory. O mapách, kamení a vodĕ, Karpaš R. (red.),

---

Oceń: Janusz Skowroński

---