Jerzy Strzelczyk to postać niezwykle istotna w dziedzinie nauk humanistycznych. Urodził się 24 grudnia 1941 roku w Poznaniu, co stanowi ważny punkt odniesienia w jego biografii. Jako polski naukowiec i profesor, Strzelczyk zasłynął przede wszystkim jako historyk mediewista.
Jego badania koncentrują się na wielu fascynujących tematach, w tym na początkach państwa polskiego oraz na państwach barbarzyńskich, które istniały na obszarach dawnego Imperium Romanum. Dzięki swoim badaniom Strzelczyk stał się jednym z wiodących autorytetów w tej dziedzinie.
Jest także członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w rozwój polskiej nauki oraz o uznaniu jego dorobku na arenie krajowej i międzynarodowej.
Życiorys
Doktorat Jerzego Strzelczyka, którego promotorem był prof. Gerard Labuda, został obroniony na Wydziale Historyczno-Filozoficznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1975 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie jego rozprawy pt. Słowianie i Germanie w Niemczech środkowych we wczesnym średniowieczu. Od 1984 roku pełnił funkcję profesora nadzwyczajnego, a od roku 1989 był profesorem zwyczajnym.
W latach 1991–1996 Jerzy Strzelczyk objął stanowisko dyrektora Instytutu Historii UAM. Był kierownikiem Zakładu Historii Średniowiecznej w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz aktywnym członkiem krajowym Wydziału II Historyczno-Filozoficznego Polskiej Akademii Umiejętności. Dodatkowo, zasiadał w Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów oraz w zarządzie Fundacji Historycznej im. Profesora Henryka Łowmiańskiego.
Jerzy Strzelczyk został uhonorowany Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w 2009 roku w kategorii nauk humanistycznych i społecznych. W dniu 23 maja 2012 roku, zgodnie z uchwałą Senatu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, otrzymał tytuł doktora honoris causa.
W 2013 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Z kolei w 2016 roku otrzymał medal Palmae Universitatis Studiorum Posnaniensis. Ponadto, został powołany do Rady Muzeum przy Zamku Królewskim w Warszawie.
Życie prywatne
Żona Jerzego Strzelczyka to profesorka Dorota Żołądź-Strzelczyk, która specjalizuje się w archeologii oraz historii. Jest pracownikiem naukowym Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Wypromowane przewody doktorskie
Oto wybrane tematy przewodów doktorskich, które zostały wypromowane w ramach badań naukowych:
- Państwo morawskie i jego stosunki z monarchią wschodniofrankijską w IX wieku, autorstwa Krzysztofa Polka, opublikowane w 1990 roku,
- Dukat Dyrrachion w strukturze Cesarstwa Komnenów w latach 1081–1185, napisany przez Jarosława Dudka, publikacja z 1995 roku,
- Geoffroy de Villehardouin – kronikarz IV wyprawy krzyżowej, praca Zdzisława Pentka z 1995 roku,
- Ogólnopolska i dzielnicowa polityka Władysława Laskonogiego, autorstwa Macieja Przybyła, wydana w 1995 roku,
- Seksualizm w średniowiecznej Polsce, badania Adama Krawca z 1999 roku,
- Wpływy anglosaskie na skryptoria kontynentalne do końca IX wieku, przedstawione przez Dariusza Andrzeja Sikorskiego, również z 1999 roku,
- Dziecko w Polsce średniowiecznej, praca Małgorzaty Delimaty, opublikowana w 2002 roku,
- Społeczeństwo wielkopolskie w procesie kształtowania tożsamości regionalnej (1202-1314), realizacja Karola Tanaśa wydana w 2002 roku,
- Państwo Zakonu Krzyżackiego w Prusach w niemieckim piśmiennictwie dotyczącym Krzyżaków w latach 1296–1914, autorstwa Marka Maciejewskiego, z 2006 roku,
- Rola kobiet w monastycyzmie iryjskim od V do VIII wieku, praca Małgorzaty Kaźmierczak z 2010 roku.
Wybrane publikacje
Oto wybrane prace autorstwa Jerzego Strzelczyka, które ukazują jego wkład w badania nad historią i kulturą Słowian oraz średniowiecza.
- Po tamtej stronie Odry. Dzieje i upadek Słowian połabskich, Warszawa 1968,
- Drzewianie połabscy, Warszawa 1968,
- Gerwazy z Tilbury. Studium z dziejów uczoności geograficznej w średniowieczu, 1970,
- „Męczennicy ebstorfscy”: dzieje kształtowania się jednej legendy zachodniosłowiańskiej, 1971,
- Słowianie na południowym Pogórzu Harzu i na Złotej Niwie, Warszawa 1974,
- Helmolda Kronika Słowian, wstęp i kom. Jerzy Strzelczyk, tłum. Józef Matuszewski, Warszawa 1974,
- Brandenburgia, Warszawa 1975,
- Słowianie i Germanie w Niemczech środkowych we wczesnym średniowieczu, Poznań 1976,
- Historia starożytna ziem polskich: przewodnik metodyczny, Poznań 1976,
- Germanie i początki osadnictwa słowiańskiego na obszarze dzisiejszej Czechosłowacji, Poznań 1976,
- Nowa hipoteza o pochodzeniu Gotów, Poznań 1978,
- Słowiańszczyzna Połabska między Niemcami a Polską, Poznań 1981,
- Iroszkocki biskup w Salzburgu, problem Antypodów i „Kosmografia” Aethicusa z Istrii, Warszawa 1983,
- Goci – rzeczywistość i legenda, Warszawa 1984, ISBN 83-06-00654-2,
- Zarys dziejów Niemiec i państw niemieckich powstałych po II wojnie światowej, Antoni Czubiński, Jerzy Strzelczyk, Poznań 1986, ISBN 83-210-0619-1,
- Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy Warszawa 1987, ISBN 83-06-01344-1,
- Od Prasłowian do Polaków (w serii Dzieje Narodu i Państwa Polskiego) Kraków 1987, ISBN 83-03-02015-3,
- Szkice średniowieczne, Poznań 1987, ISBN 83-210-0681-7,
- Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, Poznań 1987, ISBN 83-232-0035-1,
- Wybitni historycy wielkopolscy [redakcja], Poznań 1989,
- Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, Poznań 1992, ISBN 83-232-0357-1,
- Mieszko Pierwszy, Poznań 1992, ISBN 83-900370-2-5 (wydanie II, Poznań 1999, ISBN 83-85811-64-8),
- Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 1992, ISBN 83-06-02205-X (wydanie II 2005, ISBN 83-06-02964-X),
- Żegluga świętego Brendana opata (Navigatio sancti Brendani abbatis) przekł. Ignacy Lewandowski; oprac., wstęp, koment., bibliogr. Jerzy Strzelczyk, Poznań 1992, ISBN 83-85337-08-3,
- Spotkanie dwóch światów: Stolica Apostolska a świat mongolski w połowie XIII wieku: relacje powstałe w związku z misją Jana di Piano Carpiniego do Mongołów, Poznań 1993, ISBN 83-85337-24-5,
- Monarchia pierwszych Piastów, Zofia Kurnatowska, Gerard Labuda, Jerzy Strzelczyk, Warszawa 1994, ISBN 83-7115-015-6,
- Pisma. Św. Kolumban. Żywot Kolumbana. Jonasz z Bobbio, wstęp, oprac. i koment. Jerzy Strzelczyk, przekł. Elżbieta Zakrzewska-Gębka, Stanisław Kalinkowski, Aleksander Mikołajczak, Warszawa 1995, ISBN 83-7072-048-X,
- Apostołowie Europy, Poznań 1997, ISBN 83-211-1202-1,
- Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 1998, ISBN 83-7120-688-7 (wydanie II, Poznań 2007, ISBN 978-83-7301-973-7),
- Bolesław Chrobry, Poznań 1999, ISBN 83-85811-70-2 (wydanie II Poznań 2003 ISBN 83-85811-88-5),
- Otto III, Wrocław 2000, ISBN 83-04-04536-2,
- Odkrywanie Europy, Poznań 2000, ISBN 83-7177-010-3,
- Zjazd gnieźnieński, Wrocław 2000, ISBN 83-04-04536-2,
- 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, pod red. Jerzego Strzelczyka i Janusza Górnego, Gniezno 2000, ISBN 83-87926-31-0,
- Kanonizacja św. Wojciecha i dziedzictwo jego kultu, red. Jerzy Strzelczyk, Czesław Pest, Wojciech Polak, Lublin 2001, ISBN 83-85854-69-X,
- Historia powszechna. Średniowiecze, Poznań 2001, ISBN 83-7177-139-8,
- Słowianie połabscy, Poznań 2002, ISBN 83-7177-087-1,
- Prawda o bitwie z Mongołami pod Legnicą (1241), Gerard Labuda, Jerzy Strzelczyk, Legnica 2002,
- Naukowe pokłosie milenium śmierci św. Wojciecha, Kraków 2002,
- Święty Patryk. Pisma i najdawniejsze żywoty, wstęp i oprac. Jerzy Strzelczyk; przekł. Kazimierz Panuś, Anna Strzelecka; Kraków 2003, ISBN 83-7354-029-6,
- „Klucz do poznania nieba”: z dziejów myśli racjonalistycznej w średniowieczu, Gdańsk 2003, ISBN 83-85560-94-7,
- Średniowieczny obraz świata, Poznań 2004, ISBN 83-7063-403-6,
- Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu pod red. Macieja Salamona i Jerzego Strzelczyka, Kraków 2004, ISBN 83-88737-86-4,
- W poszukiwaniu królestwa kapłana Jana, Gdańsk 2006, ISBN 83-89730-01-4,
- Chrystianizacja Irlandii, Poznań 2006, ISBN 83-7015-867-6,
- Zapomniane narody Europy, Wrocław 2006, ISBN 83-04-04769-1, ISBN 978-83-04-04769-3,
- Pióro w wątłych dłoniach. O twórczości kobiet w dawnych wiekach, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7181-489-1,
- Średniowiecze – jakie? Jak?, Poznań 2009, ISBN 978-83-89407-54-2,
- Otton I Wielki, 2018.
Każda z publikacji znacząco przyczyniła się do zgłębiania wiedzy o dziejach Słowian oraz ich kulturowych wpływach w średniowiecznej Europie.
Przypisy
- Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OpenLEX [dostęp 13.01.2024 r.]
- Uchwała Nr 36/2012 Senatu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie z dnia 23.05.2012 r. w sprawie nadania tytułu doktora honoris causa prof. dr hab. Jerzemu Strzelczykowi [online], www.ujd.edu.pl [dostęp 08.02.2022 r.]
- Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], czlonkowie.pan.pl [dostęp 14.03.2017 r.]
- Magdalena Ziółek, Wręczenie medali "Palmae Universitatis Studiorum Posnaniensis", w: Życie Uniwersyteckie, nr 10/2016, s. 14, ISSN 1231-8825
- Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1956-2006, wyd. Poznańskie, Poznań 2006, s. 215
- M.P. z 2014 r. poz. 314.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Wiesław Bogusławski | Witold Maisel | Tomasz Schramm | Marian Leczyk | Ewa Dobierzewska-Mozrzymas | Władysław Zaczyński | Zbigniew Woźniak (socjolog) | Kazimierz Malinowski (muzeolog) | Jan Chajda | Bogumiła Kaniewska | Bogusław Linette | Halina Wistuba | Piotr Gronek | Teresa Dunin-Wąsowicz | Jan Barciszewski | Lucjan Krause | Paweł Ambrożewicz | Maria Elikowska-Winkler | Sławomir Breiter | Ewa Stupnicka-RodzynkiewiczOceń: Jerzy Strzelczyk