Halina Wistuba, urodzona 9 grudnia 1920 roku w Poznaniu, to postać znana w polskim kręgu intelektualnym jako wybitna filozof i teolog. Przez całe swoje życie angażowała się w kwestie dotyczące zarówno filozoficznych, jak i teologicznych poszukiwań.
Jej znaczenie w tych dziedzinach było nie do przecenienia, a jej prace wpływały na wielu myślicieli i studentów.
Odeszła z tego świata 2 grudnia 2013 roku, pozostawiając po sobie bogatą spuściznę intelektualną.
Życiorys
Pochodziła z rodziny, w której tradycje rzemieślnicze i kupieckie splatały się. Jej ojciec, rodem ze Śląska, wraz z rodzicami prowadził hurtownię kapeluszy oraz galanterii w Poznaniu. W w chwili, gdy miała czternaście lat, zmarł jej ojciec. Po inicjalnym etapie edukacji, uczęszczała do Gimnazjum im. Dąbrówki, a maturę uzyskała z Liceum Klaudyny Potockiej w maju 1939 roku.
W trakcie okupacji niemieckiej była aktywna zawodowo w Poznaniu, jednocześnie intensywnie poszerzając swoją wiedzę poprzez lekturę dzieł z zakresu filozofii, teologii, psychologii oraz pedagogiki. Opanowała wiele języków obcych, takich jak niemiecki, francuski, angielski oraz rosyjski, a także zdobyła umiejętność gry na fortepianie, ucząc się pod okiem prof. Gertrudy Konatkowskiej w Konserwatorium Muzycznym.
Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, rozpoczęła studia muzykologiczne na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie zasiadały znakomite postacie naukowe, w tym m.in. Adolf Chybiński, Mieczysław Dybowski, Ludwika Dobrzyńska-Rybicka, Marek Kwiek, oraz Marian Sobieski. W kolejnych latach, od 1946 do 1950, zgłębiała również zagadnienia na Wydziale Kultury Chrześcijańskiej w Instytucie Katolickim, najpierw w Częstochowie, a później po przeniesieniu uczelni do Wrocławia. Jej praca dyplomowa dotyczyła Rozwojowej organizacji Studium Katechetyczno-Wychowawczego.
Jej kariera zawodowa obejmowała także okres pracy w Wydziale Kurii Arcybiskupiej w Gnieźnie (1949-1950), gdzie dojeżdżała z Wrocławia. W latach 1957-1961 kontynuowała studia z filozofii teoretycznej na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zdobywając tytuł magistra dzięki pracy nad Teorią zła w Enneadach Plotyna, kierowanej przez prof. Mieczysława Alberta Krąpca. Uczęszczała także na wykłady św. Karola Wojtyły.
W latach 1961-1967 mieszkała w Olsztynie, gdzie pracowała w Ośrodku Katechetycznym w Gietrzwałdzie. W następnych latach, od 1967 do 1980, była członkinią Komisji Episkopatu do spraw Duszpasterstwa Kobiet, a w 1972 także Komisji Episkopatu do spraw Apostolstwa Świeckich. Jej promująca działalność akademicka zaowocowała doktoratem w 1967 roku na KUL, gdzie jej praca naukowa dotyczyła Intelektualnych podstaw tworów kultury według filozofii św. Tomasza z Akwinu.
Od 1967 do 1979 żyła w Poznaniu, gdzie prowadziła pionierskie zajęcia z formacji laikatu w parafii św. Jana Kantego, którego proboszczem był w tym okresie sługa boży Aleksander Woźny. Wykładała również w Gietrzwałdzie oraz w Wyższym Seminarium Duchownym Salwatorianów w Bagnie. Habilitacja, która miała miejsce 20 czerwca 1979, odbyła się na Wydziale Filozoficznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, a jej rozprawa nosiła tytuł Twórczość techniczna jako problem kultury.
Od 1979 roku jej życie przeniosło się ponownie do Olsztyna, gdzie w 1981 objęła stanowisko dyrektora Warmińskiego Seminarium Katechetycznego w Gietrzwałdzie. W latach 1985-1989 rozpatrywano na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie wniosek o nadanie jej stopnia profesora nadzwyczajnego. Ostatecznie, pomimo pozytywnych recenzji profesorów Jana Siega, Józefa Majki oraz Stanisława Kowalczyka, wniosek nie został zaakceptowany – decyzja ta pozostała utajniona.
W 1990 roku otrzymała nominację na docenta na Wydziale Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, której wręczył kardynał Franciszek Macharski. W swoim życiu brała udział w licznych międzynarodowych spotkaniach laikatu w takich miejscach jak Rzym (1975), Louvain-la-Neuve (1976) oraz Luksemburg (1978), gdzie prowadziła francuską grupę językową. Opublikowała przeszło dwieście prac naukowych z zakresu filozofii kultury, antropologii filozoficznej, katechetyki, teologii laikatu, a także problematykę dotyczącą rodziny.
Uroczystości pogrzebowe Haliny Wistuby miały miejsce 7 grudnia 2013 roku w kaplicy miejskiej przy ul. Mariańskiej w Olsztynie. Msza żałobna została odprawiona w bazylice katedralnej św. Jakuba. Została pochowana na cmentarzu komunalnym przy ul. Poprzecznej.
Zainteresowania
Halina Wistuba zafascynowała się tematyką filozofii oraz filozofii kultury. Jej zainteresowania były szczególnie skierowane na związki między filozofią kultury a różnymi aspektami życia codziennego. W szczególności podkreślała rolę wychowania w rodzinie oraz wyniesioną z katechezy wiedzę, jako kluczowe elementy kształtujące osobowość człowieka.
W kontekście kultury chrześcijańskiej, Wistuba stawiała nacisk na znaczenie wychowania i samowychowania w duchu chrześcijańskim. Jej prace oraz refleksje dostarczyły ważnych spostrzeżeń na temat tego, jak środowisko rodzinne i edukacyjne wpływa na rozwój młodego pokolenia.
W tym okresie transformacji ustrojowej w Polsce, przyczyniła się do istotnej debaty na temat wartości edukacji oraz wychowania w kontekście zmieniającej się rzeczywistości społecznej i kulturalnej. W jej publikacjach można znaleźć wiele cennych wskazówek, które wciąż pozostają aktualne i inspirują kolejne pokolenia.
Przypisy
- Barbara Rozen, W służbie Kościoła i nauki. Filozofia kultury była jej pasją – Halina Wistuba (1920–2013), w: Studia Warmińskie, nr 54/2017, s.33, ISSN 0137-6624
- Studia Warmińskie, W SŁUŻBIE KOŚCIOŁA I NAUKI. FILOZOFIA KULTURY BYŁA JEJ PASJĄ – HALINA WISTUBA (1920–2013)
- Jadwiga Socha, 25 lat pracy naukowej doc. dr hab. Haliny Wistuby, w: Poznańskie Studia Teologiczne, nr 7/1992, s.441-443, ISSN 0209-3472
- Pożegnania.net, Halina Jadwiga Wistuba : Nekrologi
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Bogusław Linette | Jerzy Strzelczyk | Wiesław Bogusławski | Witold Maisel | Tomasz Schramm | Marian Leczyk | Ewa Dobierzewska-Mozrzymas | Władysław Zaczyński | Zbigniew Woźniak (socjolog) | Kazimierz Malinowski (muzeolog) | Piotr Gronek | Teresa Dunin-Wąsowicz | Jan Barciszewski | Lucjan Krause | Paweł Ambrożewicz | Maria Elikowska-Winkler | Sławomir Breiter | Ewa Stupnicka-Rodzynkiewicz | Henryk Zygalski | Wojciech BajerowiczOceń: Halina Wistuba