Lucjan Krause

Nauka i edukacja

Lucjan Krause, znany także jako Łucjan Alfons Krause, był wybitnym polskim naukowcem. Urodził się 8 stycznia 1928 roku w Poznaniu, gdzie spędził swoje dzieciństwo i młodość, a jego późniejsze osiągnięcia naukowe przyniosły mu uznanie na całym świecie.

W ciągu swojego życia, Krause zasłynął jako profesor na University of Windsor w Kanadzie, gdzie wpłynął na rozwój fizyki oraz edukacji swoich studentów. Był również uczestnikiem powstania warszawskiego, co miało znaczący wpływ na jego życie oraz wartości, które wyznawał. Jego historia to nie tylko pasjonująca kariera, ale także osobista odwaga i poświęcenie dla kraju.

Lucjan Krause zmarł 4 lipca 2022 roku w Windsorze, pozostawiając po sobie trwały ślad w dziedzinie nauki oraz pamięć w sercach bliskich i uczniów.

Życiorys

Rodzina

Lucjan Krause przyszedł na świat w rodzinie, gdzie jego ojciec, Alfons Leonard Krause (1895–1972), był profesorem chemii na Uniwersytecie Poznańskim. Jego żona, Marta Marcela z Pommerów (1898–1987), z pochodzenia Niemka, w 1924 roku poślubiła Alfonsa w Poznaniu. Rodzina miała swoje korzenie w Strzelnie, gdzie ojciec Lucjana ukończył gimnazjum oraz studia, a następnie osiedlił się w Duisburgu, lecz w kwietniu 1920 roku postanowił wrócić do odrodzonej Polski. Matka Lucjana natomiast dorastała w Berlinie, a w sierpniu 1924 roku, w związku z zamążpójściem, przeprowadziła się do Poznania.

II wojna światowa

W trakcie II wojny światowej rodzina Krause znalazła się w Warszawie, gdzie ojciec Lucjana aktywnie uczestniczył w tworzeniu podziemnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich. Lucjan, ucząc się w tajnych kompletach, ukończył szkołę podstawową, a później gimnazjum. Był także zaangażowany w konspiracyjną organizację harcerską Hufce Polskie, pełniąc rolę przybocznego w 121 Warszawskiej Drużynie HP im. gen. Władysława Sikorskiego. Jego działalność obejmowała także Narodową Organizację Wojskową, gdzie pracował jako łącznik w batalionie „Gustaw”. Lucjan brał aktivny udział w powstaniu warszawskim, działając w plutonie łączności 4 kompanii „Harcerskiej”, zdobywając pseudonim „Leonidas”. Po walkach na Starym Mieście, przeszedł kanałami do Śródmieścia. Po kapitulacji został wzięty do niewoli i trafił do obozu Bergen-Belsen (nr jeniecki: 140044), skąd został wyzwolony przez wojska amerykańskie w kwietniu 1945, a następnie przeniesiony do Włoch, gdzie wstąpił do 2 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych.

Praca naukowa na obczyźnie

Po zakończeniu wojny Lucjan pozostał na emigracji. Po zakończeniu służby wojskowej przystąpił do egzaminów eksternistycznych. W latach 1948–1953 studiował chemię na King’s College University of London oraz fizykę na University of Toronto, gdzie w 1953 roku uzyskał tytuł magistra. W 1955 roku uzyskał stopień doktora (PhD) w dziedzinie fizyki na tym samym uniwersytecie. Po uzyskaniu doktoratu, pracował jako associate professor of physics w Memorial University of Newfoundland. Od 1965 roku był wykładowcą i profesorem w University of Windsor w Kanadzie, gdzie pełnił również funkcję dziekana Wydziału Fizyki. Jego badania koncentrowały się na różnych terminach związanych z fizyką, w tym fizyką pierwiastków i gazów szlachetnych. Publikował wyniki swoich prac w renomowanych czasopismach międzynarodowych, takich jak „Physical Review”, „Canadian Journal of Physics”, „Journal of the Optical Society of America” oraz „Applied Optics”. W 1983 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Po przejściu na emeryturę w 1993 roku, kontynuował współpracę z Wydziałem Fizyki University of Windsor jako profesor emeritus, a także nawiązywał współpracę z uczelniami w Polsce. Lucjan był aktywnym członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz działał w kole kombatanckim swojej jednostki. Od 1950 roku był mężem utalentowanej wiolonczelistki Margaret French i zmarł 4 lipca 2022 w Windsorze, w Ontario.

Przypisy

  1. a b c d e f Józef Szudy. Profesor Łucjan Krause (1928–2022) – fizyk polsko-kanadyjski. „Nauka”. Nr 3, s. 171–181, 2023. Warszawa: Polska Akademia Nauk. ISSN 1231-8515. [dostęp 18.06.2024 r.]
  2. Jerzy Świderski, Dziennik harcerza powstańca Batalionu NOW/AK „Gustaw”, Warszawa 2004, s. 104; tenże, Harcerze 1944-1956. Najmłodsi w Powstaniu Warszawskim, drugiej konspiracji i więzieniach bezpieki, Warszawa 2005, s. 60, 192.
  3. Legitymacja Okręgu Warszawskiego AK nr 4095, wydana 25 lipca 1944 r., w zbiorach Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, nr inw. MAK/D/1105/3. [dostęp 17.02.2015 r.]
  4. Przepustka wydana 29 sierpnia 1944 r. przez dowództwo Batalionu „Gustaw”, w zbiorach Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, nr inw. MAK/D/1105/5. [dostęp 17.02.2015 r.]
  5. Przepustka dowództwa AK w Warszawie nr 4095, wydana 29 sierpnia 1944 r., w zbiorach Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, nr inw. MAK/D/1105/4. [dostęp 17.02.2015 r.]
  6. Biogram w bazie Muzeum Powstania Warszawskiego (dostęp 17.02.2015 r.).
  7. Marquis international who's who in optical science and engineering, 1985, p. 164; Biogram na stronie University of Windsor (dostęp 17.02.2015 r.).
  8. W. A. Benjamin, International Physics & Astronomy Directory, 1969, p. 410; Ludwik Kos-Rabcewicz-Zubkowski, The Poles in Canada, 1968, p. 112.
  9. Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1994. Materiały do biografii, pod red. Sławomira Kalembki, Toruń 1995, s. 89.
  10. Duszpasterstwo Polonii w procesie jej integracji ze społeczeństwem kanadyjskim 1875-1988, pod red. Jadwigi Plewko, Lublin 1995, s. 352.
  11. Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1984. Materiały do biografii, pod red. Sławomira Kalembki, Toruń 1987, s. 24.
  12. L. Krause, Enjoying the pleasures of research, without distractions, „Retirees Newsletter” 1995, no. 11. [dostęp 17.02.2015 r.]
  13. Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa 1981, s. 378; Poczet wielkopolskich członków Polskiej Akademii Nauk, pod red. Mirosława Dąbrowskiego, Poznań 2000, s. 102.
  14. Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1927/28, Poznań 1928, s. 123.
  15. Archiwum Państwowe w Poznaniu, Kartoteka ewidencji ludności (1870-1931), sygn. 14667: Krause (żonaci i wdowy), k. 17.

Oceń: Lucjan Krause

★★★★★
Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:16