Park Sołacki

---

Charakterystyka

Park Sołacki zajmuje powierzchnię 14,63 ha, przy czym jego geometryczny kształt przypomina wydłużoną i spłaszczoną elipsę, z szerokością wynoszącą około 250 m oraz długością około 1,1 km. Granice parku wyznaczają ulice: Małopolska (od północy), Litewska (od południa), Nad Wierzbakiem (od wschodu) oraz Niestachowska (od zachodu). Park jest najbardziej nasuniętą w kierunku centrum miasta częścią golęcińskiego klina zieleni, który ciągnie się wzdłuż doliny Bogdanki do Kiekrza.

Wzdłuż ul. Nad Wierzbakiem, skraj parku łączy się z niewielkim parkiem Adama Wodziczki, a następnie przez zadrzewioną aleję oraz pas łąk w kierunku ul. Przepadek przekształca się w połączenie z parkiem znajdującym się na Cytadeli. Dodatkowym atutem tego obszaru jest zadrzewiona aleja kasztanowców, stanowiąca element krajobrazu łączący Park Sołacki z samym centrum Poznania.

Park został zaaranżowany w stylu angielskim, co podkreśla jego naturalny charakter. Na jego terenie posadzono około 3 tysięcy drzew oraz 12 tysięcy krzewów o zróżnicowanym gatunkowo składzie. W wyniku spiętrzenia wód Bogdanki powstały Stawy Sołackie, które charakteryzują się nieregularnymi brzegami oraz przewężeniem pośrodku, co tworzy iluzję istnienia dwóch niezależnych zbiorników wodnych.

W parku można zauważyć wiele mostków, przeważnie z drewna, a także malowniczy wodospad. Alejki spacerowe, dostępne dla odwiedzających, pokryte są asfaltem (pierwotnie wysypane żwirem) i są rozjaśnione stylizowanymi latarniami, które nawiązują do początku XX wieku oraz ławeczkami, gdzie można odpocząć.

W zachodniej części Parku Sołackiego znajduje się rozległa, otoczona rzędami drzew i krzewów łąka stworzona z myślą o grach i zabawach. Obecnie to właśnie na tych terenach zlokalizowane są place zabaw dla dzieci. W okresie powojennym, do roku 1974, w tej części parku stała wysoka wieża spadochronowa, która została przeniesiona w 1952 roku z Mosiny. Na obszarze parku znajduje się również przytulny hotel-restauracja. Północnym skrajem Parku Sołackiego prowadzi droga pieszo-rowerowa, przy której stoi zabytkowa drewniana poczekalnia tramwajowa, znana jako Zielona budka, ustawiona w 1913 roku.

Historia

Park Sołacki to miejsce o bogatej historii, którego budowa miała miejsce w latach 1908-1911. Projekt parku, stworzony przez Hermanna Kube, dyrektora Ogrodów Miejskich w Poznaniu, został zatwierdzony przez Poznańską Radę Miejską 30 września 1909 roku, a przeznaczone na jego realizację fundusze wyniosły 128 tys. marek. Prace ziemne wykonała firma Tilo Neukranz, która rozpoczynając już od 1 października 1908 roku, regulowała bieg Bogdanki, tworząc sztuczne jezioro oraz osuszając część podmokłych łąk. Mimo licznych trudności, w tym zimy w 1908 roku, ostateczne zagospodarowanie terenu zakończono w 1911 roku.

Park usytuowany jest na terenie podmokłej doliny Bogdanki, która przechodzi przez jego środek. Jego projekt wpisywał się w urbanistyczną koncepcję rozwoju dzielnicy willowej na Sołaczu. W 1912 roku, dokładnie 17 kwietnia lub 31 sierpnia (dwie sprzeczne daty), otwarto restaurację na tarasowym półwyspie, znaną jako „Parkowa”, „Sołacka” lub „Sołacz”. Budynek, który wcześniej funkcjonował podczas Wystawy Wschodnioniemieckiej w 1911 roku, przeszedł drobne modyfikacje na potrzeby parku.

W obiekcie znajdował się lokal gastronomiczny oraz ogród restauracyjny z przeszklonym, okrągłym wejściem. Wraz z rosnącą liczbą gości, dobudowano werandę z oknami przesuwnymi, co zwiększyło jego atrakcyjność. Pierwszym dzierżawcą lokalu był Franz Mlody, a następnie Jan Müller i Jan Budzyński. W 1913 roku na stawku parku pojawiły się wypożyczalnie łódek spacerowych oraz pomosty, a park uzyskał również tramwajowe połączenie z centrum Poznania.

Podczas I wojny światowej Park Sołacki nie doznał znaczących zniszczeń. Po wojnie, polskie władze dbały o jego utrzymanie, wydając środki na jego modernizacje i utrzymując porządek dzięki patrom. W latach 20-tych zainwestowano w rekultywację terenu, remont mostów i oczyszczenie stawów, co przyczyniło się do tego, że park stał się ulubionym miejscem spacerów dla poznaniaków, organizującym różnorodne wydarzenia kulturalne.

Park Sołacki był znany z Kiermaszy Sołackich oraz weekendowych festynów. Szczególnie w letnie dni park tętnił życiem, przyciągając tłumy mieszkańców dzięki swojemu wyjątkowemu klimatowi i możliwościom spędzania czasu na świeżym powietrzu. II wojna światowa, mimo że przyniosła pewne zmiany, nie spowodowała większych zniszczeń. Okupanci zmienili nazwę parku na Kuhndorfpark, a po wojnie na krótko nosił on imię Stalina, jednak nie odebrało to mieszkańcom chęci do korzystania z jego uroków.

W późniejszych latach park przeszedł wiele zmian, włączając modernizacje ścieżek i oświetlenia, ale zachował swoją popularność jako miejsce rekreacji. Po pożarach budynku restauracyjnego, w 1992 roku powstała nowa restauracja Meridian, nawiązująca do oryginalnego stylu budynku.

W 1993 roku parku przeprowadzono akcję rekultywacji stawów, co umożliwiło przywrócenie ich do stanu sprzed wielu lat. Niedawno, w grudniu 2008 roku, w parku postawiono rzeźbę „Dwie kobiety” autorstwa Sylwestra Ambroziaka, która wzbudziła kontrowersje, lecz wprowadziła nowe elementy do krajobrazu parku.

Dziś Park Sołacki cieszy się niesłabnącą popularnością, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów. Jest miejscem, gdzie można odnaleźć spokój i ciszę, będąc jednocześnie atrakcyjną przestrzenią do rekreacji, w tym także dla rowerzystów.

Przyroda

W parku wyróżnia się bogaty i różnorodny drzewostan, który przyciąga uwagę odwiedzających. Znajdziemy tutaj wiele egzotycznych gatunków, takich jak daglezja, choina kanadyjska oraz cypryśnik błotny. Dodatkowo klon tatarski i klon srebrzysty, posadzone w okolicy stawu, tworzą główny motyw krajobrazowy parku, zapewniając malownicze widoki. Takie naturalne aspekty parku wzbogacają jego zróżnicowane środowisko, które uzupełniają piękne skupiska kwitnących krzewów ozdobnych oraz interesująca roślinność runa.

Fauna Sołackiego Parku jest równie bogata. Liczne gatunki ptaków sprawiają, że to miejsce tętni życiem. Wśród nich można zaobserwować rzadką mandarynkę, której ojczyzną jest południowo-zachodnia Azja, a także dzięciołka. W latach 1990–2002 odnotowano w parku pojedyncze pary dzięcioła zielonosiwego, który również zasługuje na uwagę.

W 2014 roku, na martwym pniu drzewa, którego gatunek był trudny do określenia, odkryto przedstawiciela niezwykle rzadkiego gatunku mrówkowatych: Temnothorax corticalis. To stanowisko jest trzecim na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej i pierwszym, w którym zarejestrowano ten gatunek w miejskiej zieleni. W parku gniazdowały również nadrzewnica czteroplamka oraz mrówka pniowa. W 1985 roku odnotowano pojedynczego chrząszcza Onthophagus nuchicornis, a w 2005 roku – osobnika Rhyzobius litura. Ten ostatni nie był wynotowywany na tym terenie przez ponad trzydzieści wcześniejszych lat. W 2020 roku znaleziono pajęczaka Ameroseius ulmi na rozkładającym się żagwiaku łuskowatym, co potwierdza znaczenie tego ekosystemu.

Historia odkryć przyrodniczych w parku sięga 1931 roku, kiedy to odnotowano bardzo rzadką w Polsce odmianę grzyba – truflę rudą (Tuber rufum) o wymiarach 2×10 mm. Odkrycie to było dziełem anonimowego mykologa, a okaz przekazano słynnemu szwajcarskiemu naukowcowi – Edmundowi Fischerowi, który włączył go do zbiorów Muzeum Botanicznego w Bernie. W tym samym okresie Fischer znalazł również grzyba z rodzaju Hymenogaster – Hymenogaster posnaniensis, występującego tylko w tym miejscu na świecie. W zimie 1930/1931, prof. Feliks Teodorowicz odkrył tu owocniki płomiennicy zimowej, a po 2000 roku natrafiono na stanowisko muchomora szyszkowatego.

---

Oceń: Park Sołacki

---