Andrzej Beryt

---

Edukacja

Andrzej Beryt swoje pierwsze kroki w edukacji stawiał w Technikum Budowlanym. Po zakończeniu nauki zdecydował się na studiowanie historii sztuki, którą zgłębiał na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Jego kariera zawodowa obejmowała pracę w różnych renomowanych instytucjach, takich jak Instytut Technologii Drewna, a także w przedsiębiorstwie Robót Kolejowych oraz w Przedsiębiorstwie Państwowym Pracownie Konserwacji Zabytków w Poznaniu. Te doświadczenia pomogły mu w rozwijaniu umiejętności potrzebnych w obszarze, w którym się specjalizował.

Dodatkowo, Andrzej ukończył podyplomowe studium muzeologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego bogate wykształcenie oraz zdobyte doświadczenie zawodowe były fundamentem dla jego twórczej działalności jako muzealnika.

Praca zawodowa

Andrzej Beryt miał znaczący wpływ na historię oraz działalność muzealnictwa w regionie. W początkowym etapie powstawaniaMuzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII, które powstało dzięki inicjatywie byłych więźniów oraz wsparciu lokalnych władz, był jednym z kluczowych realizatorów. Jego rola nie ograniczała się tylko do tej placówki; od roku 1976 aktywnie współtworzył także Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie dawnego obozu karno-śledczego. W tym okresie przejął odpowiedzialność za zarządzanie terenem oraz budynkami związanymi z działalnością tych muzeów.

Jako wieloletni dyrektor Muzeum w Żabikowie, Andrzej Beryt nie tylko organizował wystawy, ale także prowadził różnorodne spotkania z byłymi więźniami oraz przedstawicielami organizacji kombatanckich, takich jak Szare Szeregi czy Armia Krajowa. W latach 2000 zainicjował rozbudowę placówki, co przyczyniło się do jej wzrostu znaczenia. Jego podopieczni ze muzeum gromadzili oraz katalogowali setki tysięcy dokumentów związanych z historią więźniów, propagując jednocześnie wiedzę o dziejach Wielkopolski w czasach II wojny światowej. Organizowano także spotkania edukacyjne z młodzieżą, w tym na workcampach, gdzie młodzi ludzie z różnych krajów pracowali nad porządkowaniem i opisywaniem fragmentów macew.

Andrzej Beryt był również odpowiedzialny za ochronę pozostałości po byłym niemieckim obozie pracy dla Żydów, który znajdował się w okolicy. W ramach tej działalności identyfikował i zabezpieczał żydowskie nagrobki oraz ich fragmenty w Poznaniu i okolicach, zazwyczaj w rejonie dawnego cmentarza żydowskiego przy ul. Głogowskiej. Na jego pomysł powstało lapidarium w kształcie menory, które znajduje się w kwaterze żydowskiej cmentarza Miłostowo.

W roku 1983 Beryt przekazał granit, z którego wzniesiono pomnik upamiętniający Żydów, którzy pracowali przy budowie autostrady w latach 1941–1943. Odsłonięcie pomnika miało miejsce w 40. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim na terenie Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie. Jego zaangażowanie ujawnia się także w budowie pomnika Ofiar obozu pracy dla Żydów w Poznaniu, usytuowanego przy stadionie miejskim, który powstał z inicjatywy władz Poznania oraz Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Poznaniu.

W ramach swoich obowiązków w Muzeum, Beryt pełnił także funkcję specjalisty w Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich IPN w Warszawie oraz starszego inspektora w Wojewódzkim Komitecie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Poznaniu. Dodatkowo, pełnił rolę dyrektora poznańskiej filii Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach oraz był wiceprzewodniczącym (w niezależnej) Izraelickiej Gminy Wyznaniowej w Poznaniu, która została założona w 1998 roku, ale rozwiązana na żądanie Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w 2014 roku.

Andrzej Beryt był także aktywnym członkiem wielu organizacji, które skupiały się na sztuce, zabytkach oraz żydowskiej kulturze i religii. Jako członek Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej, uczestniczył w programach edukacyjnych skierowanych do niemieckich uczniów, organizowanych przez Maximilian-Kolbe-Werk. Regularnie brał również udział w spotkaniach Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu w Polsce.

Po wielu latach owocnej pracy, przeszedł na emeryturę 14 lipca 2009 roku, a w żabikowskim muzeum zorganizowano z tej okazji wystawę ukazującą jego dorobek. Jego pogrzeb odbył się 20 stycznia 2021 roku na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu.

---

Oceń: Andrzej Beryt

---