Moric Goldhaar, znany również jako Michał Goldhaar, to postać, która na zawsze zapisała się w historii polskiego rynku książki. Urodził się w 1840 roku w Poznaniu, w sercu ówczesnej Polski, a swoje życie zakończył w 1900 roku w tym samym mieście.
Był on nie tylko księgarzem, ale także przedsiębiorcą oraz aktywnym społecznikiem, który wspierał lokalne inicjatywy w Kielcach, przyczyniając się tym samym do ich rozwoju kulturalnego i edukacyjnego.
Życiorys
Moric Goldhaar wywodził się z Poznania, a w 1861 roku osiedlił się w Kielcach. Obserwując rosnące zainteresowanie literaturą, rok później na stałe związał się z tym miastem. W ówczesnych czasach, w Hotelu Europejskim przy ulicy Dużej 6, założył swoją pierwszą księgarnię, którą później przeniósł do własnego budynku przy ulicy Małej 35. Jego księgarnia nosiła pełną nazwę: Księgarnia i Skład Nut Muzycznych, Atlasów i Map Geograficznych oraz Materiałów Piśmiennych.
Goldhaar specjalizował się w sprzedaży książek, ksiąg rachunkowych oraz papierów. Utrzymywał również ważne relacje z Kielecką Dyrekcją Naukową, dostarczając materiały edukacyjne dla szkół niedzielnych oraz chederów. Wydawał kalendarze oraz różnorodne publikacje, a obok prowadzenia księgarni, uruchomił Kantor Loterii Państwowej i przytulną czytelnię. W tej ostatniej można było znaleźć utwory literackie w języku polskim, francuskim, rosyjskim i niemieckim. Z oferty jego księgarni korzystał m.in. Stefan Żeromski.
W roku 1870, wspólnie z Leonem Gautierem, byłym naczelnikiem powiatu kieleckiego, zainicjował wydawanie „Gazety Kieleckiej”, która miała na celu reprezentowanie intelektualnych aspiracji lokalnej społeczności oraz popularyzowanie programu pracy organicznej. W gazecie pojawiały się ogłoszenia dotyczące książek, kalendarzy, a także ofert lokalnych banków, młynów i piekarni.
Dzięki posiadaniu dóbr w Bełku, Goldhaar zyskał status członka Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. W Kielcach założył Dom Bankowy, który posiadał filię w Radomiu. Na przełomie XIX wieku zrealizował projekt budowy nowoczesnego młyna parowego, co podkreśla jego przedsiębiorczość i innowacyjność.
Zmarł w 1900 roku w Poznaniu, a jego miejsce spoczynku znajduje się w Kielcach. W testamencie przeznaczył 6 tysięcy rubli na wsparcie Towarzystwa Pomocy dla Ubogich Wyznania Mojżeszowego oraz 600 rubli na cele społeczne. Niestety, w trakcie II wojny światowej jego grób został zdewastowany, co stanowi smutny epilog jego życia oraz działalności.
Przypisy
- P. Słupski: Historia reklamy w dawnych Kielcach. kielce.gazeta.pl. [dostęp 05.04.2012 r.]
- J. Pazdur: Dzieje Kielc 1864–1939. Wrocław: Ossolineum, 1971, s. 33.
- K. Urbański, op.cit., s. 142.
- K. Urbański, op.cit., s. 93.
- K. Urbański, op.cit., s. 52.
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Wojciech Kandulski | Antoni Lewalski | Izabella Łukomska-Pyżalska | Antoni Bryliński | Antoni Krzyżanowski | Władysław Hedinger | Ewa Mielcarek | Dominika Kulczyk | Edmund Węcławski | Tadeusz Marchlewski | Józef Sroczyński | Karol Rudolf Vetter | Józef Zeyland | Wojciech Gola | Jacek Kseń | Jarosław Leitgeber | Carl Hartwig | Sebastian Kulczyk | Jan Smulski | Grażyna KulczykOceń: Moric Goldhaar