Rufina Ludwiczak


Rufina Stella Ludwiczak, urodzona 23 lipca 1906 roku w Poznaniu, a zmarła 14 sierpnia 2001 roku w tym samym mieście, była wybitną postacią w dziedzinie nauki i edukacji w Polsce. Choć zmarła wiele lat temu, jej osiągnięcia w obszarze farmacji i chemii czynią ją osobą niezwykle ważną dla historycznego kontekstu polskiej nauki. Była ona nie tylko farmaceutką i chemikiem, ale także cenionym nauczycielem akademickim, która pracowała na Uniwersytecie Poznańskim oraz Akademii Medycznej w Poznaniu.

Rufina Ludwiczak była również aktywna w polityce jako posłanka na Sejm PRL III kadencji, gdzie her zaangażowanie w sprawy publiczne przyczyniło się do jej rozpoznawalności. Jej życie i dokonania pozostają inspiracją dla wielu współczesnych naukowców i nauczycieli, a jej wkład w rozwój polskiej farmacji i chemii niezaprzeczalnie zasługuje na uznanie.

Rodzina

„Rufina Ludwiczak pochodzi z rodziny, w której historia i tradycja mają duże znaczenie. Jej ojciec, Ignacy, który był krawcem, oraz matka, Konstancja Kurczewska, również wykonująca ten zawód, stanowili fundament dla jej rodzeństwa i przyszłości. Dzięki zapobiegliwości swoich rodziców, Jana i Salomei z Pawelów, Ignacy zdobył wykształcenie w Królewskim Gimnazjum im. Augusty Wiktorii, co otworzyło mu drzwi do kariery krawieckiej. Od 1912 roku prowadził własny sklep krawiecki, co pozwoliło mu zapewnić rodzinie lepsze warunki życia.

Rufina miała czworo rodzeństwa: Witalisa, Zdobysława, Kazimierę oraz Bogdana, co sprawiało, że w domu zawsze panowała żywa atmosfera, pełna dziecięcych gier i beztroski.

Warto zaznaczyć, że w jej rodzinie był również stryj, ksiądz Antoni Ludwiczak, który mógł wpływać na życie duchowe i kulturalne rodziny. Niestety, czas Wielkiej Wojny przyniósł zmiany, gdyż ojciec Rufiny został powołany do wojska, co skutkowało likwidacją sklepu. Jego powrót nastąpił już po rozpoczęciu powstania wielkopolskiego, co było istotnym momentem w ich życiu rodzinnym.”

Wykształcenie i praca zawodowa

Rufina Ludwiczak od 1913 roku uczyła się w Prywatnej Wyższej Szkole Żeńskiej Mathilde Wegener. Jej formalne wykształcenie wzbogacały nieformalne spotkania, na których przyswajała wiedzę z zakresu religii oraz języka polskiego. To również czas jej zaangażowania w tajną drużynę harcerską imienia Emilii Plater. W okresie wojennym nauka odbywała się w budynku technikum budowlanego, a po wybuchu powstania, zaczęto kształcić w języku polskim. Niestety, wiosną 1919 roku instytucja została zlikwidowana, co zmusiło ją do kontynuacji edukacji w Państwowej Uczelni Żeńskiej im. Dąbrówki w Poznaniu.

Na tym etapie kluczową postacią w jej życiu zawodowym była nauczycielka chemii, Eufemia Mendlewska. W latach 1925-1932 Rufina studiowała chemię w Poznaniu, gdzie napisała pracę magisterską pt. „O kupreidynie i niektórych jej pochodnych” pod kierunkiem profesora Jerzego Suszki. Po uzyskaniu stopnia magistra, rozpoczęła pracę w Uniwersytecie Ludowym w Dalkach jako nauczycielka przedmiotów takich jak chemia, fizyka, język polski oraz muzyka, grając na fisharmonii. Profesor Suszko jednak dostrzegł potencjał Rufiny i zachęcił ją do dalszej kariery naukowej.

Od 1933 roku była asystentką-wolontariuszką w Zakładzie Chemii Organicznej Uniwersytetu Poznańskiego. W 1936 roku broniła swoją pracę doktorska, zatytułowaną „O nowych przekształceniach chinidyny pod wpływem kwasu siarkowego”, za którą otrzymała srebrny medal swojej uczelni. Tuż przed wybuchem II wojny światowej została wyróżniona nagrodą pieniężną przez Polską Akademię Umiejętności.

Po 1 września 1939 roku, pomimo gotowości do kontynuacji pracy naukowej, Rufina nie mogła jej podejmować przez zakazy wprowadzone przez niemieckie władze okupacyjne. W końcu 1939 roku została wysiedlona do Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie zabrała ze sobą notatki oraz wyniki swoich eksperymentów. W styczniu 1940 roku, dzięki profesorowi Suszce, zamieszkała w Krakowie i rozpoczęła pracę w fabryce chemicznej „Fluor”.

Od jesieni tego roku uczyła chemii w Żeńskiej Szkole Ekonomiczno-Handlowej, która została zamknięta w 1941 roku. Następnie podjęła pracę w Państwowej Szkole Chemotechników. W momencie, gdy Niemcy zorganizowali laboratorium badania przetworów ogrodnictwa, Rufina przyłączyła się do zespołu z profesorem Suszką, gdzie prowadzono badania jakości marmolad i win. W tym miejscu sprawowała również tajne nauczanie dla studentów farmacji i medycyny z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Ziem Zachodnich, w co aktywnie zaangażowała się w roku akademickim 1944/1945.

Wiosną 1945 roku Rufina wróciła do Poznania i w tym samym roku uzyskała habilitację. W latach 1945-1946 prowadziła wykłady dotyczące chemii środków spożywczych. Między 1945 a 1948 rokiem była także zastępcą profesora w Akademii Handlowej w Poznaniu, a także kierownikiem Katedry i Zakładu Technologii i Towaroznawstwa tamże.

W 1948 roku wyjechała na pobyt naukowy do Glasgow i objęła kierownictwo Katedry Chemii Organicznej i Biologicznej na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie prof. Suszko sprawował opiekę jako kurator do jej powrotu w 1949 roku. Wydział Farmaceutyczny w 1950 roku został przeniesiony do Akademii Medycznej w Poznaniu. W 1952 roku Rufina została prodziekanem wydziału, a między 1952 a 1962 oraz w 1966 roku pełniła funkcję dziekana. W latach 1962–1965 była prorektorem do spraw nauki oraz przez wiele lat członkiem Senatu Akademii Medycznej.

Po 1948 roku miała status profesora nadzwyczajnego, a od 1966 roku profesora zwyczajnego. W 1976 roku przeszła na emeryturę i została pochowana na Cmentarzu Junikowskim.

W latach 1961-1965, jako osoba bezpartyjna, pełniła mandat posłanki na Sejm PRL z okręgu Poznań, biorąc aktywny udział w pracach Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej. Rufina Ludwiczak została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Przypisy

  1. a b www.sejm.gov.pl [dostęp: 24.08.2018 r.]
  2. A. Magowska, Rufina Stella Ludwiczak (1906-2001) – chemik organik, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 50, 2005, 1, s. 149.
  3. A. Magowska, Rufina Stella Ludwiczak (1906-2001) – chemik organik, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 50, 2005, 1, s. 144–148.
  4. A. Magowska, Rufina Stella Ludwiczak (1906-2001) – chemik organik, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 50, 2005, 1, s. 143–144.
  5. A. Magowska, Rufina Stella Ludwiczak (1906-2001) – chemik organik, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 50, 2005, 1, s. 143.
  6. A. Magowska, Rufina Stella Ludwiczak (1906-2001) – chemik organik, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 50, 2005, 1, s. 141–143.
  7. A. Magowska, Rufina Stella Ludwiczak (1906-2001) – chemik organik, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 50, 2005, 1, s. 141.
  8. W. Szafrański, Witalis Ludwiczak – prawnik z olimpijskim paszportem, Poznań 2004, s. 7, 9.

Oceń: Rufina Ludwiczak

Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:20