Witold Nawrocki


Witold Antoni Nawrocki, który przyszedł na świat 7 sierpnia 1934 roku w Poznaniu, a zmarł 19 października 2013 roku w Warszawie, był osobą o wielkich osiągnięciach w dziedzinie literatury. Był polskim historykiem literatury, krytykiem literackim, eseistą oraz tłumaczem, który pozostawił znaczący ślad w polskiej kulturze.

Nawrocki swoją karierę akademicką rozwijał na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz na wielu innych uczelniach, gdzie jako nauczyciel akademicki wpływał na kolejne pokolenia studentów. Jako profesor nauk humanistycznych, miał ogromny wpływ na rozwój studiów literackich w Polsce.

Jednak jego działalność nie ograniczała się jedynie do świata akademickiego; był także aktywnym działaczem komunistycznym, a w czasach PRL wspierał polityki, które ograniczały wolność twórczą, co czyniło go postacią kontrowersyjną. Jego prace oraz idee są dziś przedmiotem wielu analiz i debat, które podkreślają złożoność jego osobowości oraz kariery.

Życiorys

Witold Nawrocki był synem Antoniego i Wandy. Swoją edukację zakończył w 1958 roku, kiedy to uzyskał dyplom z zakresu filologii na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach. Pracował tam w latach 1958–1962, zdobywając doświadczenie w środowisku akademickim. W 1976 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, a w 1984 kolejny awans w postaci tytułu profesora nadzwyczajnego.

W okresie 1962–1973 Nawrocki pełnił istotną rolę jako zastępca redaktora naczelnego Wydawnictwa „Śląsk” w Katowicach. Dodatkowo, w latach 1967–1971 zasiadał na stanowisku kierownika literackiego Teatru im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. W latach 1966–1970 współpracował z redakcją „Miesięcznika Literackiego”, co podkreśla jego aktywność w sferze kultury literackiej.

Od 1972 do 1981 roku był związany z Uniwersytetem Śląskim, gdzie przez trzy lata pełnił rolę prodziekana Wydziału Filologicznego, a następnie, w latach 1977–1980, objął stanowisko dziekana tego wydziału. Był także twórcą i kierownikiem Zakładu Teorii Kultury i Polityki Kulturalnej w latach 1973–1981.

W trudnym okresie stanu wojennego w Polsce, w 1982 roku, Nawrocki był członkiem komisji weryfikującej dla pracowników Śląskiego Instytutu Naukowego w Katowicach. Rok 1984 przyniósł mu nową rolę jako dyrektora Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Następnie, w latach 1986–1990 był profesorem oraz kierownikiem Zakładu Podstawowych Problemów Kultury w Akademii Nauk Społecznych przy Komitecie Centralnym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Nawrocki dołączył do PZPR w 1961 roku. Pełnił także funkcję konsultanta w Instytucie Podstaw Marksizmu i Leninizmu przy Komitecie Centralnym PZPR w Warszawie w latach 1979–1980. Od 15 lutego 1983 do 24 lipca 1986 roku kierował Wydziałem Kultury KC PZPR.

W 1983 roku został wybrany do Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W latach 1986–1988 zasiadał w Prezydium Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta Zamościa oraz był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego w latach 1986–1989. Dodatkowo, w latach 1986–1990 pełnił rolę redaktora naczelnego tygodnika „Kultura”.

Był również członkiem Komitetu Słowianoznawstwa Polskiej Akademii Nauk i Narodowej Rady Kultury od 1982 roku. W czasach PRL publicznie wyrażał swoje poglądy na temat ograniczeń w wolności wypowiedzi twórców kultury, co jak zauważył Kazimierz Orłoś, podkreślało jego rolę jako „czołowego krytyka literackiego pozostającego na usługach władzy”.

Witold Nawrocki zmarł 19 października 2013 roku. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Katowicach, przy ul. Murckowskiej, gdzie został pochowany 25 października 2013 roku.

Wybrane publikacje

Oto wybrane publikacje autorstwa Witolda Nawrockiego, które ilustrują jego wkład w literaturę oraz działalność oświatową.

  • Działalność oświatowa i literacka Juliusza Ligonia, Katowice 1962,
  • Jan Kupiec – poeta z łąki, Katowice 1963,
  • Katowickie środowisko literackie w latach 1945-1967 (współautor: Mirosław Fazan), Katowice 1969,
  • Trwanie i powrót. Szkice o literaturze Ziem Zachodnich, Poznań 1969,
  • Paukszta, Warszawa 1976.

Odznaczenia i nagrody

Witold Nawrocki został uhonorowany wieloma znaczącymi odznaczeniami oraz nagrodami, które podkreślają jego wkład w rozwój kultury i społeczeństwa. Poniżej przedstawiamy listę jego wyróżnień:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Złota honorowa odznaka Trybuny Robotniczej (1978),
  • Nagroda im. Karola Miarki (1984).

Przypisy

  1. Kazimierz Orłoś, Dzieje człowieka piszącego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, s. 434.
  2. 26 czerwca 1983 r. "Życie Literackie" o "swobodzie wypowiedzi". interia.pl, 26.06.2017 r. [dostęp 28.04.2018 r.]
  3. Witold Nawrocki. nekrologi.wyborcza.pl, 22.10.2013 r. [dostęp 01.05.2020 r.]
  4. Witold Nawrocki. 22.10.2013 r. [dostęp 16.08.2016 r.]
  5. Społeczny Komitet Odnowy Starego Miasta. zamosciopedia.pl. [dostęp 01.05.2020 r.]
  6. Wręczenie złotych odznak "TR" [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 132, 12.06.1978 r., s. 1.
  7. a b c d e f g h Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL: Witold Antoni Nawrocki. ipn.gov.pl. [dostęp 01.05.2020 r.]
  8. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [online] [dostęp 01.11.2016 r.] [zarchiwizowane 03.10.2017 r.]

Oceń: Witold Nawrocki

Średnia ocena:4.52 Liczba ocen:23