Osiedle galeriowców na Zawadach

---

Historia i architektura

„Zespół składa się z trzech bloków mieszkalnych, które posiadają cztery kondygnacje i są zlokalizowane równolegle do ulic: Zawady, od frontu kompleksu, oraz Chlebowej, w części tylnej. Osiedle powstało w odpowiedzi na rosnące potrzeby mieszkaniowe miasta, które odczuwało dotkliwy głód mieszkań w drugiej połowie lat 30. XX wieku, po zakończeniu okresu Wielkiego kryzysu. Realizacja osiedla była zgodna z modernistycznymi ideami ruchu Bauhaus oraz zaleceniami Towarzystwa Osiedli Robotniczych, które było organizacją ogólnopolską mającą na celu poprawę jakości mieszkań i osiedli przeznaczonych dla robotników, przy jednoczesnej optymalizacji kosztów budowy i utrzymania. Towarzystwo to kierowało się skrajnie nowoczesnymi teoriami Bruna Tauta, a także poszukiwało, w ramach różnych konkursów architektonicznych, modeli typowych domów, które można byłoby realizować na dużą skalę.

Całość osiedla została zbudowana w latach 1935–1939 na podstawie projektu Jerzego Tuszowskiego, który został wybrany po odrzuceniu wcześniejszego, bardziej zachowawczego projektu autorstwa Władysława Czarneckiego z lat 1928-1930, z przyczyn, które nigdy nie zostały ujawnione.

Budynki charakteryzują się obecnością galerii, z których mieszkańcy wchodzili do swoich lokali oraz na klatki schodowe zlokalizowane w oddzielnych pionach budynków. Aby zoptymalizować naturalne oświetlenie mieszkań, domy ustawione zostały na osi północ-południe (okna wychodzą na wschód). Odrzucono pomysł podwórek, a zamiast tego, zapewniono dużą ilość terenów zielonych. Taki sposób organizacji przestrzeni miejskiej był wyraźnym sprzeciwem wobec częściej spotykanych wówczas, bardziej tradycyjnych projektów osiedli komunalnych w Poznaniu, w tym i tych realizowanych przez tego samego architekta, jak na przykład Osiedle socjalne na Zagórzu oraz Osiedle robotnicze na Górczynie. Było to ostatnie osiedle w Poznaniu, które zostało wzniesione przed II wojną światową.

Mieszkania charakteryzowały się stosunkowo niewielkim metrażem, wynoszącym do 38 m², a wszystkie posiadały węzły sanitarne. Projekt przewidywał także wspólne pralnie i suszarnie na poddaszach oraz place zabaw pomiędzy budynkami. Układ pomieszczeń był prosty i powtarzalny, co umożliwiało łatwą adaptację mieszkańców do nowego standardu życia.

Obecnie ten zespół budynków jest wpisany do rejestru zabytków, stanowiąc doskonały przykład międzywojennej, awangardowej architektury miejskiej.

Komunikacja

Osiedle Zawady zapewnia dogodny dostęp do komunikacji miejskiej, co jest istotne dla mieszkańców oraz odwiedzających. Dojazd do osiedla jest realizowany przez różne tramwaje i autobusy MPK Poznań, które obsługują kilka linii. Wśród nich znajdują się linie 5, 173, 185, 312, 320, 321, 323, 341 oraz 342, które docierają do przystanku lub pętli Zawady oraz przystanku Koronkarska.

---

Oceń: Osiedle galeriowców na Zawadach

---