Poznańskie Centrum Dziedzictwa

---

Historia

Instytucja znana jako Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT została powołana uchwałą Rady Miasta Poznania 1 października 2009 roku. Jej powstanie miało miejsce w wyniku przekształcenia Biura Programu „Trakt Królewsko-Cesarski”, które działało w latach 2006–2009 w ramach Wydziału Rozwoju Urzędu Miasta Poznania.

Jako samodzielna instytucja kultury, Centrum było odpowiedzialne za organizację Traktu Królewsko-Cesarskiego, który stał się głównym szlakiem turystycznym Poznania. Realizacja tego ambitnego zadania wiązała się z wdrożeniem Narodowej Strategii Rozwoju Kultury przez samorząd Miasta Poznań, a zwłaszcza z Narodowym Programem Kultury „Ochrona Zabytków i Dziedzictwa Kulturowego na lata 2004 – 2013”. Program ten miał na celu wzmocnienie tożsamości narodowej oraz zachowanie zarówno materialnego, jak i niematerialnego dziedzictwa kulturowego poprzez tworzenie narodowych produktów turystycznych.

Poznań został uznany za jedno z pięciu miast w Polsce o największym potencjale do rozwoju markowych produktów turystyki kulturowej. Trakt Królewsko-Cesarski miał stać się jednym z takich produktów. W 2006 roku Rada Miasta Poznania przyjęła Strategię Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego „Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu”, co stanowiło kluczowy dokument wytyczający kierunki rozwoju turystyki kulturowej w mieście. W ten sposób, samorząd Poznania, jako drugi w Polsce po Warszawie, rozpoczął prace nad stworzeniem głównego produktu turystycznego tego miasta.

W okresie lat 2009–2014, Centrum, poza zarządzaniem Traktem Królewsko-Cesarskim, współrealizowało z Miastem Poznań projekt „Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu – kolebka państwowości i chrześcijaństwa w Polsce”. Był to rozwój koncepcji markowych produktów turystycznych w formie centrum interpretacji dziedzictwa. Efektem tej inicjatywy było powstanie i otwarcie 1 maja 2014 roku Bramy Poznania.

W 2020 roku Centrum postanowiło zmienić swoją nazwę oraz statut, przyjmując nową, która obowiązuje od 1 stycznia 2021 roku – Poznańskie Centrum Dziedzictwa. W historii instytucji na czołowych stanowiskach dyrektorskich swoje role pełnili:

• Lech Łangowski (2009−2013),
• Robert Mirzyński (2013–2019),
• Monika Herkt-Rynarzewska (2019-obecnie).

Misja

Misyjna wizja Centrum ma na celu ustanowienie współczesnej instytucji, która działa na rzecz społeczności, w obszarze kultury oraz turystyki. Naszym celem jest efektywne łączenie przeszłości z teraźniejszością, co z kolei wpływa na rozwój zarówno społeczny, jak i indywidualny mieszkańców Poznania.

Jesteśmy prospołeczną instytucją miejską, aktywną w obszarach kultury i turystyki. Czerpiąc z dziedzictwa Poznania inspirujemy codzienny rozwój społeczny i indywidualny. Działamy wspólnie.

Nasze działania zmierzają do tworzenia wspólnoty, która korzysta z bogactwa lokalnej kultury, a jednocześnie dąży do jej ochrony i promowania wśród szerszej publiczności.

Działalność

Centrum angażuje się w szereg aktywności kulturalnych, które obejmują turystykę, edukację, wystawy oraz wydawnictwo, a także różne formy animacji społecznej. Jego działalność ma na celu interpretację oraz ochronę dziedzictwa kulturowego Poznania, zarówno w aspekcie materialnym, jak i niematerialnym, a także w kontekście przyrodniczym.

Zespół Centrum tworzą zarówno etatowi pracownicy, jak i grupa współpracowników z sektora kultury. Praca Rady Programowej towarzyszy każdej kadencji Dyrektora, co przyczynia się do efektywnego realizowania misji instytucji.

Centrum osiąga swoje cele poprzez wykorzystanie własnych marek produktowych oraz różnorodne projekty. Oferuje również wydawnictwa, w tym publikacje książkowe, takie jak „Freeman Tilden Interpretacja dziedzictwa”, a także bezpłatny rocznik zatytułowany „DZIKHI BIT”.

Marki produktowe

Działalność poznańskiego ośrodka realizowana jest poprzez różne marki produktowe, które stanowią kluczowy element oferty. Wśród tych marek można wskazać Trakt Królewsko-Cesarski, Bramę Poznania, Galerię Śluza, Fest Fyrtel oraz Centrum Szyfrów Enigma, które funkcjonuje od 2021 roku.

Trakt Królewsko-Cesarski

Trakt Królewsko-Cesarski to istotny element turystyki kulturalnej w Poznaniu, który zespala najważniejsze atrakcje turystyczne miasta. Ścieżka ta prezentuje obiekty związane z regionalnym dziedzictwem kulturowym, a jej narracja osadzona jest w kontekście historii lokalnej społeczności. Główna oś Traktu przebiega przez historyczną część Poznania – od Ostrowa Tumskiego aż do Zamek Cesarski. Wzdłuż tej osi zorganizowane są cztery główne szlaki (Ostrów Tumski, Stary Rynek, Stare Miasto, Śródmieście), a także szlaki uzupełniające i tematyczne, do których należą m.in. Szlak Dziedzictwa Żydów, Szlak Dziedzictwa Reformacji, Poznański Szlak Kobiet, Poznański Szlak Nauki oraz Poznański Szlak Wody i Zieleni. W ramach promocji marki Traktu Królewsko-Cesarskiego odbywają się różne wydarzenia, takie jak:

• Weekend z Historią na Trakcie Królewsko-Cesarskim,
• Zabytek Otwarty (cykl spotkań).

Brama Poznania

Brama Poznania to nowoczesne centrum, które ma na celu interpretację dziedzictwa Ostrowa Tumskiego, oferując spacery po historii oraz kulturalne inicjatywy. Placówka ta mieści się w kompleksie zlokalizowanym w najstarszej części miasta na brzegu Cybiny, a jej nowoczesny budynek sąsiaduje z Śluzą Katedralną – odrestaurowanym obiektem hydrotechnicznym Twierdzy Poznań. Główna oferta Bramy Poznania obejmuje multimedialną ekspozycję, która przybliża historię oraz współczesność Ostrowa Tumskiego, a także przestrzeń wystaw czasowych w Śluzie Katedralnej. Oprócz wystawiania eksponatów, Brama prowadzi również projekty edukacyjne i kulturalne, w tym:

• Rzeka Żywa (coroczny cykl kulturalno-przyrodniczy w Bramie Poznania),
• Szkoła Dziedzictwa (program edukacyjny realizowany w latach 2016–2019).

Centrum Szyfrów Enigma

Centrum Szyfrów Enigma to współczesna przestrzeń wystawienniczo-edukacyjna, której celem jest przybliżenie zwiedzającym historii złamania szyfru niemieckiej maszyny Enigma oraz skutków, jakie miało to wydarzenie na przebieg II wojny światowej. Misją tej placówki jest edukacja oraz upamiętnienie pracy Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, matematyków z Poznania, którzy przyczynili się do pokonania niemieckiej maszyny szyfrującej. W marcu 2021 roku kierownikiem Centrum został Piotr Bojarski.

Galeria Śluza

Galeria Śluza, mieszcząca się w historycznym obiekcie dawnej Śluzy Katedralnej, stanowi część kompleksu Bramy Poznania. To miejsce, w którym Poznańskie Centrum Dziedzictwa regularnie organizuje tematyczne wystawy czasowe, prezentując różnorodne aspekty lokalnej kultury i historii.

Inne projekty

W obszarze działalności Poznańskiego Centrum Dziedzictwa realizowane są różnorodne projekty i inicjatywy, które mają na celu promowanie i zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego. Oto kilka z nich:

• Fest Fyrtel,
• Archiwum Społeczne Śródki,
• Poznański Szlak Legend dla Dzieci,
• DZIKHI BIT,
• seminaria z cyklu „Odbiorcy Instytucji Kultury”,
• działalność wydawnicza.

Stowarzyszenia i sieci

Centrum aktywnie uczestniczy w wielu stowarzyszeniach oraz sieciach współpracy w branży turystycznej i kulturalnej. Wśród nich możemy wymienić:

• Poznańską Lokalną Organizację Turystyczną,
• Wielkopolską Organizację Turystyczną,
• Szlak Piastowski,
• Climate Heritage Network.

Współpraca ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska

Centrum podpisało porozumienie o współpracy ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska 25 czerwca 2020 roku. Ta współpraca zainicjowała nowe działania, takie jak Wikiprojekt:GLAM/Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT.

Celem tego projektu jest rozszerzanie zasobów Wikipedii poprzez dodawanie nowych haseł, jak również wzbogacanie zbiorów Wikimedia Commons. Dzięki tym inicjatywom, Centrum przyczyniło się do zwiększenia dostępności wiedzy o regionie.

W roku 2020, Centrum było opiekunem kategorii „Zabytki Poznania” w międzynarodowym konkursie fotograficznym Wiki Lubi Zabytki, co podkreśla zaangażowanie w promowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego.

---

Oceń: Poznańskie Centrum Dziedzictwa

---