Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu

---

Nawiązanie historyczne w nazwie

„Królewskość” traktu w Poznaniu ma swoje korzenie w szeregach historycznych postaci, które odegrały istotną rolę w kształtowaniu państwowości oraz kultury Polski. Do najważniejszych z nich zaliczają się:

• Mieszko I,
• Dobrawa Przemyślidka,
• Bolesław I Chrobry,
• Mieszko II,
• Kazimierz Odnowiciel,
• Władysław Odonic,
• Przemysł I,
• Bolesław Pobożny,
• Przemysł II,
• Kazimierz Wielki,
• Ludwik Węgierski,
• Królowa Jadwiga,
• Władysław Jagiełło,
• Jan Olbracht,
• Kazimierz Jagiellończyk,
• Zygmunt Stary,
• Henryk Walezy,
• Zygmunt III Waza,
• Jan Kazimierz.

Historia „cesarskości” traktu natomiast, obejmuje kluczowe wizyty, które miały miejsce w dziejach Poznania:

• Ottona III, cesarza, który odwiedził Poznań w 1000 roku, w związku z zjazdem gnieźnieńskim,
• Napoleona Bonaparte, cesarza Francuzów, który przebywał w mieście w latach 1806, 1807 oraz dwukrotnie w roku 1812. Jego pierwsza wizyta miała miejsce w Kolegium Jezuickim, skąd dowodził armią, sprawiając, że Poznań stał się na kilka tygodni centrum europejskim,
• Wilhelma II, ostatniego cesarza Niemiec oraz króla Prus, który w Poznaniu zrealizował budowę zamku cesarskiego.

Trakt Królewsko-Cesarski po 2015

Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu jest symbolem kulturalnego dziedzictwa tego miasta, a jego historia jest głęboko związana z trudami i sukcesami wielu pokoleń poznaniaków. „Głównymi bohaterami” tego miejsca, według autorów opisu, są nie tylko samotni mieszkańcy, ale cała społeczność, zafascynowana perspektywą osiągnięcia sukcesu i metaforycznego „sięgania po koronę”. Nazwa traktu nawiązuje do tradycji monarszej, podkreślając zarówno więzi z dynastią Piastów, jak i z cesarzami, którzy mieli swój udział w historii Poznania.

Trasa ta jest przeznaczona do zwiedzania piechotą, rowerem lub środkami komunikacji miejskiej. Ponadto, trasa dzieli się na trzy kluczowe obszary oraz „oś główną”, mającą około 3 kilometrów długości, od Bramy Poznania do Zamku Cesarskiego. Oznakowano ją bordowymi tablicami z wyciętą koroną – znakiem identyfikacyjnym traktu. Obszary te to:

• Ostrów Tumski,
• Stare Miasto,
• Śródmieście.

Obszary te zawierają „szlaki główne” i „szlaki uzupełniające”, które, chociaż nie mają oznaczeń w przestrzeni miejskiej, zostały szczegółowo opisane w publikacjach turystycznych.

Szlak Główny: Ostrów Tumski i Katedra

• Śluza Katedralna,
• Brama Poznania,
• Rezerwat Archeologiczny Genius Loci,
• Muzeum Archidiecezjalne – dawna Akademia Lubrańskiego,
• Psałteria,
• Relikty Palatium,
• Kościół Najświętszej Marii Panny,
• Bazylika Archikatedralna św. Piotra i św. Pawła,
• Pałac arcybiskupi,
• Most Biskupa Jordana.

Szlak Uzupełniający: Śródka

• Śluza Katedralna / Brama Poznania,
• Tory tramwajowe w ulicy Dziekańskiej,
• Most Biskupa Jordana,
• Kamienica czynszowa przy ul. Ostrówek,
• Kościół św. Małgorzaty,
• Dawny dom kongregacji Filipinów,
• Dom „Pod Opatrznością”,
• Dawny Królewski Zakład dla Głuchoniemych,
• Kościół św. Kazimierza i dawny klasztor reformatów,
• Dawna szkoła elementarna,
• Dawny kościół i klasztor Reformatów,
• Kościół św. Jana Jerozolimskiego.

Szlak Uzupełniający: Chwaliszewo

• Dawny most i krzyż chwaliszewski,
• Dawne koryto Warty,
• Fragmenty murów przeciwpowodziowych,
• Dawny port rzeczny – przeładownia,
• Dawna gazownia, wodociągi i elektrownia na Grobli.

Szlak Główny: Stary Rynek

• Rynek,
• Ratusz,
• Pręgierz,
• Waga Miejska,
• Pałac Mielżyńskich,
• Pałac Działyńskich,
• Odwach,
• Kamienica Pinoccich,
• Kamienica „Pod Daszkiem”,
• Domki budników.

Szlak Główny: Stare Miasto

• Dawny kościół dominikanów,
• Dawna synagoga,
• Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa,
• Dawny kościół katarzynek,
• Dawne mury miejskie,
• Budynek straży pożarnej,
• Dawny zamek królewski,
• Kościół franciszkanów konwentualnych,
• Dawny budynek administracyjny,
• Dawny dom handlowy,
• Dawny Hotel Saski,
• Zespół pojezuicki,
• Fara,
• Dawna szkoła jezuicka,
• Dawne kolegium jezuickie,
• Dawna kolegiata św. Marii Magdaleny,
• Dawny Pałac Górków.

Szlak Uzupełniający: Stare Miasto – Wzgórze św. Wojciecha

• Kościół św. Wojciecha,
• Krypta Zasłużonych Wielkopolan,
• Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan,
• Kościół karmelitów,
• Plac Wielkopolski.

Szlak Uzupełniający: Piaski i Grobla

• Park Chopina,
• Kościół i klasztor bernardynów,
• Dawny kościół i klasztor bernardynek,
• Dawne gimnazjum św. Marii Magdaleny,
• Kościół Bożego Ciała,
• Dawna loża masońska,
• Dawna fabryka Zeylanda,
• Kościół Wszystkich Świętych – dawny ewangelicki kościół św. Krzyża.

Szlak Główny: Śródmieście

• Aleje Marcinkowskiego – dawna ulica Wilhelmowska,
• Plac Wolności – dawny plac Wilhelmowski,
• Biblioteka Raczyńskich,
• Bazar,
• Muzeum Narodowe – dawne Muzeum Cesarza Fryderyka III,
• Dawny Bank Wschodni,
• Dawny Bank Włościański,
• Dawny Dom Towarowy Hasse & Co.,
• Teatr Polski,
• Budynek Arkadii – dawny niemiecki Teatr Miejski,
• Ulica Kantaka – dawna ulica Bismarcka,
• Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk,
• Dawny Dom Poznańskiej Strzechy Budowlanej,
• Kościół Najświętszego Zbawiciela – dawny kościół ewangelicki św. Pawła,
• Collegium Maius UAM – dawna Pruska Komisja Osadnicza,
• Dawne Forum Cesarskie,
• Centrum Kultury „Zamek” – dawny Zamek Cesarski,
• Hotel Royal,
• Dawna szkoła elementarna,
• Biblioteka Uniwersytecka – Dawna Biblioteka Cesarza Wilhelma,
• Kościół św. Marcina,
• Kamienica przy ulicy Podgórnej.

Szlak Uzupełniający: Śródmieście – Szlak Władzy i Instytucji

• Polskie centrum: Biblioteka Raczyńskich, Bazar, PTPN,
• Dawne Prowincjonalne Towarzystwo Ogniowe,
• Dawny Królewski Konsystorz Ewangelicki,
• Sąd Rejonowy – dawny Królewski Sąd Powiatowy,
• Uniwersytet Artystyczny- dawne Ziemstwo Kredytowe,
• Komenda Policji – dawny Urząd Ceł,
• Uniwersytet Artystyczny – dawne Naczelne Dowództwo V Korpusu Armijnego,
• Dawny Główny Urząd Poczty.

Szlak Uzupełniający: Śródmieście – Szlak Twierdzy i Niepodległości

• Dawna Brama Berlińska,
• Ulica Taczaka – dawna ulica Ludwiki,
• Dawna Królewska Dyrekcja Kolei,
• Dawny blokhauz,
• Dawne koszary artyleryjskie,
• Kino Apollo.

Trakt Królewsko-Cesarski przed 2015

Wątki tematyczne traktu

W oparciu o bogate walory kulturowe Poznania stworzono cztery kluczowe wątki, które uwydatniają unikalność tego miasta. W pierwotnej koncepcji traktu pozwalały one turystom na wybór atrakcji, które ich najbardziej interesowały, skupiając się na różnych propozycjach kulturalnych i turystycznych podzielonych na następujące kategorie:

• Trakt Historii – „Tu zaczęła się Polska…”
• Trakt zabytków architektury – „Tak budował się Poznań – Trakt Pracy i Piękna”
• Trakt tradycji wielkopolskich – „Nie tylko pyry z gzikiem – Dobra Strawa i Zabawa”.

Przebieg traktu

Ścieżka Traktu odzwierciedla rozwój urbanistyki i architektury Poznania, zaczynając od miejsc, które były fundamentem Państwa Polskiego, aż po aktualny obraz miasta. Oś pierwotnego przebiegu traktu została wytyczona przez następujące miejsca: Jezioro Maltańskie – Kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami – Śródka – Most Jordana – Ostrów Tumski – Most Bolesława Chrobrego – Chwaliszewo – Stary Rynek – ul. Paderewskiego – plac Wolności – ul. 27 Grudnia – ul. Fredry – Most Teatralny – ul. J.H. Dąbrowskiego – Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Floriana.

Atrakcje i zabytki na trakcie

Trakt obfituje w liczne atrakcje oraz zabytki, które przyciągają turystów. Oto niektóre z nich:

• Kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami,
• Jezioro Maltańskie wraz z centrum sportowo-rekreacyjnym,
• Kolejka Parkowa Maltanka – stacja przy rondzie Śródka,
• Kościół św. Kazimierza,
• Kościół św. Małgorzaty,
• Klasztor filipinów,
• Most Biskupa Jordana,
• Brama Poznania,
• Śluza Katedralna,
• Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła,
• Pałac arcybiskupi,
• Osiedle socjalne na Zagórzu,
• Kościół Najświętszej Marii Panny in Summo,
• Psałteria,
• Muzeum Archidiecezjalne (budynek Akademii Lubrańskiego),
• Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia,
• Stara Gazownia,
• Nowa Synagoga,
• Pracownia i muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Poznaniu,
• Kościół Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych,
• Scena na piętrze,
• Mury miejskie,
• Kościół św. Wojciecha z Kryptą Zasłużonych Wielkopolan,
• Kościół św. Józefa i klasztor karmelitów bosych oraz Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan,
• Fort Winiary (Cytadela),
• Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa,
• Ratusz,
• Waga miejska,
• Studzienka Bamberki,
• Domki budnicze,
• Wielkopolskie Muzeum Wojskowe będące oddziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu,
• Galeria Miejska Arsenał,
• Odwach,
• Pałac Działyńskich,
• Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza,
• Pałac Mielżyńskich,
• Muzeum Instrumentów Muzycznych,
• Zamek Królewski, w którym mieści się Muzeum Sztuk Użytkowych,
• Kościół św. Antoniego Padewskiego i klasztor franciszkanów konwentualnych, w którego podziemiach znajduje się Makieta Dawnego Poznania,
• Pałac Górków – renesansowy pałac zajmowany przez muzeum archeologiczne,
• Kolegiata Farna,
• Kościół Wszystkich Świętych,
• Muzeum Etnograficzne,
• Muzeum Bambrów Poznańskich,
• Pomnik Latarnika,
• Kościół św. Franciszka Serafickiego,
• Kościół Bożego Ciała,
• Centrum Handlu, Sztuki i Biznesu Stary Browar,
• Teatr Muzyczny,
• Pomnik Starego Marycha,
• Kościół św. Marcina,
• Hotel Bazar,
• Muzeum Narodowe – Galeria Malarstwa i Rzeźby,
• Biblioteka Raczyńskich,
• Arkadia – siedziba Teatru Ósmego Dnia i Centrum Informacji Miejskiej,
• Biblioteka Uniwersytecka,
• Teatr Polski,
• Okrąglak,
• Kościół Najświętszego Zbawiciela,
• Collegium Maius,
• Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki,
• Zamek Cesarski, w którym mieści się Centrum Kultury „Zamek”,
• Pomniki: Poznańskiego Czerwca 1956 roku oraz Adama Mickiewicza,
• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza – Collegium Minus i Aula Uniwersytecka (sala koncertowa Filharmonii Poznańskiej im. Tadeusza Szeligowskiego),
• Aula Nova,
• Palmiarnia znajdująca się w Parku Wilsona,
• Stare Zoo,
• Mieszkanie-Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny,
• Teatr Nowy,
• zespół rezydencjonalny na Jeżycach,
• Gmach I Oddziału ZUS w Poznaniu,
• dawna Izba Rolnicza,
• zajezdnia tramwajowa przy ul. Gajowej,
• Zespół kamienic secesyjnych i szachulcowych przy ul. J. H. Dąbrowskiego,
• Rynek Jeżycki – tradycyjny poznański targ,
• Kościół Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana.

Partnerzy programu

W trakcie realizacji programu w latach 2006-2013 nawiązał on współpracę z wieloma stałymi partnerami, włączając 21 instytucji związanych z kulturą, sztuką i nauką oraz przedstawicieli duchowieństwa. Wśród partnerów stowarzyszonych znaleźli się również przedstawiciele instytucji branżowych, w tym organizacji turystycznych:

• Centrum Kultury Zamek,
• Estrada Poznańska,
• Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego,
• Polski Teatr Tańca,
• Teatr Animacji,
• Teatr Nowy,
• Teatr Ósmego Dnia,
• Teatr Polski,
• Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki,
• Galeria Miejska Arsenał,
• Muzeum Archeologiczne,
• Muzeum Narodowe,
• Wielkopolskie Muzeum Walk Niepodległościowych,
• Archiwum Państwowe,
• Biblioteka Raczyńskich,
• Kuria Metropolitalna,
• Akademia Ekonomiczna,
• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego,
• Akademia Sztuk Pięknych,
• Akademia Muzyczna.

---

Oceń: Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu

---