Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu, znany pod skrótem UAP, jest uznawaną instytucją artystyczną w Polsce, mającą bogatą historię sięgającą 1919 roku. Uczelnia ta powstała jako Państwowa Szkoła Sztuk Zdobniczych, co podkreśla jej silne korzenie w dziedzinie sztuki i designu.
Uniwersytet oferuje różnorodne programy artystyczne, stanowiąc jedno z dwóch najważniejszych miejsc kształcenia w tej dziedzinie w kraju. Lokalizacja głównego gmachu, który mieści rektorat, jest szczególnie atrakcyjna, ponieważ znajduje się w sercu Poznania, na rogu Al. Karola Marcinkowskiego oraz ul. 23 Lutego. Budynek, w którym obecnie funkcjonuje uczelnia, to dawne Starostwo Krajowe, co nadaje mu historycznego charakteru.
UAP działa na rzecz kulturalnego rozwoju regionu oraz kraju, kształcąc młodych artystów, którzy w przyszłości będą współtworzyć polski krajobraz artystyczny.
Historia
1919–1938: Szkoła Zdobnicza i Państwowa Szkoła Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu
1 listopada 1919 roku, po długim okresie starań, które miały miejsce nawet w czasach zaborów, w Poznaniu otwarto Państwową Szkołę Sztuk Zdobniczych. W 1921 roku uczelnia ta stała się instytucją publiczną, przyjmując nazwę Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego. W latach 1919-1925 szkoła koncentrowała swoje wysiłki na kształceniu w zakresie rzemiosła artystycznego oraz malarstwa.
W roku akademickim 1927/28 zainaugurowano nowy Wydział Architektury Wnętrz. W 1927 roku w szkole działało sześć wydziałów: Wydział Malarstwa Dekoracyjnego i Wzornictwa (pod przewodnictwem Wiktora Gosienieckiego), Wydział Grafiki i Introligatorstwa (Jan Wroniecki), Wydział Ceramiki (kierowany przez Stanisława Jagmina i Rudolfa Krzywieca), Wydział Rzeźby w Metalu, Brązownictwa i Jubilerstwa (Jan Wysocki), Wydział Tekstylny (Władysław Roguski) oraz Wydział Architektury Wnętrz. W 1929 roku zarówno kadra nauczycielska, jak i uczniowie z poznańskiej szkoły zdobniczej zaprezentowali swoje osiągnięcia na Powszechnej Wystawie Krajowej, wystawiając prace w Dziale Sztuki oraz w innych eksponowanych sekcjach.
1938–1939: Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych w Poznaniu
Na podstawie rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, z dnia 1 czerwca 1937 roku, Państwowa Szkoła Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego zmieniła swoją nazwę na Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych. Program nauczania w instytucie trwał pięć lat, a nauka była zorganizowana w formie rocznych kursów na Wydziale Ogólnym oraz wydziałach specjalnych, z zajęciami rozpoczynającymi się 10 września i kończącymi 20 czerwca.
W tym okresie w Instytucie pracowało w sumie 40 osób, w tym 23 nauczycieli oraz instruktorów, 12 nauczycieli przedmiotów uzupełniających oraz czworo pracowników administracyjnych. Uczestnicy kursów klasyfikowani byli jako zwyczajni lub nadzwyczajni, w zależności od posiadanego wykształcenia. Instytut uruchomił również publiczną salę rysunków, a jego głównym celem było „przygotowanie artystyczne i techniczne pracowników przemysłu artystycznego oraz rękodzieła do samodzielnej twórczej działalności w różnorodnych jego dziedzinach.”
1946–1996: Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych
Po zakończeniu II wojny światowej, Jan Wroniecki uzyskał zgodę na utworzenie wyższej uczelni artystycznej w Poznaniu, co zaowocowało przekształceniem Instytutu w Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych, która dysponowała wydziałami Malarstwa i Grafiki oraz Sztuki Wnętrza i Rzeźby. W latach 50. XX wieku administracyjne ograniczenia sprawiły, że w poznańskiej szkole zlikwidowano kierunki malarstwa, grafiki oraz tkactwa, a na czoło wysunęły się meblarstwo oraz architektura wnętrz.
Po odwilży szkoła przeniosła swoją siedzibę do budynku Starostwa Krajowego, który do dziś należy do kompleksu Uniwersytetu Artystycznego (główny budynek A). Z czasem powstały galerie sztuki ściśle związane z uczelnią, w tym „Akumulatory 2”. Galerie te były aktywne przez całe lata 80. i 90., przyczyniając się do kulturalnego życia miasta. Również przez wiele lat funkcjonował w uczelni Teatr Plastyków pod artystycznym kierownictwem Kazimierza Grochmalskiego, który stał się jednym z istotniejszych teatrów studenckich w Polsce.
Od 1996: Akademia Sztuk Pięknych i Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu
W 1996 roku uczelnia uzyskała status Akademii Sztuk Pięknych, a w 2010 roku status Uniwersytetu Artystycznego. W 2013 roku zakończono renowację gmachu głównego, zmieniając jego elewację na piaskową, wcześniej zieloną. Przywrócono także detale architektoniczne na podstawie starych zdjęć, w tym dwa orły nad głównym wejściem oraz alegorie przemysłu i rolnictwa: Cybelię i Cererę, a obiekt ten został laureatem konkursu „Fasada Roku 2012” w kategorii Budynek po renowacji.
Rok 2016 przyniósł otwarcie nowego budynku dydaktycznego (B), który mieści pracownie, studia telewizyjne i filmowe, pracownie tworzyw sztucznych z lakiernią, oraz nowoczesną drukarnię dostępną dla studentów, a także przestrzeń wystawienniczą w Atrium. Atrium stało się miejscem organizacji ważnych uroczystości uniwersyteckich, wykładów, koncertów oraz spektakli. Zostało wyposażone w nowoczesne systemy nagłaśniające, w tym akustyczne prysznice, które kierują dźwięki punktowo w kierunku osób przebywających poniżej.
Uczelnia dysponuje sześcioma budynkami dydaktycznymi zlokalizowanymi w centrum Poznania. Planowane jest otwarcie kolejnych obiektów przy ul. Szyperskiej oraz ul. Mielżyńskiego w latach 2020-2021. Uniwersytet posiada również dom plenerowy w Skokach. Od października 2016 roku, w ścisłej współpracy z Miastem Poznaniem, rozpoczęło działalność pięć galerii uczelnianych: Galeria Duża Scena UAP, Galeria Mała Scena UAP, Galeria Curators’LAB, Galeria Design i Galeria R20 (obecnie Galeria Scena Otwarta). Również w 2020 roku dołączyła do nich galeria Wydziału Malarstwa i Rysunku UAP – Galeria Szewska 16. Miejskie Galerie UAP organizują wystawy przede wszystkim studentów, absolwentów oraz kadry Uniwersytetu, a także warsztaty dla dzieci oraz dorosłych.
Z dniem 1 stycznia 2021 roku, uczelnia nosi nazwę Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu.
Władze
W kadencji 2024–2028 na Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu obsadzono ważne stanowiska władzy akademickiej:
- rektorem jest prof. dr hab. Maciej Kurak,
- prorektorem został prof. dr hab. Piotr Szwiec.
Wydziały
W strukturze Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu funkcjonują różnorodne wydziały, które oferują bogaty wachlarz programów edukacyjnych. Warto przyjrzeć się bliżej każdemu z nich, aby zrozumieć, jakie możliwości stwarzają dla swoich studentów.
- wydział animacji i intermediów,
- wydział architektury i wzornictwa,
- wydział architektury wnętrz i scenografii,
- wydział edukacji artystycznej i kuratorstwa,
- wydział fotografii,
- wydział grafiki artystycznej,
- wydział grafiki projektowej,
- wydział malarstwa i rysunku,
- wydział obrazu i działań interdyscyplinarnych,
- wydział rzeźby.
Każdy z wymienionych wydziałów wnosi swoją unikalną wartość i specjalizację, co czyni uczelnię miejscem ambitnym i różnorodnym w kontekście twórczym oraz edukacyjnym.
Absolwenci
W tej kwestii ważne jest, aby zwrócić uwagę na kategorię dotycząca absolwentów Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Obejmuje ona wszelkie informacje na temat byłych studentów tej instytucji.
Wykładowcy
Temat ten jest powiązany z kategorią wykładowców Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu.
Dyrektorzy i rektorzy
Historia dyrektorów oraz rektorów związanych z uczelnią artystyczną w Poznaniu sięga wielu lat wstecz. Począwszy od Państwowej Szkoły Sztuki Zdobniczej, powstałej w 1919 roku, możemy wymienić następujące osoby sprawujące funkcje dyrektorskie.
- 1919–1920 Wiktor Gosieniecki – pełnił obowiązki tymczasowego dyrektora Szkoły Sztuk Zdobniczych,
- 1920–1925 Fryderyk Pautsch – był pierwszym dyrektorem tejże szkoły,
- 1925 – Jan Wysocki – objął stanowisko tymczasowego dyrektora,
- 1925–1938 Karol Zyndram Maszkowski – dyrektor Państwowej Szkoły Sztuki Zdobniczej oraz Przemysłu Artystycznego.
W latach, gdy instytucja ta przekształciła się w Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych w Poznaniu, stworzono kolejny zestaw dyrektorów:
- 1938–1939 Lucjan Kintopf,
- 1944–1945 Jan Jerzy Wroniecki,
- 1945–1947 Wacław Taranczewski,
- 1947–1950 Stanisław Teisseyre – był dyrektorem oraz od 1949 rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu.
W następnych latach, Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych miała następujących rektorów:
- 1950–1965 Hipolit Polański,
- 1965–1978 Stanisław Teisseyre,
- 1978–1981 Antoni Zydroń,
- 1981–1987 Jarosław Kozłowski,
- 1987–1990 Witold Gyurkovich,
- 1990–1996 Wojciech Müller.
Gdy instytucja przekształciła się w Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu, na czoło wysunęli się kolejni rektorzy:
- 1996–2002 Włodzimierz Dreszer,
- 2002–2008 Wojciech Müller,
- 2008–2012 Marcin Berdyszak – równocześnie był rektorem Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu od 2010 roku.
W historii Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu rektorami byli:
- 2012–2016 Marcin Berdyszak,
- 2016–2024 Wojciech Hora,
- od 2024 – Maciej Kurak.
Doktorzy honoris causa
Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, cieszący się renomą w świecie sztuki, przyznaje tytuł doktora honoris causa wybitnym osobistościom w dziedzinie sztuki i myśli twórczej. Poniżej znajduje się lista zasłużonych laureatów tego tytułu:
- Magdalena Abakanowicz (2002),
- Gary Hill (2004),
- Emmett Williams (2005),
- Krzysztof Wodiczko (2007),
- Christian Boltanski (2009),
- Ross Lovegrove (2010),
- Josef Jankovič (2011),
- Zygmunt Bauman (2012),
- Luc Tuymans (2014),
- Lechosław Dworak (2015),
- Józef Robakowski (2019).
Wszyscy powyżsi laureaci wnieśli znaczący wkład w rozwój sztuki oraz myśli artystycznej, a ich osiągnięcia są inspiracją dla kolejnych pokoleń twórców.
Przypisy
- Władze. uap.edu.pl. [dostęp 07.09.2024 r.]
- Wydziały Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu [dostęp 10.10.2024 r.]
- Paulina Rezmer, Szklany dom z akustycznym prysznicem dla UAP, w: Głos Wielkopolski, 04.03.2016 r., s. 11.
- Konkurs Fasada Roku 2014 w decydującej fazie!, w: Renowacje i Zabytki, nr 2(54)/2015, s. 15.
- Monika Kaczyńska, Rewitalizacja przywraca dawną świetność lub zmienia teren, w: Głos Wielkopolski, 23-24.11.2013 r., s. 17.
- I. Skórzyńska, Teatry poznańskich studentów, 1953-1989. Konteksty, historie, interpretacje, Wydawnictwo Poznańskie 2002, s. 38.
- a b Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych w Poznaniu (1938–1939) pod kierunkiem Lucjana Kintopfa, w: Jarosław J. Mulczyński, Poznańska Zdobnicza. Historia Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu w latach 1919–1939, Poznań: Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu, 2009, s. 126.
- Wykaz uczelni artystycznych - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 17.01.2022 r.]
- a b Ustawa z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie nazwy Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu Dz.U. z 2020 r. poz. 2265.
- About UAP.
- http://bip.uap.edu.pl/stan-zatrudnienia-i-liczba-studiujacych-w-uap/.
Pozostałe obiekty w kategorii "Uczelnie":
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu | Collegium im. Floriana Znanieckiego w Poznaniu | Collegium Novum w Poznaniu | Collegium Martineum w Poznaniu | Collegium Maximum w Poznaniu | Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu | Biocentrum w Poznaniu | Collegium Minus w Poznaniu | Dom Studencki Hanka w Poznaniu | Domy studenckie Zbyszko i Jagienka | Wyższa Szkoła Handlu i Usług w Poznaniu | Arcybiskupie Seminarium Duchowne w Poznaniu | Collegium św. Marii Magdaleny w Poznaniu | Collegium prof. Józefa Chmiela w Poznaniu | Collegium Iuridicum w Poznaniu | Collegium Heliodori Święcicki w Poznaniu | Collegium Adama Wrzoska w Poznaniu | Politechnika Poznańska | Kolegium Rungego w Poznaniu | Collegium Da VinciOceń: Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu