Collegium Martineum w Poznaniu

---

Historia

Na miejscu obecnego gmachu została wzniesiona intendentura wojskowa w czasach zaboru pruskiego, która przetrwała I wojnę światową. W okresie II Rzeczypospolitej budynek ten pełnił rolę siedziby wielu instytucji wojskowych. W Sztabie Generalnym Wojska Polskiego pracowali wybitni matematycy, tacy jak Marian Rejewski, Jerzy Różycki oraz Henryk Zygalski. Wszyscy oni byli absolwentami Uniwersytetu Poznańskiego i odegrali kluczową rolę w złamaniu kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Niestety, w czasie II wojny światowej budynek intendentury został całkowicie zburzony.

Obecna struktura gmachu została zaprojektowana przez Władysława Czarneckiego i powstała w latach 1949–1950 jako siedziba Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W dniu 28 czerwca 1956 roku, budynek został opanowany przez uczestników Poznańskiego Czerwca. W późniejszych latach, 17 stycznia 1990 roku, grupa studentów, w tym członkowie NZS UAM, na fali przemian politycznych oraz oczekiwania na rozwiązanie PZPR, przejęła kontrolę nad budynkiem. Ich pokojowa okupacja trwała ponad dobę, a postulaty studentów dotyczyły m.in. wymogu ujawnienia stanu prawnego obiektu oraz powołania komisji społecznej w celu jego uregulowania.

W kwietniu 1990 roku, po oficjalnym rozwiązaniu PZPR, gmach został przekazany Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza, który ulokował w nim Wydział Historyczny, nadając mu obecną nazwę. Parter budynku obecnie zajmuje PKO Bank Polski.

W roku 2015 Wydział Historyczny przeniósł swoją siedzibę do nowoczesnego budynku Collegium Historicum Novum, który znajduje się na terenie Kampusu Morasko. Dodatkowo, w latach 2016–2017, w gmachu miało swą siedzibę Muzeum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, które wtedy nie posiadało jeszcze stałej wystawy. W dniu 25 czerwca 2018 roku, senat uniwersytetu postanowił o zmianie nazwy budynku z Collegium Historicum na Collegium Martineum. Zmiana ta wiąże się z lokalizacją gmachu przy ul. Święty Marcin.

Opis budynku

Obiekt ten charakteryzuje się dwuskrzydłową konstrukcją, w której krótsze skrzydło zlokalizowane jest od ul. Święty Marcin, a dłuższe przylega do ul. Kościuszki. W centralnej części budynku, na wysokości głównego wejścia, usytuowana jest aula im. prof. Henryka Łowmiańskiego. Jest to największa sala w całej strukturze, a pod nią działa lokal gastronomiczny, co czyni to miejsce bardziej funkcjonalnym.

Od strony ul. Kościuszki znajduje się także wjazd na wewnętrzny parking, co znacząco ułatwia dostęp do obiektu. Budynek zbudowany jest z cegły, a jego elewacja została oblicowana piaskowcem, co dodaje mu elegancji i solidności. Całość składa się z sześciu kondygnacji.

W przeszłości, od strony ul. Święty Marcin, gmach miał podcienia, które w latach 90. XX wieku zostały całkowicie zabudowane. Na dachu obiektu zainstalowane są dwa maszty. W czasach Polski Ludowej powiewała na nich flaga biało-czerwona oraz czerwony sztandar, będący symbolem międzynarodowych ruchów robotniczych. Dodatkowo, znajdował się tutaj neon promujący „Gazetę Poznańską”, która była organem Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Tablice pamiątkowe

Na zewnętrznej fasadzie obiektu, od strony ulicy Tadeusza Kościuszki, umieszczono kilka znaczących tablic pamiątkowych, które mają na celu upamiętnienie ważnych wydarzeń oraz osób związanych z historią. Wśród nich możemy odnaleźć:

• tablicę poświęconą żołnierzom 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, którzy polegli oraz zostali zamordowani w obronie Ojczyzny w latach 1918–1945; tablica ta została ufundowana w 1992 roku przez weteranów wspomnianej dywizji,
• tablicę upamiętniającą architekta Władysława Czarneckiego, autora projektu budynku, który w 1970 roku został uhonorowany Nagrodą Honorową Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) za realizację projektu „Magnolii” przy ul. Głogowskiej; tablica ta została umieszczona w 2014 roku.

Wnętrze budynku również kryje w sobie specjalną tablicę, która dawniej była poświęcona prof. Henrykowi Łowmiańskiemu i znajdowała się w auli noszącej jego imię.

---

Oceń: Collegium Martineum w Poznaniu

---