Ulica 23 Lutego w Poznaniu

---

Historia

Ulica 23 Lutego w Poznaniu ma bogatą historię, która sięga roku 1804, kiedy to została stworzona w ramach rozwoju Nowego Miasta na obszarach byłych osad Glinek i Pęcławia (Kundorfu). W tych czasach pruska władza nadała jej nazwisko Fryderykowskiej. Po zakończeniu I wojny światowej zmieniła się na Pocztową, co odzwierciedliło zmiany polityczne i społeczne regionu.

Na tej ulicy zlokalizowana była jedna z pierwszych polskich cukierni, która rozpoczęła działalność w mieście, a wokół licznie osiedlały się kancelarie adwokackie, z uwagi na bliskość sądów. W narożnym budynku zachodniego końca ulicy mieściło się Krajowe Ubezpieczenie Ogniowe, które wcześniej pełniło rolę rekwizytorni teatru miejskiego.

Dalsza część ulicy kierując się na wschód była w przeszłości terenem ogrodu publicznego, lecz w obecnych czasach jest zabudowana kamienicami. Na terenie tego ogrodu znajdował się dom, w którym aptekarz Aleksander Lippowitz uruchomił w 1844 roku pierwszy w Poznaniu zakład dagerotypii – zatem, był on także prekursorem przemysłu chemicznego w mieście oraz właścicielem fabryki nawozów sztucznych, znajdującej się na Jeżycach.

W latach 70. XIX wieku, wzdłuż ulicy zainstalowano fabrykę czekolady François. W 1908 roku, po wybudowaniu nowego gmachu sądowego przy ulicy Młyńskiej, doszło do wyburzenia dwóch kamienic przy 23 Lutego, co umożliwiło utworzenie wygodnego dojazdu do tego kluczowego budynku, co poskutkowało powstaniem ulicy Krętej – obecnie znanej jako fragment ulicy Nowowiejskiego.

W rejonie Alei Marcinkowskiego, w jednej z XIX-wiecznych kamienic, powstała Kasa chorych, podczas gdy w sąsiedztwie mieszkał architekt Roger Sławski oraz dalej doktor Zygmunt Słoniński, który był założycielem poznańskiego Lekarskiego Pogotowia Ratunkowego, ulokowanego po północnej stronie ulicy.

Na narożniku Alei Marcinkowskiego znajdowała się siedziba Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu i Handlu „Praca”, obok której działała Narodowa Partia Robotnicza. Na przeciwko Alei, za monumentalnym budynkiem poczty, zlokalizowana była Apteka Sapieżyńska oraz znany wędliniarnia Kazimierza Przybyły, piekarnia Kazimierza Knasta oraz sklep kolonialny o nazwie „Potestas”.

W 1920 roku zainicjowano działalność Wielkopolskiej Centrali Tapet, a nieco dalej powstał gmach Archiwum Państwowego, które przed 1939 rokiem służyło jako Sąd Apelacyjny, a jego pierwszym prezesem był Jan Motty. W okresie I Rzeczypospolitej w tym miejscu funkcjonował młyn umiejscowiony nad Rudnikiem (obecnie Bogdanką, rzeką, która obecnie jest skanalizowana).

Teren, na którym obecnie znajduje się skwer Wilhelmiego, przed rokiem 1945 był zajmowany przez kamienicę, a naprzeciwko funkcjonował Komunalny Bank Kredytowy, co obrazuje różnorodność funkcji komercyjnych oraz instytucjonalnych, które ta ulica przez lata spełniała.

Historia nazewnictwa

Na przestrzeni lat, ulica przeszła wiele zmian w swoim nazewnictwie, odzwierciedlających różne etapy historii i konteksty społeczne.

• do 1919: Friedrichstrasse,
• 1919–1939: Fryderykowska, Glinki, Pocztowa,
• 1939–1945: Poststrasse,
• 1945 – 26 grudnia 2017: 23 Lutego (na cześć wyzwolenia Poznania spod okupacji niemieckiej),
• od 27 grudnia 2017 do listopada 2018: por. Janiny Lewandowskiej – nazwa wprowadzona zarządzeniem zastępczym wojewody wielkopolskiego, która stała się przedmiotem skargi Rady Miasta Poznania do sądu (22 marca 2018 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił to zarządzenie, jednak orzeczenie nie jest prawomocne i nie ma natychmiastowego rygoru),
• od 13 listopada 2018: 23 Lutego – decyzja Naczelnego Sądu Administracyjnego utrzymała w mocy wcześniejsze orzeczenie, oddalając skargę kasacyjną wojewody.

Każda z tych nazw odzwierciedla zmiany polityczne i społeczne zachodzące w regionie, co czyni historię tego miejsca wyjątkową i bogatą w kontekst kulturowy.

Komunikacja miejska

Wzdłuż trasy ulicy znajduje się dwutorowa linia tramwajowa, z której korzystają mieszkańcy Poznania. W ramach planu komunikacyjnego przygotowanego przez Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, wytyczono następujące połączenia tramwajowe:

• linia dzienna (stan na 4 października 2021 r.):
•  3 Lechicka/Naramowicka ↔ Franowo,
•  8 GórczynPKM ↔ Miłostowo,
•  13 Junikowo ↔ Starołęka PKM,
•  16 Osiedle Sobieskiego ↔ Franowo,
•  17 Ogrody ↔ Starołęka,
•  36 Osiedle Sobieskiego ↔ Plac Wielkopolski (kursuje tylko w dni robocze, w godzinach porannego i popołudniowego szczytu komunikacyjnego).

Natomiast w zakresie komunikacji nocnej (stan na 2 listopada 2021 r.) mamy do czynienia z następującymi liniami:

•  201 Osiedle Sobieskiego ↔ Unii Lubelskiej (nie kursuje w nocy z niedzieli na poniedziałek),
•  202 Osiedle Sobieskiego ↔ Franowo (kursuje tylko w nocy z piątku na sobotę oraz z soboty na niedzielę/święto).

Opisane obiekty

W rejonie ulicy 23 Lutego w Poznaniu, można zobaczyć szereg interesujących obiektów, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Poniżej przedstawiamy kilka z nich:

• Budynek PZU,
• Pomnik Karola Marcinkowskiego,
• Fontanna z delfinami,
• Gmach Urzędu Pocztowego Poznań 9,
• Plac Wielkopolski,
• Archiwum Państwowe,
• Pomnik Klemensa Janickiego.

Każdy z tych obiektów ma swoją własną historię i architekturę, co czyni je wartościowymi miejscami do odwiedzenia i poznania kultury Poznania.

---

Oceń: Ulica 23 Lutego w Poznaniu

---