Adam Wiktor Skarbiński, urodzony 23 września 1921 roku w Poznaniu, był znanym polskim konstruktorem lotniczym oraz specjalistą w dziedzinie technologii. Jego dokonania obejmowały również znaczącą działalność jako historyk szybownictwa.
Zmarł 24 września 2016 roku w Krościenku nad Dunajcem, pozostawiając ważny ślad w polskiej historii lotnictwa.
Życiorys
Adam Skarbiński był synem Władysława oraz Marii z domu Legeżyńskiej. Świadectwo dojrzałości uzyskał w Poznaniu, po czym kontynuował edukację na wydziale lotniczym Szkoły Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie.
W trakcie drugiej wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną, przystępując do Armii Krajowej. W okresie od 1940 do 1944 roku pracował jako monter samochodowy w firmie Erka-Motor w Warszawie. Jako starszy strzelec o pseudonimie „Ryś” uczestniczył w powstaniu warszawskim w ramach Pułku Baszta. Po zakończeniu walk, opuścił stolicę z ludnością cywilną i przedostał się do Krakowa, gdzie podjął pracę w firmie „Dendra”, zajmującej się obróbką drewna. W styczniu 1945 roku został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec, gdzie pracował w kamieniołomach w Ebensee.
Po zakończeniu działań wojennych wznowił naukę w Szkole Wawelberga i Rotwanda. W 1948 roku został przyjęty na praktyki studenckie do Instytutu Szybownictwa. W 1950 roku uzyskał dyplom inżyniera lotnictwa i rozpoczął pracę w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej. Znalazł się w zespole, który pracował nad budową szybowca IS-C Żuraw. W 1951 roku, wspólnie z inż. Justynem Sandauerem oraz Tadeuszem Kostią, opracował model szybowca wyczynowego SZD-8 Jaskółka.
W 1953 roku objął stanowisko kierownika Działu Głównego Technologa SZD, a w tym samym roku dołączył do Zespołu Norm Wewnętrznych. W latach 1955–1963 kierował komórką zajmującą się normalizacją zakładową, a od 1961 roku zarządzał także komórką wynalazczości zakładowej. W 1966 roku został Głównym Technologiem SZD, funkcję tę pełnił do 1968 roku. Od 1969 do 1975 roku zajmował stanowisko zastępcy dyrektora ds. technicznych i produkcji w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Szybownictwa, gdzie nadzorował budowę prototypów szybowców, takich jak SZD-30 Pirat, SZD-36 Cobra 15, SZD-37 Jantar, SZD-38 Jantar 1, SZD-39 Cobra 17, SZD-40 Halny i SZD-45 Ogar.
W roku 1975, po powstaniu Przedsiębiorstwa Doświadczalno-Produkcyjnego Szybownictwa „PZL-Bielsko”, pełnił rolę koordynatora produkcji szybowców SZD-41 Jantar Standard, SZD-42 Jantar 2B, SZD-50 Puchacz oraz egzemplarza wyjściowego do produkcji serii PZL M18 Dromader. Adam Skarbiński był również członkiem Bielsko-Bialskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, a 10 kwietnia 1986 roku dołączył do komisji historycznej KSL, na której czele stał aż do 2003 roku.
Adam Skarbiński zmarł 24 września 2016 roku w Krościenku nad Dunajcem, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na tamtejszym cmentarzu.
Życie prywatne
Adam Skarbiński, znany z licznych osiągnięć, zawarł związek małżeński 30 września 1950 roku. Jego wybranką była Irena z Dziewolskich.
Wspólnie doczekali się jednego syna, Stefana Skarbińskiego.
Publikacje
Adam Skarbiński był uznawanym autorem licznych artykułów dotyczących historii polskiego lotnictwa, a także podręczników w tematyce szybownictwa. Oto kilka z jego najważniejszych publikacji:
- Warsztatowiec lotniczy, Liga Przyjaciół Żołnierza, Warszawa 1953 r. (napisany wspólnie z Andrzejem Kokotem oraz Józefem Niespałem),
- Projektowanie i konstrukcja szybowców, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1966 r. (w kooperacji z Wiesławem Stafiejem),
- Technologia budowy szybowców, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1969 r.,
- Dzieje lotnictwa na Podbeskidziu 1932-2000, Urząd Miejski, Wydział Kultury i Sztuki, Bielsko-Biała 2002 r.
Ordery i odznaczenia
Adam Skarbiński, zasłużony obywatel, odznaczony licznymi wyróżnieniami, ma na swoim koncie szereg prestiżowych nagród.
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Złota odznaka „Za Zasługi dla Rozwoju Województwa Katowickiego”,
- Srebrna odznaka „Za zasługi dla rozwoju przemysłu maszynowego”.
Przypisy
- Zmarł Adam Wiktor Skarbiński 23.09.1921 – 24.09.2016. gorpol.pl. [dostęp 21.10.2019 r.]
- Publikacje Adama Skarbińskiego. Biblioteka Narodowa. [dostęp 26.12.2020 r.]
- Adam Skarbiński. 1944.pl. [dostęp 16.07.2018 r.]
- Adam Skarbiński. pochodzimyzelwowa.pl. [dostęp 16.07.2018 r.]
- Skàrbiński 2015, s. 225.
- Skàrbiński 2015, s. 334.
- Skàrbiński 2015, s. 152.
- Skàrbiński 2015, s. 333.
- Skàrbiński 2015, s. okładka.
- Skrzydlata Polska i 25'1978, s. 19.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Mieczysław Brdyś | Piotr Formanowicz | Zbigniew Kozłowski (inżynier) | Kazimierz Ruciński | Zygmunt Waschko | Marek Budzyński | Stanisław Skoczowski | Bogusław Dobrzycki | Martin Samter | Klemens Mikuła | Juliusz Hochberger | Ewa Stachura | Tadeusz Gałecki (architekt) | Janusz Ballenstedt | Henryk Baranowski (inżynier) | Witold Milewski (architekt) | Romuald Jasiewicz | Józef Jackowski | Katarzyna Słuchocka | Jerzy OtomańskiOceń: Adam Skarbiński