Grażyna Banaszkiewicz

---

Działalność

W 1972 roku rozpoczęła swoją karierę dziennikarską skupioną na kulturze, współpracując z poznańską prasą codzienną. W latach 1974–1981 była etatowym członkiem zespołu magazynu ilustrowanego „TYDZIEŃ”, który ukazywał się w Poznaniu. Dodatkowo, swoją wiedzę i doświadczenie wzbogacała, pracując w Telewizji Polskiej S.A. w latach 1979–1981 oraz 1985–2011.

W okresie 1982-1985 współtworzyła tygodnik „Wprost”, gdzie prowadziła m.in. autorskie rozmowy z prominentnymi osobistościami ze świata kultury i polityki. Jej działalność dziennikarska obejmowała również współpracę z ogólnopolskimi tytułami prasowymi, takimi jak „Życie Literackie”, „Przekrój”, „Szpilki” i „ARTeon”. W latach 1996–2000 na łamach „Głosu Wielkopolskiego” publikowała cotygodniowe felietony w cyklu „ABC Dobrych Manier”.

Od 2000 roku związała się z „Gazetą Antykwaryczną”, a później również z „SZTUKA.pl” do 2010 roku, czasopismem poświęconym rynkowi sztuki antykwarycznej i współczesnej. Pracowała także dla magazynu „ARTluk” oraz kwartalnika Portu Lotniczego Poznań, „ŁAWICA”. W latach 2007–2009 miała okazję prezentować poznańskich artystów na wystawach w uznawanych miejscach, takich jak weneckie Magazini del Sale oraz Muzeum Sztuki Współczesnej Ca’Pesaro. Ponadto w 2010 roku zorganizowała wystawę artystów Veneto Spa+A w Galerii „Profil” CK ZAMEK w Poznaniu.

Wśród jej publikacji znajduje się książka „Rozumieć sztukę” (MEN 1995), wydana jako dodatek do kaset programów edukacyjnych, oraz album „POZNAŃ” (Wyd. „Kontra” 2000), stworzony wspólnie z Jerzym Unierzyskim. Ponadto była współtwórczynią PARKU SZTUKI w Baranowie k. Poznania. W latach 1990–1996 oraz 2002–2005 zorganizowała znane wystawy z cyklu „Paleta Erosa”, a także wystawę poznańskich artystek plastyczek „ONE – ELLE – THEM” w galerii CENTRALE LOUNGE w Wenecji w maju/czerwcu 2006 roku.

Na antenie TVP3-Poznań zrealizowała programy takie jak „Magazyn Kulturalny” (1985–1996), „Co dobrego w Poznaniu?” (2000–2002) oraz „Afisz” (2003–2004). Pracowała także nad wieloma reportażami społecznymi i kulturalnymi, w tym reportażem „Polska-Niemcy-Europa”, który traktował o 60-leciu Instytutu Zachodniego. Od 2002 do 2005 roku współpracowała z ogólnopolskim programem kulturalnym „Regiony Kultury”.

Jako autorka magazynu naukowego „EUREKA” (2003), prezentowała sylwetki poznańskich naukowców, w tym m.in. profesorów: Jacka Fisiaka, Bohdana Gruchmana i Jana Węglarza. Ponadto, była współredaktorką programów „Kwadrans Akademicki” (2005–2006) na antenie PTV3 i redagowała Magazyn Akademicki „INDEKS” (2007–2008). W latach 2005–2009 brała udział w programie „Wokół Wielkiej Sceny” emitowanym na TVP1 i TVP Kultura. Od 2005 roku zajmuje się realizacją reportaży z wydarzeń kulturalnych w cyklu TVP3 „OKNO NA WIELKOPOLSKĘ”.

Od 2006 roku jej omówienia wydarzeń kulturalnych oraz felietony można znaleźć na stronach internetowych www.europartner.com.pl, www.naturalnie.com.pl, a aktualnie także www.poznanpolis.pl. Grażyna Banaszkiewicz od lat jest pasjonatką fotografii, co przynosi efekty w postaci jej zdjęć, które publikowane są w prasie poświęconej sztuce oraz na różnych portalach internetowych. Jej cykl zdjęć „Moje Zachody Słońca”, wykonywanych z tego samego miejsca, prezentowany był w Galerii Domu Literatury Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu w okresie wrzesień-listopad 2010 roku.

W 2011 roku brała udział w wystawach takich jak „Prosto w Słońce” w Muzeum – Pracowni Literackiej Arkadego Fiedlera w Puszczykowie oraz „Mój Izrael” w Galerii JCC w Krakowie (maj-czerwiec 2011).

Oprócz działalności artystycznej, Grażyna angażuje się również społecznie, wspierając Olimpiady Specjalne, Towarzystwo Przyjaciół Poznańskiej Fary oraz inne organizacje. Jest członkiem Filii Fundacji Kultury Polskiej w Poznaniu oraz Stowarzyszenia Filmowców Polskich, do którego przynależy od 1990 roku. Ponadto, od 1995 roku pełni rolę członka Sądu Koleżeńskiego SFP oraz rzecznika prasowego Stowarzyszenia na Rzecz „Deklaracja Terezin 2009”.

Filmografia

Ważniejsze filmy dokumentalne

W roku 1985 powstały znaczące tytuły, takie jak:

• „WARCZYGŁOWA” – film przedstawiający postać malarza prymitywisty Zygmunta Warczygłowy,
• „LĘKI” – dokument poświęcony Michale Choromańskiemu,
• „ŻYJE SIĘ TYLKO CHWILĘ” – który dotyczy Halinie Poświatowskiej.

W 1986 roku zrealizowano:

• „GODZINA ŻYCIA – GODZINA ŚMIERCI” – o Stanisławie Grochowiaku,

Natomiast w 1987 roku powstały:

• „BEZ OGRANICZEŃ” – o Bronisławie Schlabsie,
• „ŚLAD” – opowieść o Jędrzeju Stępaku,
• „Z TIFFANIEGO” – film o Ryszardzie Kulmie.

W 1988 roku przyciągnęły uwagę takie dokumenty jak:

• „PIĘTNO” – o Kazimierze Iłłakowiczównie,
• „POMIĘDZY” – krótkometrażowa fabuła telewizyjna,
• „PRZESTRZENIE” – dotyczący prof. Władysława Orlicza, matematyka związanym z Lwowską Szkołą Banacha.

Lata 1989 i 1990 są również istotne z tytułami takimi jak:

• „STRUKTURA CZŁOWIEKA” – o Krzysztofie Zanussim,
• „Z RZECZYWISTOŚCI” – o Krzysztofie Kieślowskim,
• „WIARO MALUTKA” – związany z ks. Janem Twardowskim,

W latach kolejnych, dokumenty takie jak:

• „MAGNIFIKUS NORBERTA SKUPNIEWICZA”,
• „MAPA POGODY” – o Jerzym Jurdze,
• „GALAKTYKA JACKA STRZÓDKI”,
• „NAZYWAĆ RZECZY PO IMIENIU” – o Ryszardzie Krynickim,

pozostały w pamięci widzów. W 1992 roku zrealizowano „POMNAŻANIE ŻYCIA” – o Andrzeju Kuśniewiczu (cz. I i II).

Następne znane filmy to:

• „W PÓŁ SŁOWA” – dotyczący Anny Kamieńskiej,
• „KSIĄŻKA – RĘKODZIEŁO”,
• „Ogrodach Jędrzeja Stępaka”,
• „PRZESTRZEŃ KRZESIMIRA…” – o kompozytorze Krzesimirze Dębskim,

Wraz z „POWRÓT STEFANA ANDRZEJA BORSUKIEWICZA”, „PODRÓŻE EDWARDA DWURNIKA” o twórczości artysty plastyka Edwarda Dwurnika w 1994 roku, a także „ANDRZEJA OKIŃCZYCA PORTRETOWANIE” w 1995.

W 1996 zrealizowano „ZNAKI WYOBRAŹNI” – o Tadeuszu Śliwiaku oraz „ORGANY ROMANA KOSMALI”. W 1998 roku powstał film „Zobaczyć i zrozumieć” – o Wydziale Bioniki poznańskiej ASP.

Następnie w 1999 roku powstał film „SMUTNE PÓŁ RYCERZY ŻYWYCH” – o Leszku Proroku, a w 2000 „Spotkanie: FLUXUS” – o awangardowym ruchu artystycznym lat 60. i 70. w Europie.

W 2004 roku ukazały się filmy takie jak:

• „POLSKA – NIEMCY – EUROPA” – przedstawiający 60 lat działalności Instytutu Zachodniego w Poznaniu,
• „Panie Prezydencie…” – portret byłego prezydenta Poznania Andrzeja Wituskiego,
• „Sposób na życie” – filmowy portret najstarszego poznańskiego dziennikarza Zdzisława Beryta.

Rok 2005 przyniósł:

• „Przystanki nie tylko poetyckie” – o Aleksandrze Rozenfeldzie,
• „Z potrzeby utrwalania” – portret fotoreportera Jerzego Unierzyskiego,
• „Rozpięta przestrzeń” – film dokumentalny o Jolancie Owidzkiej, jednej z najwybitniejszych polskich artystek-tkaczek.

Dalsze filmy to „EMMETT WILLIAMS READ MY LIFE IN FLUXUS – AND VICE VERSA” oraz „Wyprawa Intelektualna” – VIII Poznański Festiwal Nauki i Sztuki w 2006 roku.

W następnym roku, 2007, zrealizowano film „W cieniu WRONY”, a także „ARKA Józefa Wilkonia” – o twórczości artysty plastyka Józefa Wilkonia oraz „Life is a story” – o Izabelli Gustowskiej.

Podczas tego okresu poświęcono też produkcję dokumentalną „Czy te drzewa rosną…” – o Ryszardzie Krynickim i „Ryszard Krynicki: słowo-książka-obraz”.

Rok 2008 przyniósł „Bardzo długi obraz” – o Andrzeju Kurzawskim, a także „ARTYSTYCZNE MEDIACJE”.

Natomiast 2009 był czasem dla takich produkcji jak „Dzieci Ulicy – PROWINCJONALIA 2009”, „Od Wszechnicy do Uniwersytetu” – świętując 90 lat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, oraz „Szedł za marzeniem” – na 35-lecie Muzeum Arkadego Fiedlera.

Kończąc ten przegląd, wydano dokument „DEKALOG Komedy” – o Krzysztofie Komedzie.

Programy poetyckie

W 1993 roku zrealizowano program „KONIEC I POCZĄTEK” – bazujący na wierszach Wisławy Szymborskiej, a w 1994 roku program „MY” – wiersze Ewy Lipskiej.

Cykle

W latach 1990–1996 na antenie II programu Telewizji emitowano cykliczny, comiesięczny program pt. „MOJE KSIĄŻKI”.

W 1995 roku powstał „Rozumieć sztukę” – przewodnik książkowy do pakietu multimedialnego, wydany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i TVP S.A.

W 2000 roku odbyła się publikacja albumu fotograficznego „POZNAŃ” autorstwa Jerzego Unierzyskiego, a w 2003 roku zadebiutował Magazyn Naukowy „EUREKA”.

W latach 2005–2006 emitowano „Kwadrans Akademicki” w Studia Telewizyjnego UAM na antenie TVP3, a w 2007–2008 powstał Magazyn Akademicki „INDEKS”.

Od 2005 roku do dziś trwają reportaże dotyczące bieżących wydarzeń kulturalnych i naukowych jak także sylwetki twórców w cyklu „OKNO NA WIELKOPOLSKĘ” emitowanym na TVP3.

W latach 2008–2009 odbywały się współprace w ramach projektu „Wokół wielkiej sceny”.

Tomiki poetyckie

Grażyna Banaszkiewicz, ceniona poetka, ma w swoim dorobku wiele tomików, które odzwierciedlają jej twórczość. Oto niektóre z jej najważniejszych dzieł:

• 1972 – „Poszukiwanie,”,
• 1990, 1994 – „Mężczyźni, od których umieramy,”,
• 1998 – „Własne-cudze życie,”,
• 2003 – „Wyznania” – wybór z poprzednich tomików, wydanie dwujęzyczne – polsko-niemieckie,
• 2010 – „Świat bez pomysłu.”

Nagrody

Grażyna Banaszkiewicz zdobyła liczne wyróżnienia w uznaniu jej osiągnięć w różnych dziedzinach. Oto niektóre z najważniejszych nagród, które otrzymała:

• Za cykl rozmów z twórcami i politykami – Nagroda Prezesa RSW Prasa – 1985,
• Za twórczość telewizyjną – Nagroda Prezesa ds. Radia i Telewizji – 1990,
• Za popularyzowanie książek i czytelnictwa – Nagroda Polskiej Izby Książki – 1999,
• Za działalność charytatywną Medal „To Be Human” – 2002,
• Żelazne Pióro – Dziennikarska Osobowość 2006 roku,
• Medal Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk „VERITAE ET SCIENTIA” – 2007,
• Za krzewienie idei pracy organicznej SREBRNY MEDAL „LABOR OMNIA VINCIT”, przyznany przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego – 2009,
• Nagroda Marszałka Województwa Wielkopolskiego – w dziedzinie Kultury – 2009,
• Przyznanie Statuetki Honorowego Hipolita oraz nadanie Godności Lidera Pracy Organicznej przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu – 2011.

---

Oceń: Grażyna Banaszkiewicz

---