Lucjan Teodor Sikorski, urodzony 1 kwietnia 1886 roku w Poznaniu, to postać znacząca w polskiej architekturze modernizmu. Jego twórczość kształtowała nie tylko wygląd przestrzeni miejskich, ale także wpływała na rozwój tego stylu w Polsce.
Sikorski zmarł w 1960 roku w Sopocie, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które do dziś jest źródłem inspiracji dla wielu architektów. Jego dorobek artystyczny i innowacyjne podejście do architektury modernistycznej, w znaczący sposób wpłynęły na polski krajobraz architektoniczny.
Życiorys
Lucjan Sikorski, znany polski architekt i żołnierz, ukończył gimnazjum we Wrocławiu, gdzie w rodzimej społeczności angażował się w działalność Towarzystwa Tomasza Zana. W 1911 roku uzyskał dyplom z architektury na Politechnice w Berlinie, co otworzyło mu drzwi do kariery zawodowej.
W jego biografii szczególne miejsca zajmują wydarzenia wojenne. Brał aktywny udział w powstaniu wielkopolskim oraz później w wojnie polsko-bolszewickiej. W roku 1919, jako kapitan, dowodził 69 pułkiem piechoty, a już w 1921 roku pracował w wywiadzie, zajmując stanowisko zastępcy szefa Oddziału II Sztabu Generalnego. Jego kariera wojskowa zakończyła się w 1922 roku, kiedy to został zwolniony z wojska w stopniu podpułkownika.
W połowie lat dwudziestych XX wieku Sikorski osiedlił się w Katowicach, gdzie w 1925 roku objął stanowisko radcy budowlanego. Jako architekt miał ogromny wpływ na rozwój urbanistyczny miasta. Inicjował przebudowęRynku oraz ul. Warszawskiej (wówczas noszącej imię Piłsudskiego). Jego wizje architektoniczne przyczyniły się również do budowy lotniska oraz radiostacji na Brynowie. Z zamiłowaniem do łyżwiarstwa, miał znaczący wkład w decyzję o budowie Torkatu w Katowicach.
W 1928 roku zwrócił się do władz wojewódzkich z memoriałem, który budził wątpliwości co do zalet katedry w Katowicach, będącej w fazie realizacji. Jednak los Lucjana Sikorskiego spłatał mu figla w październiku 1936 roku, kiedy to został oskarżony o przyjęcie korzyści majątkowej. Wraz z innymi prominentnymi osobami, w tym Stanisławem Beszczyńskim i Antonim Balcerem, dyrektorem generalnym Syndykatu Polskich Hut Żelaznych, stanął przed sądem. Mimo uniewinnienia w pierwszej instancji z braku dowodów, nie wrócił do pracy w magistracie i zajął się praktyką architektoniczną.
Prokurator złożył apelację, która w marcu 1938 roku uznała winę wszystkich oskarżonych. Wybuch II wojny światowej spowodował, że sprawa nie została rozpatrzona przez Sąd Najwyższy. Poza swoją karierą architektoniczną, Sikorski był również aktywnym członkiem Związku Strzeleckiego, Związku Oficerów Rezerwy oraz Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego oraz SARP.
Realizacje
Dokumentacja licznych projektów, których współautorem był Sikorski, wywołuje pewne wątpliwości. Jako naczelnik w Urzędzie Miejskim często podpisywał projekty, nad którymi nie miał bezpośredniej kontroli ani wpływu.
Do jego prac zaliczają się m.in.:
- Azyl dla bezdomnych w Katowicach, zaprojektowany wspólnie z Władysławem Schwarzenberg-Czernym (1927),
- Budynek administracyjny na lotnisku w Katowicach-Muchowcu, powstały we współpracy z Tadeuszem Michejdą (1927),
- Budynek Urzędu Miejskiego przy ulicy Młyńskiej, znany z charakterystycznej krzywej fasady, stworzony w partnerstwie z Leonem Dietz d’Armą oraz Tadeuszem Łobosem (1929),
- Gmach Syndykatu Polskich Hut Żelaznych zlokalizowany przy ul. Józefa Lompy w Katowicach, zrealizowany z Tadeuszem Michejdą (1930),
- Zakład kąpielowy oraz hala gimnastyczna w Katowicach, wspólnie z Tadeuszem Łobosem (1930),
- Hala targowa w Katowicach, zaprojektowana we współpracy z Janem Zarzyckim,
- Dom Ludowy w Zawodziu, również z Janem Zarzyckim,
- Miejski Dom Ludowy w Królewskiej Hucie, stworzony razem ze Stanisławem Michejdą (1934),
- Willa dr. Bolesława Mroczkowskiego, mieszcząca się na ul. Mazowieckiej w Katowicach (1937),
- Gmach Urzędów Niezespolonych w Katowicach, zlokalizowany przy pl. Sejmu Śląskiego 1, zrealizowany w ramach współpracy z Witoldem Kłębkowskim (1937).
Przypisy
- Leksykon załęski - A [online], www.mhk.katowice.pl, 28.10.2024 r. [dostęp 09.11.2024 r.]
- MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Sekrety Katowic, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2018, s. 15, ISBN 978-83-7729-386-7, OCLC 1066105156.
- AnetaA. Borowik AnetaA., Rola radcy budowlanego Lucjana Sikorskiego w rozwoju urbanistyki i architektury Katowic w okresie II Rzeczypospolitej., [w:] AntoniA. Barciak (red.), Katowice w II Rzeczypospolitej, Katowice w Rocznicę Uzyskania Praw Miejskich, t. 4 (14) / 149, Katowice: Studio NOA Ireneusz Olsza, 2015, s. 424, ISBN 978-83-60071-80-9, OCLC 924861952 [dostęp 23.09.2019 r.]
- AnetaA. Borowik AnetaA., Śląskie skrzydła. Historia i architektura lotniska cywilnego w Katowicach-Muchowcu, [w:] IrenaI. Kontna (red.), Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego 10. Transport, Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, 2018, s. 157, ISBN 978-83-952024-0-7.
- MarianM. Paluszkiewicz MarianM., JerzyJ. Szews JerzyJ., Słownik biograficzny członków tajnych towarzystw gimnazjalnych w Wielkim Księstwie Poznańskim, 1850-1918, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2000, s. 177, ISBN 978-83-7063-264-9 [dostęp 25.12.2017 r.]
- GabrielaG. Bożek GabrielaG. (red.), Architektura modernistyczna Katowic i innych miast polskiego i czeskiego Śląska: referaty wygłoszone na sesji naukowej w Katowicach 25.10.2002 r., Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2002, s. 13, ISBN 978-83-85871-31-6 [dostęp 09.06.2017 r.]
- JacekJ. Broszkiewicz JacekJ., Katowice – reflektorem po mieście, Urząd Miejski w Katowicach, s. 56.
- Architektura i Budownictwo, Warszawa 1930, s. 13.
- StanisławS. Nogaj StanisławS. (red.), Proces Sikorskiego i towarzyszy rozpoczął się w Sądzie Okręgowym w Katowicach, „Siedem groszy” (264), 24.09.1937 r., s. 2 [dostęp 07.12.2018 r.]
- StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 665.
- ŁukaszŁ. Respondek ŁukaszŁ., Dom Ludowy w Chorzowie i jego historia, czyli co było przed Chorzowskim Centrum Kultury, „chorzow.naszemiasto.pl”, 20.02.2012 r. [dostęp 09.06.2017 r.]
- X Sprawozdanie z Działalności Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego za rok 1930, 1931 [dostęp 09.06.2017 r.]
- a b EwaE. Chojecka EwaE. (red.), Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, s. 327, ISBN 83-87455-77-6.
- Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 83. ISBN 83-913341-0-4.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Maciej Niedźwiecki | Stefan Cybichowski | Zdzisław Hensel | Paweł Zalewski (inżynier) | Emil Asmus | Marcin Mrugalski | Tomasz Hypki | Lucjan Ballenstedt | Andrzej Handkiewicz | Kazimierz Obrębowicz | Zbigniew Zieliński (architekt) | Andrzej Ryżyński | Zygmunt Skupniewicz | Roger Sławski | Marian Andrzejewski | Włodzimierz Kiernożycki | Klemens Mikuła | Martin Samter | Bogusław Dobrzycki | Stanisław SkoczowskiOceń: Lucjan Sikorski